لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی برای عبور از چالش‌های آبی و زیست‌محیطی

شیما قاسمی منش:ایران، با وجود برخورداری از منابع گسترده طبیعی و ذخایر انرژی کم‌نظیر، در سال‌های اخیر با چالش‌های عمیقی در حوزه‌های محیط‌زیستی، آبی و انرژی مواجه شده است.

 بحران‌هایی که بخشی از آن‌ها ریشه در الگوهای مصرف ناپایدار و بخشی دیگر در سیاست‌های ناهماهنگ اقتصادی دارد. در چنین شرایطی، پرداختن به ظرفیت‌های مغفول و جلب مشارکت عمومی با ایجاد حس اعتماد، می‌تواند به‌عنوان راهکاری بلندمدت و کارآمد تلقی شود. آنچه امروز اهمیت دارد، تغییر پارادایم از مداخله صرف دولتی به همکاری و سرمایه‌گذاری مردمی در چارچوبی هوشمندانه و برنامه‌محور است.

مجید عباسپور عضو هیئت‌امنای انرژی، آب و محیط‌زیست دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به تجارب تلخ گذشته سرمایه‌گذاران در کشور گفت: منِ نوعی، به‌عنوان یک ایرانی، وقتی سرمایه کوچک یا بزرگی دارم، باید از امنیت و بازده آن مطمئن باشم. اما متأسفانه، تجربه‌های گذشته نشان داده که بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌ها به هدر رفته‌اند و این، اعتماد مردم را سلب کرده است. بازگشت اعتماد عمومی، نیازمند یک تعهد روشن و صادقانه از سوی دولت است؛ تعهدی که تضمین دهد سرمایه مردم در حوزه‌هایی مانند انرژی و آب به‌درستی مدیریت و حفظ خواهد شد.

وی در ادامه بر نقش مهم فرهنگ‌سازی در ارتقاء مشارکت عمومی تأکید کرد و گفت: فرهنگ‌سازی، زمینه‌ساز مشارکت واقعی مردم است. وقتی مردم بدانند سرمایه‌شان صرف بهبود شرایط زیستی و تأمین امنیت انرژی کشور می‌شود، با اشتیاق بیشتری در این مسیر گام برمی‌دارند.

عضو هیئت‌امنای انرژی، آب و محیط‌زیست دانشگاه صنعتی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به ظرفیت‌های خدادادی ایران، تصریح کرد: خداوند نعمت‌های فراوانی به کشور ما عطا کرده است؛ از معادن، منابع طبیعی، گاز و نفت گرفته تا موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز. اما متأسفانه ما قدردان این نعمت‌ها نیستیم. اگر برنامه‌ریزی دقیق و علمی صورت گیرد، این منابع می‌توانند پایه‌گذار تحول اقتصادی در کشور باشند.

وی همچنین به ایده‌های نوآورانه در حوزه مدیریت آب اشاره کرد و افزود: در بسیاری از مناطق ساحلی جنوب کشور، این امکان وجود دارد که از تکنولوژی‌های نوینی مانند گلخانه‌های شناور استفاده کنیم. این گلخانه‌ها با استفاده از آب دریا و بدون نیاز به آب شیرین، از طریق فرایند نمک‌زدایی طبیعی در سقف سازه، قادر به تولید محصولات گران‌قیمت کشاورزی هستند. برخی کشورها از این تکنولوژی استفاده کرده‌اند و ما نیز می‌توانیم با استفاده از سرمایه‌های مردمی، این مسیر را طی کنیم.

بر اساس این گزارش، مسیر عبور از بحران‌های پیچیده منابع طبیعی، نه از میان وعده‌ها و طرح‌های موقت، بلکه از دل اعتمادسازی، بهره‌گیری از خلاقیت‌های بومی و بازتعریف رابطه دولت و مردم می‌گذرد.

بازسازی اعتماد عمومی در سرمایه‌گذاری، احیای مشارکت مردمی از طریق سازوکارهای شفاف، و توجه به ظرفیت‌های بومی همچون گلخانه‌های شناور، تنها بخشی از نقشه راه نجات آینده ایران در حوزه آب، انرژی و محیط‌زیست است.

انتهای پیام/