تأثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد و بازارهای مالی؛ فرصتی تاریخی برای توسعه اقتصادی ایران

حیدر ربیعی، استاد دانشگاه تهران، مشاور استراتژی‌های مالی، اقتصادی و سرمایه گذاری و عضو اصلی انجمن هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران در یادداشتی برای برنا از تاثیرات فناوری هوش مصنوعی بر اقتصاد و بازارهای مالی نوشت.

هوش مصنوعی، موتور محرک اقتصاد دیجیتال در قرن بیست و یکم

هوش مصنوعی به عنوان یکی از مهم‌ترین انقلاب‌های فناورانه دهه‌های اخیر، فرصت‌های نوینی را برای دگرگونی مفاهیم و ساختار‌های اقتصادی و مالی جهان به وجود آورده است. این فناوری پیشرفته نه تنها در پیش‌بینی‌های اقتصادی، مدیریت بازار‌های مالی و ارتقای بهره‌وری نقش‌آفرینی کرده است، بلکه به تدریج به عنصری کلیدی برای توسعه اقتصاد‌های هوشمند در جهان تبدیل شده است. در این میان، کشور ما ایران نیز با توجه به پتانسیل‌های بالای نیروی انسانی متخصص در زمینه مالی و اقتصاد و ظرفیت‌های بی‌نظیر فناوری، می‌تواند با سیاست‌گذاری‌های صحیح و سرمایه‌گذاری در زمینه هوش مصنوعی، نقشی راهبردی در بهره‌گیری از این فرصت جهانی ایفا کند.

پیش‌بینی روند‌های اقتصادی و مالی با استفاده از هوش مصنوعی

یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های فناوری هوش مصنوعی، تحلیل و پیش‌بینی تحولات اقتصادی و مالی است. مدل‌های مبتنی بر یادگیری ماشینی (Machine Learning) این امکان را فراهم می‌آورند که حجم عظیمی از داده‌های اقتصادی، که تحلیل آنها به صورت سنتی اغلب پیچیده و زمان‌بر است، به سرعت پردازش شوند و الگو‌های پنهانی آنها شناسایی گردد.

هوش مصنوعی می‌تواند با شبیه‌سازی و تحلیل رفتار‌های اقتصادی در شرایط مختلف، توصیه‌های قابل اعتمادی را برای سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و بانک‌ها ارائه کند. این ابزار‌ها همچنین با پیش‌بینی شاخص‌های کلانی نظیر تورم، نرخ بهره و ارزش ارزها، تصمیم‌گیری‌های مالی و اقتصادی را بهینه‌تر و به‌روزتر می‌سازند. به عنوان نمونه، کشور‌های توسعه‌یافته از این فناوری برای مدیریت ریسک‌های مالی و ایجاد ثبات اقتصادی استفاده می‌کنند. نمونه‌هایی از کاربرد‌های موفق هوش مصنوعی در حوزه پیش‌بینی اقتصادی را می‌توان در شرکت‌های فناوری پیشرفته و مؤسسات مالی بزرگ جهان مشاهده کرد.

هوش مصنوعی و تحول بازار‌های مالی

بازار‌های مالی در دنیای امروز، به ویژه در محیط‌های پرنوسان و پیچیده، نیازمند ابزار‌هایی برای پردازش لحظه‌ای داده‌ها و شناسایی تغییرات الگو‌های رفتاری بازار هستند. هوش مصنوعی در این عرصه نقش یک تکنولوژی انقلابی را ایفا می‌کند. الگوریتم‌های یادگیری ماشینی قادرند بر اساس داده‌های تاریخی و اطلاعات روز بازار، روند‌های آتی قیمت سهام، کالا‌ها و سایر ابزار‌های مالی را پیش‌بینی کنند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری سودآور را شناسایی نمایند. بسیاری از غول‌های فناوری نظیر Google، Amazon و  IBM به صورت گسترده از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی مدیریت سرمایه‌گذاری و تقویت عملکرد کسب و کار‌های مالی خود استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران ایرانی نیز می‌توانند با استفاده از ظرفیت‌های بومی‌سازی‌شده این فناوری و بهره گرفتن از دانش متخصصان مالی و اقتصادی، در حوزه اقتصاد رقابتی‌تر عمل کرده و ریسک‌های مالی خود را کاهش دهند.

