امسال ماه مبارک رمضان با عید نوروز همزمان شده است و خبرنگار خبرگزاری برنا در خصوص روزه داری و تغذیه در این ایام به گفتوگو با احسان میرزایی متخصص طب ایرانی نشست.
برنا: آقای دکتر در خصوص اهمیت روزه داری در این ایام صحبت کنید؟
احسان میرزایی متخصص طب ایرانی با اشاره به اینکه در طول سال غذاهای مختلف در طرح و رنگهای متنوعی مصرف میکنیم، اظهار کرد: معمولا در عادات غذایی خود تدابیر حفظ سلامتی رعایت نمیکنیم، این مواد غذایی در بدن ما انباشت میشود و زمانی که روزه میگیریم، فیزیولوژی بدن براساس مکانیزم طبیعی از این انباشت استفاده میکند. همچنین در روایات آمده است که " صوموا تصحوا " روزه بگیرید تا سالم بمانید و به همین دلیل وقتی روزه میگیریم، روده، معده فرد استراحت میکند برای در ماههای دیگر سال، ارائه خدمت کند.
وی افزود: روزه داری منجر به افزایش طول عمر، حفظ صحت بدن با رعایت آداب لازم آن میشود. قاعدتاً کسی که بیماراست و پزشک روزه را برای او منع کرده است، نباید روزه بگیرد.
برنا:افراد روزه دار در وعده سحری چه مواد غذایی مصرف کنند؟
متخصص طب ایرانی پزشک با اشاره به اینکه قاعده اول در روزه داری این است که باید روزه داری سخت باشد، بیان کرد: روزه داری هم دارای برکات جسمی و هم دارای برکات معنوی است چرا که انسانها در سخت رشد پیدا میکنند پس گرسنگی و تشنگی یک امر عادی در ماه مبارک رمضان است، اما میتوان با مدیریت سسیستم غذایی پیش از ماه مبارک رمضان تدبیر کرد. به عنوان مثال شخصی که در وعده صبحانه شیرکاکائو و کیک میخورد و در وعده ناهار فست و فود مصرف میکند یا ناهار نمیخورد و در طول سال درهم خوری و برهم خوری دارد و همچنین خواب مناسبی ندارد قاعدتا نمیتوان توقع روزه داری بدون ضعف را داشت چراکه سیستم ایمنی بدن ضعیف شده است.
میرزایی با بیان اینکه مردم باید آداب سالم زیستن را بیاموزند، عنوان کرد: افرادی در ماه مبارک رمضان سحر بیدار نمیشوند و این در حالی است که برای جلوگیری از ضعف در ماه مبارک رمضان توصیه میشود که وعده اصلی غذا را سحری قرار دهیم. سحر بیدار شدن آنقدر تاثیر معنوی و جسمی دارد که معصوم میفرمایند" سحری بیدار شوید و یک خرما بخورید" همچنین مرحوم محمد بن زکریای رازی و سید علی قاضی هم به بیدار شدن در سحر تاکید داشتهاند و گفته میشود که پیش از اذان صبح بیدار شوید.
سحری را وعده اصلی غذایی در ماه رمضان قرار دهیم
وی بیان اینکه گمان میشود که در سحر برای دریافت انرژی باید کباب مصرف کنیم، افزود: در سحر لازم نیست که حتما غذا خورده شود و یک چای و خرما خورده شود، کافی است. مرحوم قاضی بر بیدار شدن در سحر تاکید و اثرات روحی و جسمی زیادی دارد و منجر به ارتقا روح و افزایش سیستم ایمنی بدن میشود، اخیرا هم مقالاتی در انگلستان به چاپ رسیده که در این مقالات گفته میشود؛ کسانی که صبح زود بیدار میشوند، موفق هستند و کتابی به عنوان ۵ صبحیها دارند در حالیکه قواعد اسلام را ندارند.
متخصص طب ایرانی عنوان کرد: بیدار شدن در سحر در اولویت قرار دارد حتی اگر غذای کمی مورد استفاده قرار گیرد و باید وعده اصلی غذایی را سحری قرار دهیم اگر میلی به غذا نداریم، البته باید مواد غذایی کم حجم و با قوت مصرف شود که میتوان مخلوط سویق گندم، شکر وروغن زرد، شیربادام، مربا، شیره انگور، خرما و شیرموز را به عنوان مواد غذایی باقوت دروعده سحر استفاده کنند.
