تحقق مأموریت مالیاتی؛ راهبرد اول «هوشمند‌سازی نظام مالیاتی»

 آمارهای منتشر شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور نشان می‌دهد که میزان درآمدهای وصولی مالیات تا بهمن‌ماه ۱۴۰۳ در برخی بخش‌ها مطابق با پیش‌بینی‌ها تحقق یافته است. بااین‌حال، در بخش‌های دیگری همچون مالیات غیرمستقیم (کالاها و خدمات) و مالیات بر ثروت که بخشی از مالیات مستقیم به شمار می‌آید، همچنان فاصله‌ای با برآوردها وجود دارد. بر این اساس، نسبت مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم تحقق‌یافته در ۱۱ماهه سال جاری نسبت به میزان مصوب ۹۷درصد گزارش شده و به نظر می‌رسد که تا پایان سال این رقم از ۱۰۰درصد فراتر رود.

تامین هزینه‌های جاری و زیرساخت‌های عمومی مورد نیاز جامعه از طریق درآمدهای مالیاتی پایدار صورت می‌پذیرد. سازمان امورمالیاتی به‌عنوان مهم‌ترین متولی تحقق بودجه غیرنفتی در اقتصاد کشور، با هدف تحقق حقوق حقه دولت و تحقق عدالت مالیاتی، ضمن اتخاذ راهبردهای جدید، برنامه‌ها و کلان اقداماتی را اجرایی کرد. ماحصل این برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات، در ۱۱ماه سال۱۴۰۳، بالغ بر هزار و ۸۸همت درآمد مالیاتی وصول شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵۶درصدی داشته و نسبت به بودجه مصوب حدود ۹۷درصد تحقق یافته است. مهم‌ترین هدف سازمان امور مالیاتی کشور، تحقق درآمدهای مالیاتی دولت در بودجه عمومی با رعایت ۴راهبرد اساسی از جمله هوشمند‌سازی نظام مالیاتی، حمایت از اقشار ضعیف و بهبود فضای کسب‌وکار در راستای توسعه عدالت مالیاتی، تامین حداکثر رضایتمندی مؤدیان ضمن افزایش وصولی مالیات و تداوم افزایش اصولی و پایدار درآمدهای مالیاتی است.

راهبرد اول: هوشمند‌سازی نظام مالیاتی

در راستای اجرای این راهبرد کلان برنامه‌های «توسعه سامانه مؤدیان» و «توسعه حسابرسی سیستمی» طراحی و کلان اقداماتی اجرا شد. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

کلان برنامه توسعه سامانه مؤدیان: توسعه و بهبود سامانه مؤدیان برای دستیابی به عدالت مالیاتی و افزایش اعتماد عمومی با استفاده از فناوری‌های نوین برای نظارت بهتر بر فعالیت‌های مالیاتی حیاتی است.

توسعه قابلیت‌های سامانه مؤدیان برای انجام تمام تکالیف قانونی توسط مؤدی

- نرخ‌گذاری بالغ بر یک‌میلیون شناسه کالا و خدمات در سال۱۴۰۳.

- تسهیل فرآیند افزایش حد مجاز با امکان ثبت درخواست به‌صورت الکترونیک.

- پردازش و استفاده از داده‌های ارسالی گمرک جمهوری اسلامی ایران برای احصای میزان واردات مؤدیان.

- امکان ثبت معامله نسیه و به تاخیر انداختن بدهی مالیاتی این معاملات.

- پیاده‌سازی الگوهای بارنامه، بورس اوراق بهادار مبتنی بر کالا و بیمه و بازطراحی الگوی ارز برای پوشش نیازهای معاملاتی مؤدیان محترم.

تسهیل حداکثری انجام تکالیف در سامانه مؤدیان، ضمن حفظ اصول قانون «پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان»

- پیگیری تمدید مواد قانون تسهیل تکالیف مؤدیان در لایحه بودجه ۱۴۰۴ مجلس شورای اسلامی.

- توسعه ابزارهای صدور صورت‌حساب الکترونیک از قبیل کارت‌خوان‌های اندرویدی و اپلیکیشن‌های موبایل با استفاده از ظرفیت‌ شرکت‌های معتمد مالیاتی.

افزایش تقاضا برای دریافت صورت‌حساب الکترونیک

- قطعی‌سازی بیش از ۹۰هزار اظهارنامه‌ پیش‌فرض ارزش افزوده کم‌ریسک برای اولین بار.

- پیگیری اجرای تبصره یک ماده۲۵ قانون پایانه‌های فروشگاهی توسط ذی‌حسابان دستگاه‌های اجرایی در موارد خرید از اشخاص حقوقی.

افزایش صدور صورت‌حساب الکترونیک

- پوشش هزینه صدور صورت‌حساب الکترونیک از طریق شرکت‌های معتمد در قانون تسهیل تکالیف مؤدیان.

- آموزش و اطلاع‌رسانی تکالیف صدور صورت‌حساب الکترونیک و نحوه انجام آن.

- بخشش جرایم موضوع ماده۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان برای مؤدیان فعال در سامانه و شروع اعمال مجازات با شیب ملایم برای مؤدیانی که تکالیف سامانه مؤدیان را نادیده می‌گیرند.

تکمیل و پیاده‌سازی هسته محاسباتی سامانه مؤدیان برای محاسبه بدهی مالیات ارزش افزوده

- تهیه اظهارنامه پیش‌فرض و محاسبه اولیه مالیات ارزش افزوده با استفاده از صورت‌حساب الکترونیک مندرج در سامانه.

بازطراحی فرآیند و سازوکارهای مالیات‌ستانی و تمهید لوازم سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مطابق با رویکرد جدید

- بازنویسی آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۱۹ ق.م.م.

- تدوین و ابلاغ مقررات نحوه رسیدگی به اظهارنامه پیش‌فرض مالیات ارزش افزوده.

- فراهم‌شدن امکان تطابق‌گیری میان اطلاعات اظهارنامه پیش‌فرض و اطلاعات صورت‌حساب‌های الکترونیک.

- آموزش و اطلاع‌رسانی مستمر و اثربخش به ماموران مالیاتی.

با انجام اقدامات فوق نتایج زیر حاصل شد:

- افزایش تعداد صورت‌حساب‌های ارسالی ماهانه به سامانه مؤدیان از حدود ۱۱۸میلیون صورت‌حساب در تیرماه سال۱۴۰۲ به حدود ۹۰۶میلیون در بهمن۱۴۰۳.

- ثبت موفق ۹۰درصد صورت‌حساب‌های الکترونیک در سامانه مؤدیان در بهمن۱۴۰۳ که این آمار در تیرماه سال گذشته کمتر از ۳۷درصد بوده است.

- رشد ۷۹درصدی تعداد اشخاص فعال در سامانه مؤدیان نسبت به انتهای سال۱۴۰۲.

- افزایش نسبت مالیات اشخاص صادرکننده صورت‌حساب الکترونیک نوع ۱و۲ به تعداد کل اشخاص بالقوه

- افزایش نسبت مالیات اشخاص صادرکننده صورت‌حساب الکترونیک نوع۱و۲ به مالیات کل اشخاص بالقوه

تا بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳، مؤدیانی که مالیات ایشان ۹۶.۵درصد کل مالیات را شامل می‌شود و مؤدی بزرگ به شمار می‌روند، به سامانه مؤدیان متصل می‌شوند و صورت‌حساب الکترونیک ارسال می‌کنند.