اتوماسیون و آینده شغل‌های اقتصادی و مالی

یکی از مهم‌ترین پیامد‌های گسترش هوش مصنوعی، تأثیر آن بر نیروی کار و تغییر ساختار شغلی در حوزه های، حسابداری، مالی و اقتصاد و بازار‌های سرمایه است. ابزار‌های مانند اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی اکنون بسیاری از وظایف تکراری و وقت‌گیر نظیر حسابداری، پردازش داده‌های مالی، گزارش‌دهی و حتی تحلیل‌های پیچیده را با دقت و سرعت بیشتر نسبت به انسان انجام می‌دهند. اگرچه این روند موجب افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها شده است، اما نگرانی‌هایی نیز در خصوص حذف تدریجی مشاغل سنتی در حوزه مالی و اقتصادی ایجاد نموده است. کسانی که در زمینه میان رشته مشغول به فعالیت هستند، به کرات عنوان کردند که این نگرانی‌ها بی اساس است، زیرا هوش مصنوعی یک فناوری تسهیل کننده است و به متخصصان در همه زمینه‌ها کمک میکند. کافی است متخصصان عزیز خود را به آن فناوری و علم روز مسلح کنند و همراه باشند. از این رو، تلاش برای بازآموزی نیرو‌های کار و ارتقای مهارت‌های آنها در جهت تطابق با شرایط جدید، بیش از پیش اهمیت یافته است.

نقش کمیسیون مالی انجمن ملی هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران

در سطح ملی، یکی از نهاد‌های فعال و راهبردی در زمینه توسعه هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال، کمیسیون مالی انجمن ملی هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران است. این کمیسیون با هدف شناسایی چالش‌های موجود، رفع موانع توسعه و ایجاد فضایی مناسب برای بهره‌گیری از هوش مصنوعی در نظام مالی و اقتصادی کشور، میتواند فعالیت‌های گسترده‌ای انجام دهد. ایجانب به عنوان یکی از اعضای اصلی انجمن و کمیسیون مالی آن انجمن میتوانم فعالیت‌های آن کمیسیون را در دو سطح، کلان و خرد معرفی نمایم:

در سطح کلان

توانایی همکاری در تدوین سیاست‌های ملی در حمایت از اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی.

توان هماهنگی با نهاد‌های حاکمیتی برای تسریع روند تنظیم مقررات حوزه ملی با تکیه بر فناوری هوش مصنوعی.

ایجاد بستر‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مرتبط با فناوری‌های مالی و اقتصادی.

در سطح خرد

فراهم کردن فرصت‌های آموزشی برای تربیت نیروی کار متخصص در زمینه مالی و هوش مصنوعی.

حمایت از استارت‌آپ‌ها و کسب و کار‌های نوآور با هدف تسهیل ورود فناوری‌های نوین به بازار‌های مالی ایران.

ایجاد تعاملات سازنده با فعالان بخش خصوصی و دانشگاه‌ها برای یافتن راهکار‌های عملی بهینه‌سازی فرآیند‌های مالی و اقتصادی.

انجمن ملی هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران همچنین نقش مهمی در فضای جهانی تعاملات ایران در حوزه اقتصاد دیجیتال دارد و با ایجاد شبکه‌های ارتباطی میان رشته‌ای، تلاش کرده بستری مناسب برای توسعه پایدار اقتصادی کشور فراهم کند.

چالش‌ها و فرصت‌های کلان اقتصادی ناشی از رشد سریع هوش مصنوعی

رشد سریع فناوری هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های کلان فرصت‌هایی بی‌نظیر در اختیار متخصصان بخش مالی عمومی و خصوصی و اقتصاد قرار میدهد. افزایش بهره‌وری اقتصادی، کاهش هزینه‌ها و تسریع در تصمیم‌گیری‌های کلان از جمله این فرصت‌هاست. اما در مقابل، چالش‌هایی نظیر تنظیم و نظارت بر قوانین هوش مصنوعی، مسائل مربوط به حریم خصوصی داده‌ها و همچنین پیامد‌های اجتماعی ناشی از تغییر ساختار شغلی نیز قابل تأمل است. در این میان، نقش کمیسیون مالی انجمن ملی هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران به‌عنوان یک نهاد پیشرو باعث خواهد شد، توسعه فناوری‌های اقتصادی نوین در کشور به سمت بهره‌وری بیشتر و چالش‌های کمتر پیش رود.

هوش مصنوعی نه تنها یک فناوری پیشرفته، بلکه ابزاری برای تحول ساختار‌های اقتصادی و مالی است. این فناوری توانسته است فرصت‌های جدیدی برای پیشرفت و رقابت اقتصادی فراهم کند. نقش فعالانه نهاد‌هایی نظیر انجمن ملی هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران به ویژه کمیسیون مالی در ایجاد همگرایی میان فناوری و رشته‌های مالی و اقتصاد، بستری برای رشد پایدار و ایجاد ارزش افزوده برای کشور فراهم کرده است. سرمایه‌گذاری در این حوزه و بهره‌گیری مسئولانه متخصصان مالی و اقتصادی از هوش مصنوعی، نه تنها به‌عنوان یک نیاز بلکه به عنوان یک استراتژی حیاتی برای آینده اقتصادی ایران ضرورت دارد.

انتهای پیام/