
ابتدا به بانک مراجعه کنید و گواهی عدم پرداخت را دریافت کنید و بعد از آن با مدارک لازم (چک، گواهی عدم پرداخت، کارت ملی) به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید. سپس شکایت خود را بهصورت حقوقی یا کیفری ثبت کنید. در نهایت پرونده در دادگاه یا اجرای ثبت پیگیری میشود.
چک صیادی (جدید) در سامانه بانک مرکزی ثبت میشود و امکان استعلام آنلاین را دارد. ولی چک قدیمی فقط روی کاغذ و اطلاعات آن بهراحتی قابل دستکاری است.
این را بدانید که چکهای صیادی امنیت بیشتری دارند و صدور آنها برای افراد دارای سوءسابقه محدود است و متاسفانه در صورت برگشت خوردن چک صیادی، تمام حسابهای صادرکننده در بانکهای دیگر هم مسدود میشود!
مرحله اول؛ دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک
مرحله دوم؛ استعلام وضعیت حساب صادرکننده چک از بانک مرکزی
مرحله سوم؛ انتخاب نوع شکایت (حقوقی یا کیفری) بر اساس شرایط چک
مرحله چهارم؛ ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی و دریافت کد رهگیری
مرحله پنجم؛ پیگیری پرونده در دادگاه یا اجرای ثبت برای وصول چک
سریعترین راه اقدام؛ کیفری است البته اگر چک شرایط شکایت کیفری را دارد. اگر هم امکان توقیف اموال وجود دارد، از طریق دادگاه حقوقی یا اجرای ثبت اقدام کنید. در ضمن پیگیری از طریق بانک مرکزی و درخواست مسدودسازی حساب صادرکننده چک هم راهکار مؤثری است.
پیشنهاد بدون درد سر ما: در برخی موارد، با توافق و مذاکره، وصول چک سریعتر انجام میشود.
مراحل |
شرح |
مرحله 1 |
دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک |
مرحله 2 |
انتخاب نوع شکایت (حقوقی، کیفری، اجرایی) |
مرحله 3 |
ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی |
مرحله 4 |
ارجاع به دادگاه یا اجرای ثبت |
مرحله 5 |
پیگیری حکم و توقیف اموال یا مسدودسازی حساب |
در وهله اول؛ چک باید وعدهدار نباشد (یعنی تاریخ صدور و تاریخ سررسید یکی باشد.)
در وهله دوم؛ چک نباید به نام اشخاص حقوقی (شرکتها) صادر شده باشد.
در وهله سوم؛ صادرکننده نباید برای پرداخت چک، دستور عدم پرداخت داده باشد.
و در وهله آخر؛ چک نباید بهصورت سفید امضا یا بابت ضمانت صادر شده باشد.
توجه توجه: تمامی این موارد را با دقت انجام دهید؛ چون اگر این شرایط رعایت نشود، شکایت شما فقط حقوقی خواهد بود!
در تهران، به دلیل حجم بالای پروندههای قضایی و تراکم مراجعان، پیگیری شکایت چک برگشتی صیادی ممکن است زمانبر باشد. همچنین، برخی بدهکاران با انتقال اموال یا خالی کردن حسابهای بانکی، روند وصول مطالبات را پیچیدهتر میکنند. از سوی دیگر، ناآگاهی از قوانین و انتخاب مسیر نادرست حقوقی باعث اتلاف وقت و هزینه میشود. یک وکیل باتجربه در تهران میتواند با بررسی دقیق شرایط چک، سریعترین روش قانونی (کیفری، حقوقی یا اجرایی) را پیشنهاد دهد، درخواستی برای مسدودسازی حسابها و توقیف اموال صادرکننده چک ارائه کند و با استفاده از راهکارهای قانونی، فرآیند وصول را تسریع کند.
سریعترین راه وصول؛ اجرای ثبت و توقیف اموال است. البته شکایت کیفری هم باعث فشار قانونی بیشتر و احتمال وصول سریعتر میشود. در ضمن تا یادم نرفته بگم که درخواست مسدودسازی حساب و ممنوعالخروجی میتواند باعث تسریع وصول چک شود.
بانک مرکزی استعلام وضعیت مالی صادرکننده چک را آسان میکند و متاسفانه اگر چک پاس نشود باعث مسدود شدن تمامی حسابهای بانکی فرد در سراسر کشور می شود و اینکه اگر دارنده چک سوء سابقه داشته باشد اطلاعاتش را در اختیار بانک قرار میدهد و در نهایت خبر بد اینکه در صورت وصول نشدن چک، فرد را از دریافت دستهچک جدید محروم میکند.
صادرکننده چک مجبور میشود مبلغ را تأمین کند و مانع جابهجایی اموال و فرار مالی میشود و متاسفانه در صورت عدم پرداخت، موجودی حساب توقیف و به طلبکار پرداخت میشود.
از طریق دادگاه یا اجرای ثبت، دستور مسدودسازی حساب صادر میشود.
تمامی حسابهای فرد در بانکهای مختلف به میزان مبلغ چک مسدود میشوند.
این اقدام باعث فشار بر بدهکار برای پرداخت سریعتر میشود.
در وهلۀ اول چک باید برگشت خورده باشد و گواهی عدم پرداخت از بانک دریافت شده باشد و در ادامه شکایت حقوقی یا اجرایی ثبت شده باشد (در دادگاه یا اجرای ثبت) بدهکاری باید اموالی به نام خودش داشته باشد (نظیر حساب بانکی، ملک، یا خودرو و ...) در صورت نداشتن اموال، حقوق و داراییهای بدهکار هم قابل توقیف است (مثلاً حقوق کارمندان تا یکسوم توقیف میشود.) و در نهایت چک کیفری نباشد (در شکایت کیفری، توقیف اموال بهتنهایی کافی نیست و امکان مجازات هم وجود دارد.)
جهت آگاهی: اگر بدهکار هیچ مالی نداشته باشد، در شکایت کیفری امکان حبس وجود دارد، اما در پروندههای حقوقی، فقط اموال توقیف میشود.
در اکثر موارد بله، اما به شرایط حقوقی و نوع چک بستگی دارد. اگر چک صیادی و قابل استناد در سامانه بانک مرکزی باشد، توقیف اموال از طریق اجرای ثبت یا دادگاه حقوقی سریعتر انجام میشود. در چکهای کیفری، علاوه بر توقیف اموال، امکان حبس بدهکار نیز وجود دارد. اما اگر چک بابت ضمانت صادر شده باشد، درخواست توقیف اموال بهراحتی پذیرفته نمیشود و ابتدا باید عدم انجام تعهد اصلی اثبات شود. همچنین، اگر صادرکننده چک اموالی به نام خود نداشته باشد، حسابهای بانکی، خودرو، املاک و حتی حقوق ماهیانه او میتواند توقیف شود. بنابراین، توقیف اموال در اکثر پروندهها امکانپذیر است، اما مسیر قانونی آن باید دقیق و اصولی طی شود.
رپورتاژ