وی با بیان اینکه بسیاری از مردم مطرح میکنند که وقتی وعده سحری میخورم، صبح دارای مشکل رفلکس معده هستند، تصریح کرد: علت این مشکل این است که پس از میل کردن وعده سحری و خواندن نماز فورا به خواب میروند، در حلیکه معده بعد از مصرف غذا به فرصتی برای هضم نیاز دارد و این فرصت به آن داده نمیشود.
برنا: نظر طب ایرانی در خصوص بیدارماندن از افطار تا سحر و خوابیدن از سحر تا ظهر چیست؟
متخصص طب ایرانی اظهار کرد: طبق پژوهشهای امروز و سخنان حکما خواب روز از بدترین خوابها است. ما قرار است در ماه رمضان سبک زندگی سالم را برای کل سال تمرین کنیم و باید سحر خیز باشیم و در این ماه یادبگیریم که بین الطلوعین بیدار بمانیم.
بیدار بودن در بین الطلوعین موجب حفظ سلامتی میشود
وی افزود: راز سلامتی طبق فرمایش مرحوم زکریای رازی این است؛ کسی که میخواهد قلب، کبد و مغز سالمی داشته باشد، بین طلوعین یعنی از اذان صبح تا طلوع آفتاب زیر آسمان قدم بزند. بیدار بودن در بین الطلوعین موجب حفظ سلامتی میشود و وقتی بعد از غذا نمیخوابیم، غذا در بین الطلوعین هضم میشود. بهترین زمان برای خواب شب است.
برنا: در دیدگاه طب ایرانی بهتر از روزه خود را با چه مواد غذایی بازکنیم؟
میرزایی بیان کرد: در افراد مختلف این موضوع متفاوت است و به همین دلیل اختلاف نظر در جامعه وجود دارد، بسته به شرایط صحی هر فرد متخصصان و فعالان طب سنتی نظر میدهند، به عنوان مثال برای فردی که دارای سردی و رطوبت در معده است و غذا در این معده هضم نمیشود، توصیه میشود که روزه خود را با خرما باز کند یا برای فردی که در طول روزه زبان خشک و دهان تلخی دارد، توصیه میشود که افطار را با بارهنگ با مقداری شکر و آب جوش یا با رب انار شیرین آغاز کند.
وی با اشاره به اینکه بارش باران کاهش پیدا کرده و باعث افزایش حرارت در بدنها شده و بیماریهای صفراوی زیاد شده است، خاطرنشان کرد: امکان دارد که متخصص طب سنتی به فرد دارای زبان تلخ در زمان روزه داری توصیه کند که به مدت یک هفته افطار خود را با شربت تمرهندی آغاز کند تا معده و کبد را از صفرا پاکسازی کنند و در ماه مبارک بتواند به راحتی روزه بگیرند. این قاعده اشتباه نیست و اینکه هر فرد روزه خود را با چه موادی آغاز کنند، متفاوت است.
برنا: نظر طب سنتی را در خصوص مصرف سوپ و آش و شام در وعده افطار چیست؟
متخصص طب ایرانی بیان اینکه در این یک ماه به بدن مرخصی و استراحت دهیم تصریح کرد: بعضی از افراد اصرار دارند که در این ماه هم سه وعده غذا بخورند و با این حال به بدن استراحتی داده نمیشود، ما توصیه میکنسیم که مردم روزه خود را باز کنند، افراد گرم مزاج با آب جوش یا شربت خنک افطار خود را آغاز کنند، اما نه شربتی یخ داشته باشد، همچنین میتوانند آب جوش را با آب نارنج و آبلیمو مصرف کنند و پس بازکردن روزه خود استراحتی به معده داده شود چرا که معده در طول روز خالی بوده است و با مصرف ناگهانی غذا معده اذیت میشود. به این دلیل است که برخی از افراد بعد ازماه مبارک رمضان دچار مشکل معده میشوند.
میرزایی بیان کرد: اگر بین بازکردن روزه با مصرف غذا به مدت ۱۵ دقیقه فاصله دهیم دیگر درماه رمضان و پس ازآن دچار مشکلات معده و کبد نمیشویم.
