نقش حیاتی مدیر ارشد هوش مصنوعی در مدیریت داده‌ها و فرآیندهای پیچیده

حیدر ربیعی، استاد دانشگاه تهران، مشاور استراتژی‌های مالی، اقتصادی و سرمایه گذاری و عضو اصلی انجمن هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران در یادداشتی برای برنا از نقش، وظایف و مهارت‌های مدیر ارشد هوش مصنوعی نوشت.

با گسترش سریع تقاضای هوش مصنوعی در سطح کشور و جهان، مدیریت کارآمد و موثر فرآیند‌های داده‌ها و هوش مصنوعی، برای مجموعه‌هایی که به دنبال مزیت رقابتی خاصی هستند، اهمیت ویژه پیدا کرده است. به همین دلیل، نقش یک مدیر ارشد هوش مصنوعی (Chief Artificial Intelligence Officer. CAIO) کارآمد در مجوعه ها، قابل توجه واقع شده است. روزانه به هدف حفظ موقعیت در سطح کشور و حتی در سطح جهانی، مقدار غیر قابل تصور از اطلاعات پردازش شده و داده‌های خام در سراسر جهان در حال انتقال و تبادل است. کلیه این فرآیند‌های گسترده و گاهی پیچیده به مهارت‌های مدیران مجموعه هوش مصنوعی نیاز دارد که بر اجرای آنها نظارت موثر کنند. در چند سال اخیر با عنایت به اینکه نقش مدیر ارشد هوش مصنوعی در سازمان‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به توضیح نقش و وظایف مدیر ارشد هوش مصنوعی در مجموعه‌هایی که با داده، نرم‌افزار‌ها و هوش مصنوعی سر و کار دارند، پرداخته خواهد شد.

مدیر ارشد هوش مصنوعی کیست؟

قبل از پرداختن به این موضوع، ضروری است بدانید که مدیر ارشد هوش مصنوعی، یک اصطلاح جامع است که چندین سمتی را پوشش می‌دهد. به عنوان مثال رایج‌ترین سمت‌های مدیریت ارشد هوش مصنوعی عبارتند از:

مدیر مرکز نگهداری داده

مدیر سیستم انتقال داده

مدیر نرم‌افزار‌های هوش مصنوعی

ناظر نرم‌افزار‌های پشتیبانی

با اینکه جزئیات کار روزانه در این حوزه‌ها متفاوت است، اما همه آنها شامل مراحل نظارت بر انتقال داده، ذخیره‌سازی و تهیه اطلاعات در یک زنجیره پردازش و ارزیابی است. مدیران ارشد هوش مصنوعی باید شیوه دریافت داده، پردازش داده و اطلاعات مورد نیاز خود را مدیریت کنند و بهترین و کارآمدترین شیوه را جهت انتقال آنها پیش‌بینی کنند. همچنین یکی دیگر از رویکرد‌های مدیر ارشد هوش مصنوعی، نظارت بر دیتاسنتر و ابزار‌های نگهداری داده‌ها است.

وظایف مدیر ارشد هوش مصنوعی

چارچوب کلی از مسئولیت و وظایف مدیر ارشد هوش مصنوعی ممکن است ساده به نظر برسد، اما نقش آنها خیلی بیشتر از مدیریت انتقال داده‌ها به نرم‌افزار‌های پردازش و خروج آن به عنوان اطلاعات مفید است. مدیران ارشد هوش مصنوعی اغلب وظیفه دارند چالش‌ها و مشکلاتی که به طور منظم در روند تحلیل و اطلاعات سازی رخ می‌دهند، مانند نبود متخصصین، موقعیت‌های متقاضیان، امنیت سایبری و سرقت داده را مدیریت کرده و با راه حل‌های انعطاف‌پذیر اقدام به حل این چالش‌ها کنند. از جمله وظایف روزانه مدیران ارشد هوش مصنوعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نظارت بر متخصصین داده و تیم اجرایی نرم‌افزار‌ها

رسیدگی به مسائل جاری یا شکایات متقاضیان هوش مصنوعی

توسعه استراتژی‌ها، برنامه‌ها و رویه‌های عملیاتی

حفظ امنیت سایبری

در این زمینه کلیه فعالیت‌ها باید به طور دقیق برنامه‌ریزی شود و این رویکرد مستلزم مستندات قابل اتکا است. از این رو، مدیران ارشد هوش مصنوعی مدت زمانی قابل توجه را صرف مطالعه و نگهداری گزارش‌ها و سوابق سازماندهی شده از گروه خود می‌کنند. همچنین آنها با یکپارچه سازی و مدیریت بخش‌ها در آن واحد، مانند نرم‌افزار‌ها یا بخش پشتیبانی، از نحوه عملکرد موثر و کارآمد همه فرآیند‌ها نسبتی از اطمینان به دست می‌آورند و ریسک را مدیریت میکنند. به عبارتی دیگر، مهارت‌های مورد نیاز مدیر ارشد هوش مصنوعی شامل یکپارچه سازی و مدیریت قسمت‌های مختلف زنجیره پردازش و ارزیابی است. برخی از سوالات مهم مطرح شده توسط مدیران ارشد هوش مصنوعی جهت حصول اطمینان منطقی از اینکه روزانه همه فرآیند‌های زنجیره پردازش و ارزیابی به نحوه احسن کار می‌کنند از این قبیل است، آیا داده‌ها واقعی است؟ آیا داده‌ها به موقع تحویل داده می‌شوند؟ آیا انتقال با بهینه‌ترین شیوه و مسیر‌ها و کمترین بهای تمام شده، انجام می‌گیرد؟

