هویت ایران با حفظ آثار تاریخی / رتبه چهارم جهانی ایران درحوزه میراث ناملموس

به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا، سید رضا صالحی‌امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار کرد: وقتی از قدرت صحبت می‌کنیم، ذهن ما به سوی قدرت‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و صنعتی می‌رود، اما آنچه ما از قدرت در ادبیات فرهنگی متوجه می‌شویم، چیزی فراتر از اینها است. قدرت در نگاه ما یعنی سرمایه معنوی یک ملت، تاریخ، فرهنگ و میراثی که از دل قرن‌ها به امروز رسیده است.

وی افزود: سرمایه واقعی ایران، نفت و گاز و فولاد نیست. سرمایه‌ی ایران خورشید درخشان فرهنگ و تمدنی است که هزاران سال تابیده و هنوز هم گرما و نور آن ادامه دارد، ما خوزستان را با چغازنبیل می‌شناسیم، نه با چاه‌های نفتش؛ فارس را با پاسارگاد و تخت‌جمشید، نه با کارخانه‌های آن و اصفهان را با میدان نقش جهان، نه با صنایع ان و اینها نشانه‌هایی از قدرت واقعی ما هستند.

 با تأکید بر نقش میراث فرهنگی در دیپلماسی افزود صالحی امیری عنوان کرد:دیپلماسی فقط مذاکره و چانه زنی سیاسی نیست. هر بنای تاریخی ما هرکاشی و هر نقش برجسته، زبان گفت‌وگوی ایران با دنیاست. آثار فرهنگی ما نمایندگان خاموشی هستند که برای ایران در سراسر جهان سخن می‌گویند. هر گردشگری که به این سرزمین قدم می‌گذارد و در مقابل یک بنای تاریخی می‌ایستد، به گذشته‌یما ادای احترام می‌کند و با ما وارد گفت‌وگویی فرهنگی می‌شود.

وزیر میراث فرهنگی تصریح کرد: ما اگر به دنبال هویت ایرانی هستیم، باید میراث‌مان را پاس بداریم. پرچم ایران تنها با سیاست برافراشته نمی‌ماند، بلکه با صیانت از گذشته، برافراشته خواهد ماند. هر چقدر نفت و فولاد صادر کنیم، تولید هویت نمی‌کنیم، اما اگر بتوانیم آثار تاریخی‌مان را حفظ کنیم و به نسل بعد منتقل کنیم، آنگاه هویت‌مان را جهانی خواهیم کرد.

وی ادامه داد:در این راستا ما دو وظیفه بزرگ داریم؛ یکی اینکه به عنوان حاکمیت، از میراث فرهنگی صیانت کنیم. این آثار امانت‌های بزرگانی هستند که تاریخ این سرزمین را ساخته‌اند. وظیفه دوم رساندن این امانت به نسل آینده است. اگر دانش‌آموز و دانشجوی ما با این هویت آشنا شود و به آن دل ببندد، هرگز چشم به بیگانه نخواهد دوخت.

صالحی‌امیری گفت: افرادی که در حوزه مرمت، حفاظت و نگهداری آثار تاریخی فعالیت می‌کنند، فقط یک بنا را بازسازی نمی‌کنند؛ آنها هویت یک ملت را حفظ می‌کنند. مرمت، فقط کار فنی نیست؛ یک کار فرهنگی و مقدس است. ما نباید خیال کنیم که وقتی از «بنا» سخن می‌گوییم، فقط از خشت و ملات صحبت می‌کنیم. خیر، ما داریم از «شخصیت ایران» حرف می‌زنیم. بناها، حاملان روح ایران هستند.

وی افزود: شخصیت ایرانی در جهان، با فرهنگ و مشاهیرش شناخته می‌شود؛ با سعدی و حافظ، با فردوسی، با مولوی، با عطار و خیام. اگر نظام آموزشی ما به جای محفوظات بی‌روح، نسل جدید را با این بزرگان و این سرمایه‌های ملموس و ناملموس آشنا می‌کرد، وضعیت ما بسیار متفاوت بود.‌ای کاش معلمان ما دانش‌آموزان را هر هفته به بازدید از اماکن تاریخی می‌بردند؛ تا کودک ما بفهمد که روی چه گنجینه‌ای ایستاده است.