برنا: با توجه به همزمانی عیدنوروز و ماه مبارک رمضان از دیدگاه طب سنتی چگونه باید آجیل را مصرف کنیم؟
مصرف آجیل در ماه رمضان توصیه نمی شود
متخصص طب ایرانی و سنتی بیان کرد: قاعدتا امسال دیدوبازدیدهای عید نوروز بعداز افطار انجام میشود، پس مصرف زیاد آجیل توصیه نمیشود چراکه طبع ماه مبارک رمضان گرم و خشک است.
میرزایی بیان اینکه برخی از افراد در این ماه لاغر میشوند، چون طبع ماه رمضان گرم و خشک است. عنوان کرد: زمانی که روزه میگیریم، رطوبت بدن کاهش و حرارت بدن افزایش پیدا میکند و از سوی دیگر آجیلها غالبا دارای طبع گرم و خشک هستند که موجب رفلاکس، عدم استراحت معده و کبد وبروز تشنگی در طول روز میشود. پس آجیل زیاد استفاده نکند.
وی افزود: مصرف میوه بلافاصله بعد افطار و غذا بسیار مضر است و باید بین خوردن غذا و مصرف میوه فاصلهای داده شود تا غذا هضم شود. توصیه میشود که بلا فاصله بعد از غذا و افطار میوه مصرف نشد چرا که معده و کبد در ماه رمضان و بعداز این ماه سالم بمانند.
برنا: آیا ازدیدگاه طب سنتی مصرف پنیرو سبزی در وعده افطار دست است یاخیر؟
میرزایی تصریح کرد:این باور غلطی است که در طب سنتی مطرح شده است؛ سردی اصلا مصرف نکنیم. اتفاقا افرادی که دارای معده گرمی هستند و طبع گرمی دارند، اگر روزه خود را هر روزبا خرما بازکنند، اذیت میشوند و میتوانند روزه خود را با آب جوش همراه با آب نارنج، آبلیمو وشکر باز کنند، میتوانند نان و سبزی استفاده کنند، اما به شرطی که دیگردوباره غذا مصرف کند.
برنا: باتوجه به اینکه فصل بهار با ماه رمضان آغاز میشود و مردم در این فصل حجامت انجام میدهند، از دیدگاه طب ایرانی این اقدام درست است یانه؟
بسیاری از افراد به حجامت فصل بهار نیاز ندارند
وی در پاسخ به این سوال گفت: اولا اینکه حجامت باید تحت نظر فرد متخصص در حوزه طب سنتی انجام گیرد و اینکه ما باور داشته باشیم که فصل بهار است و باید حجامت کنیم باور اشتباهی است، دوما بدن درماه مبارک رمضان در حال استراحت است و ضعفی در بدن مستولی میشود و با وجود این ضعف حجامت کار اشتباهی است. در نکته سوم در خصوص حجامت این موضوع مطرح است که چه کسانی حجامت میکنند؟ طبق اعلام منابع افرادی که دارای قلیان خلط دم دارد و خون در بدن فرد بسیار زیاد است، میتوانند حجامت کنند، اما حجامت نه باید قبل از ماه مبارک رمضان ونه دراین ماه انجام شود و باید مطابق قاعده انجام شود. ممکن است براساس نظر متخصص بین ۱۰۰ یا ۲۰۰ نفر یک نفر نیاز به حجامت دارد و قاعدتا خیلی از افراد به حجامت نیاز ندارند.
برنا: آیا امکان دارد که مزاج فرد در ماه رمضان تغییر کند؟
این متخصص بیان کرد: هر کسی وقتی که به دنیا میآید یک مزاج جبلی دارد و هر عضو بدن دارای یک مزاج است. آیا در ماه مضان آن مزاجی که با آن متولد شدیم یا مزاج پایه را تغییرمی دهد؟ خیر مزاج تغییر پیدا نمیکند، اما به عنوان مثال سردی و تری معده زیاد شده باشد، با روزه گرفتن که دارای مزاج گرم و خشک است و در وعده افطار با خرما روزه خود را باز شود، در پایان ماه رمضان مشکل معده برطرف میشود. مزاج پایه تغییر نمیکند و تا آخر عمر همراه فرد است.
انتهای پیام/