تحریم‌های چه بر سر صنعت خودروسازی آورد؟

به گزارش برنا، نیای‌اقتصاد در گزارشی سه سناریوی محتمل برای بازار خودرو در صورت حصول توافق را بررسی کرده است. سیگنال‌های مثبت از توافق احتمالی می‌توانند از سه مسیر شامل افزایش درآمدهای ارزی، تقویت ارزش پول ملی و رشد قدرت خرید، بازار خودرو را تحت تاثیر قرار دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال۱۳۹۶ تاکنون، تحت تاثیر تحریم‌ها، قیمت خودروهای داخلی به‌طور میانگین ۲۱.۵برابر شده است.

نخستین دور از مذاکرات ایران در هفته جاری در مسقط برگزار شد؛ هرچند نتایج تداوم این مذاکرات هنوز مشخص نیست، اما در صورت به ثمر نشستن، می‌‌‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر بازار خودرو ی کشور داشته باشند. پیش از این «دنیای اقتصاد» اثرات این مذاکرات روی جذب سرمایه‌‌‌گذار خارجی را بررسی کرده بود اما در این گزارش  قصد داریم اثرگذاری آن بر بازار خودرو را زیر ذره‌بین قرار دهیم.

بازار خودرو تاکنون، واکنش نسبتا مثبتی نسبت به مذاکرات عمان داشته است. اگرچه افت قیمت خودرو پا به پای دیگر بازارهای سرمایه‌‌‌ای مانند بازار ارز حرکت نکرد،  اما به هر صورت نشان داد که سیگنال مثبت مسقط را دریافت کرده است. اما این تنها سیگنال اولیه بود در صورت توافق احتمالی، مسیرهای دیگری نیز پیش روی بازار خودرو باز می‌‌‌شود.

در واقع تحریم‌‌‌ها تاثیر زیادی بر بازار خودروی کشور داشت، بررسی‌‌‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌‌‌دهد که بعد از شروع تحریم‌‌‌های ثانویه تاکنون بهای خودروهای داخلی به طور میانگین ۲۱.۵ برابر شده است. قدرت خرید خودرو به شدت کاهش پیدا کرده و تقاضای خرید خودرو با افت قابل توجهی همراه بوده است. بخش زیادی از این مسیر پرچالش برای بازار خودروی ایران به خاطر کاهش منابع ارزی کشور و سقوط ارزش پول ملی از پیش از شروع دور دوم تحریم‌‌‌ها تاکنون است. بهای دلار در سال ۹۶ حدود ۳هزار و ۵۰۰ تومان بود اما این رقم روز گذشته (بعد  از موج افت نرخ ارز) به ۸۸ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است. افت ارزش پول ملی به طور مستقیم قدرت خرید را به شدت کاهش داده است و نتیجه اینکه امروز بازار خودرو با شرایط رکود تورمی دست و پنجه نرم می‌‌‌کند. به طوری که هم به شدت درگیر تورم است و هم به شکل پررنگی گرفتار رکود شده است. اگرچه تصمیمات داخلی مانند قیمت‌‌‌گذاری دستوری و سفته‌بازی و دلالی نیز تا حد زیادی در وقوع چنین شرایطی دخیل بوده اما سهم تحریم‌‌‌ها در وقوع آن را نمی‌‌‌توان نادیده گرفت.

اما اگر فشار تحریم‌‌‌ها بر اثر مذاکرات مسقط، کاهش پیدا کند سرنوشت بازار خودرو چه خواهد شد؟ برای پاسخ به این پرسش می‌‌‌توان سه سناریو را مطرح کرد. سناریوی اول این است که تاثیر این موضوع بر بازار خودرو تنها در حد ثبات قیمتی باشد، یعنی کاهش فشار تحریم‌‌‌ها موجب شود که بازار خودرو با فشار تورمی جدیدی دست و پنجه نرم نکند و همین وضعیت قیمتی ادامه پیدا کند. البته اگر کاهش فشار تحریم‌‌‌ها باعث افزایش درآمد سرانه در کشور شود، این موضوع به معنای رشد قدرت خرید و افزایش تقاضا خواهد بود.  سناریوی دیگری که می‌‌‌توان برای بازار خودرو مطرح کرد این است که بهای دلار به شدت کاهش پیدا کند و از طرف دیگر سرمایه‌‌‌های جدیدی نیز در قالب سرمایه‌‌‌گذاری خارجی وارد کشور شوند، در این شرایط احتمال دارد که نه تنها قیمت خودرو افزایش پیدا نکند بلکه همگام با نرخ ارز، شاهد افت قیمت خودرو در کشور هم باشیم که در این شرایط احتمالا رونقی نسبی در بازار خودرو شکل خواهد گرفت.