صالحی امیری تصریح کرد: ما در کشور از سوءتغذیه جسمی سخن می‌گوییم، اما کسی ازسوءمصرف فرهنگی حرفی نمی‌زند. متأسفانه میزان مصرف فرهنگی در جامعه، به‌ویژه در میان نسل جوان، بسیار پایین است. وظیفه وزارتخانه ما این است که مصرف فرهنگی را بالا ببرد. باید نوجوان ما، جوان ما، بداند که بازدید از یک موزه یا اثر تاریخی، فقط یک تفریح نیست؛ بلکه نوعی بازگشت به خود، به ریشه، و به هویت ملی است.

وزیر میراث فرهنگی گفت: میراث ما مقدس است و همه آنهایی که در این مسیر گام برمی‌دارند، مأموران یک رسالت مقدس‌اند. تفاوت مرمت یک مسجد با یک بنای معمولی، در روح مقدسی است که آن فضا را احاطه کرده. اما باید باور کنیم که همه میراث ما، از هر دین و دوره‌ای، ریشه‌های یک درخت کهن هستند. همه آنها ارزشمندند و باید با احترام و عشق از آنها محافظت شود. مرمت‌گران ما، کیمیاگران این سرزمین‌اند؛ کسانی که خاک را به طلا بدل می‌کنند، چرا که جان ایرانی را به آن بازمی‌گردانند.

در ادامه این مراسم علی دارابی معاون میراث فرهنگی کشور اظهار کرد: فرصت‌ها و مناسبت‌های ملی و بین‌المللی مثل روز جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی، زمینه‌ای فراهم می‌کند تا بتوانیم به‌صورت تخصصی به موضوعات مرتبط با محوطه‌های تاریخی بپردازیم.
خوشبختانه در سراسر کشور برنامه‌های خوبی به مناسبت این روز برگزار شده و امروز نیز با حضور وزیر میراث فرهنگی، مراسمی همراه با تجلیل از فعالان این حوزه در حال برگزاری است.

وی با اشاره به سابقه هفت هزار ساله تمدن ایران افزود: تاکنون ۲۸ اثر ملموس و طبیعی از کشورمان در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده که در ۱۰۷ سایت و مکان تاریخی پراکنده‌اند. همچنین رتبه ایران در حوزه میراث ناملموس از جایگاه هفتم به رتبه چهارم جهانی ارتقا یافته و هم‌اکنون ایران یکی از چهار کشور برتر جهان در این حوزه به شمار می‌رود.

دارابی با تأکید بر اهمیت فرهنگ در عصر حاضر عنوان کرد: در قرن ۲۱ توجه زیادی به فرهنگ شده، اما هنوز آن‌گونه که باید، به این حوزه پرداخته نمی‌شود. به باور کارشناسان، برای نهادینه کردن فرهنگ باید از ظرفیت دین، نهاد خانواده و نظام آموزش و پرورش بهره گرفت.

وی در ادامه گفت: در برنامه هفتم توسعه تکالیف متعددی برای معاونت میراث فرهنگی تعریف شده است که تحقق آنها نیازمند تخصیص اعتبارات لازم و تلاش جمعی تمامی دستگاه‌ها و نهاد‌ها است. باید بکوشیم تا جایگاه میراث فرهنگی را در اولویت مسائل کشور قرار دهیم.

معاون میراث فرهنگی با اشاره به ضرورت مردمی‌سازی حوزه میراث، خاطرنشان کرد: برای دستیابی به این هدف، نیازمند همراهی نهاد‌هایی مانند آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردمی هستیم. در همین راستا انجمن خیرین میراث فرهنگی در سراسر کشور تشکیل شده تا از ظرفیت‌های مردمی برای مرمت، نگهداری و صیانت از میراث تاریخی بهره‌مند شویم.