مهارت‌های مورد نیاز یک مدیر ارشد هوش مصنوعی

مدیریت فرآیند‌های روزانه عملیات هوش مصنوعی مبحثی پیچیده است و به به‌کارگیری و ترکیب مهارت‌های متعددی نیاز دارد. درحال حاضر این حرفه یکی از برترین مهارت‌هایی به شمار میرود که کارفرمایان به آن نیاز دارند. شماری از این مهارت‌ها شامل:

مدریت زمان یا زمانبندی

مدیریت فرآیند تجزیه و تحلیل داده

مدیریت بودجه و هزینه‌های هدف پروژه هوش مصنوعی

مدیریت دیتاسنتر و عملیات نگهداری داده و اطلاعات پردازش شده

مهارت‌های نظارتی و کنترل داخلی

مدیریت و کنترل نرم‌افزار‌های اصلی و پشتیبانی

مدیریت عملکرد و خروجی متخصصین

ارائه خدمات به مشتریان. کارفرمایان به صورت صحیح

سلامت و صحت نرم افزار‌ها و رعایت مقررات بالادستی مانند سازمان افتا

مدیریت پروژه از لحاظ فنی و اقتصادی

بهبود و توسعه فرآیند‌های موجود داخل مجموعه

علاوه بر این مهارت‌های بنیادی، دو خصوصیت مهم که ممکن است موفقیت فردی را برای یک مدیر ارشد هوش مصنوعی به ارمغان آورد، توانایی کار تحت فشار و شرایط خاص و مهارت‌های مدیریت سازمانی، برجسته است. بهره‌برداری از این دو مهارت به آنها این فرصت را می‌دهد تا به طور صحیح چالش‌های پیش‌بینی نشده‌ای که در طول مسیر ممکن است رخ دهند را مدیریت و سازماندهی کنند. در این صورت، به منظور جلوگیری از تاخیر‌های پر هزینه با کارفرمایان و مشتریان نگران، خواهند توانست کار کنند. نکته قابل توجه این است، با اینکه بسیاری از مدیران ارشد هوش مصنوعی، دارای مدرک کارشناسی ارشد و یا دکتری در برنامه‌نویسی و یا تجزیه و تحلیل داده‌های عظیم، هستند، اما با شرکت در یک دوره‌های هدفمند می‌توانند مهارت‌های مدیریت، امور مالی و یا کسب و کار، خودرا تقویت کنند. همچنین خیلی از این مهارت‌ها را می‌توان در حین کار از طریق تجربه عملی آموخت.

حوزه‌های کاری مدیران ارشد هوش مصنوعی

هر جایی که داده نگهداری، انتقال و پردازش میشود نیاز به مهارت‌های مدیریتی یک مدیر ارشد هوش مصنوعی دارد. این حوزه‌ها شامل مراکز انتقال داده، عرضه نرم‌افزارها، انبار‌های نگهداری داده و موارد دیگر است. قابل توجه اینکه گروه هوش مصنوعی شامل طیفی از متخصصین که برخی به عنوان اعضای داخلی تیم هوش مصنوعی یک سازمان کار و برخی دیگر به عنوان کارمندان شرکت‌های هوش مصنوعی، و گروه سوم که از تخصص خود برای مدیریت کار‌های هوش مصنوعی از طرف مشتریان استفاده می‌کنند.

از نظر حیطه کاری، متخصصین معمولا در حوزه‌هایی متمرکز می‌شوند که دارای قطب‌های اصلی تولید نرم‌افزار‌ها یا زیرساخت‌های انتقال داده مانند فیبر نوری، نقاط اتصال بین مراکز نرم‌افزار‌ها و بهره برداران، اپراتور‌های بزرگ، هستند. به طور کلی نقش هوش مصنوعی در مقیاس کوچکتر را در دستگاه‌های اجرایی کشور و یا شرکت‌های بخش خصوصی که از نرم‌افزار‌های تجزیه و تحلیل استفاده میکنند، می‌توان یافت. در همه این حوزه‌ها به مدیر ارشد هوش مصنوعی نیاز وجود دارد.

به عنوان خلاصه، توضیح داده شد که فعالیت اصلی و وظایف مدیر ارشد هوش مصنوعی، هماهنگ‌ کردن یک مجموعه متخصص تولید فناوری هوش مصنوعی و عملیات مختلف آن است. مهارت‌های ارتباطی مدیر ارشد هوش مصنوعی باید به خوبی توسعه یافته و انعطاف‌پذیر باشند. با توجه به اینکه بازار‌های جهانی و فناوری هوش مصنوعی و داده‌های عظیم، هر روزه در حال تغییر و ارتقا هستند، مدیران ارشد هوش مصنوعی با شبکه پیچیده‌ای از فعالیت‌های مرتبط مواجه می‌شوند که به مدیریت دقیق و کارآمد نیاز دارد و به همین دلیل نقش آنها بیش از پیش در زنجیره پردازش و ارزیابی، مورد توجه قرار می‌گیرند.

انتهای پیام/