گفتنی است؛ یکی از مهم‌ترین رویکرد‌های ایران در بزرگداشت روز جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی امسال، بهره‌گیری از پیام جهانی "تاب‌آوری آثار تاریخی" است. این شعار، حاصل بیش از ۶۰ سال تجربه جامعه جهانی در حفاظت از میراث فرهنگی است و هدف آن، ترغیب و هم‌افزایی میان دولت‌ها، نهاد‌ها و مردم برای حفاظت مؤثرتر از این سرمایه‌های ملی و جهانی است.
در کشور ما نیز، این شعار جهانی به عنوان محور راهبردی برنامه‌های سال ۱۴۰۴ در حوزه میراث فرهنگی انتخاب شده است. بر همین اساس، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، برنامه‌ریزی برای اجرای مجموعه‌ای از اقدامات ملی را آغاز کرده که بتواند با تمرکز بر افزایش تاب‌آوری آثار تاریخی، ظرفیت مواجهه با بحران‌ها و تهدید‌های طبیعی و انسانی را ارتقاء دهد.

در سال‌های اخیر، شاهد آن بوده‌ایم که بسیاری از آثار تاریخی کشور در معرض خطراتی مانند سیل، زلزله، فرونشست زمین، تخریب‌های ناشی از توسعه نامتوازن یا حتی غفلت در نگهداری بوده‌اند. به همین دلیل امسال با مشارکت نهاد‌های امدادی و خدمات‌رسان مانند جمعیت هلال‌احمر، سازمان مدیریت بحران، نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌های مسئول، ده مانور سراسری مدیریت بحران در آثار تاریخی برگزار خواهد شد. این مانور‌ها با حضور نیرو‌های تخصصی و در استان‌هایی برگزار می‌شود که بیشترین خطرپذیری را دارند. همچنین امروز ۱۰ مانور مدیریت بحران در آثار تاریخی در ۱۰ استان برگزار می‌شود. 

در کنار این اقدامات، سلسله نشست‌ها، کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی نیز با حضور اساتید، مرمت‌گران و متخصصان با تجربه در حوزه میراث فرهنگی و مدیریت بحران برگزار خواهد شد تا تجارب فنی و علمی در این زمینه به اشتراک گذاشته شود و در عین حال ظرفیت‌های استانی تقویت شود.

برنامه‌های امسال با هدف افزایش آگاهی عمومی نیز طراحی شده‌اند. در روز ۲۹ فروردین بازدید از بسیاری از اماکن تاریخی تحت پوشش وزارت میراث فرهنگی، به صورت رایگان و همراه با تور‌های تخصصی برگزار خواهد شد. همچنین در قالب برنامه‌ای با عنوان «نادیده‌های تاریخی»، شرایط بازدید از اماکن عمومی و تاریخی که در حالت عادی امکان بازدید ندارند، برای عموم مردم فراهم شده است. این برنامه در سراسر کشور اجرا خواهد شد.

در ادامه این مسیر یکی دیگر از سنت‌های ارزشمند وزارتخانه تجلیل از استادکاران، مرمت‌گران و کنشگران حوزه حفاظت از میراث فرهنگی است. بی‌تردید، این افراد ستون‌های اصلی در حفظ و استمرار ارزش‌های تاریخی کشورند و نقش آنها در تاب‌آوری آثار تاریخی غیرقابل انکار است.

امید داریم روز جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی امسال، نه فقط یک مناسبت نمادین، بلکه سرآغازی باشد برای آغاز یک حرکت جدی‌تر، هوشمندانه‌تر و مشارکتی‌تر در حفاظت از میراث فرهنگی کشور، و بستری برای توسعه رویکرد‌های نوین در حوزه تاب‌آوری و مدیریت بحران در آثار تاریخی.

در این مراسم از غلامحسین برزگران از خراسان جنوبی، طبیعت شمس الدینی از استان کرمان، حسین کرمی از استان بوشهر، جمیله معصومی از استان کردستان، زارع استاد کار، رضا طالبی، دادستان بومیشان، آتوسا رحمتی از خرم آباد، بهره برداران موفق احمدی بهره برداران گلشن بوشهر، هادی ثابت حمام تنکابن مورد تجلیل قرار گرفتند.

انتهای پیام /