وال استریت ژورنال: احتمال آغاز جنگ سرد میان چین و آمریکا افزایش یافته است

چندین دهه بود که تجارت و سرمایه‌گذاری میان چین و واشنگتن فارغ از فراز و فرود‌های روابط آنها، تنها عاملی بود که این دو قدرت جهانی را کنار هم نگه می‌داشت.

اما امروز، با از کنترل خارج شدن روابط اقتصادی میان چین و آمریکا، به نظر می‌رسد که آنها به سمت جنگ سردی فراتر از روابط تجاری پیش می‌روند که این امر در میان تلاش‌های طرفین برای تشکیل بلوک‌های اختصاصی خود درگیری‌ها و تنش‌های نظامی را تعمیق خواهد کرد.

سناریویی در شرف وقوع

روزنامه وال استریت ژورنال با این مقدمه در گزارشی آورده است: سناریوی فعلی روزی دور از ذهن به نظر می‌رسید. واشنگتن و پکن در دور اول ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، هر دو نسبت به این که روابط درهم تنیده خود را به کلی از هم بگسلند، تمایلی نداشتند. جنگ تجاری اول آنها دو سال به طول انجامید که شامل مذاکرات مداوم و نگرانی از گسترش تنش‌ها از سوی هر دو طرف بود.

این بار، دو کشور در مدت کمتر از سه ماه علیه یکدیگر محدودیت‌های تجاری اعمال کرده و جنگ اقتصادی را به قلمرو جدیدی کشانده‌اند. در این میان، امنیت کلی جهانی و ثبات اقتصادی در سال‌های آتی به موضوع نگران‌کننده‌ای تبدیل شده است.

«ریک واترز» یک دیپلمات ارشد پیشین که اکنون مرکز چین را در بنیاد «کارنگی» اداره می‌کند، در این باره گفت: آمریکا و چین در وضعیت تفکیک اقتصادی به سر می‌برند و به نظر نمی‌رسد که در این میان چیزی مانع از گسترش تنش‌ها و کشیده شدن آن از حوزه تجاری به دیگر حوزه‌ها شود. استدلال این که ما در یک جنگ سرد به سر نمی‌بریم، بیش از پیش دشوار شده است.

ابزار‌های چین برای مقابله با آمریکا فراتر از حوزه تجاری خواهد رفت

این روزنامه در ادامه با اشاره به این که دولت چین با بازگشت «دونالد ترامپ» به کاخ سفید انتظار وضعیت تقابلی پیش آمده را داشتند، نوشت: پس از تعرفه‌های گسترده اعمال شده واشنگتن علیه پکن، ابزار‌های آن برای مقابله با آمریکا محدود به سلاح‌های اقتصادی مانند تعرفه‌های متقابل، قرار دادن نام شرکت‌های آمریکایی در فهرست سیاه و محدود کردن صادرات مواد معدنی مهم آن نیست.

به گفته منابعی که با مقام‌های چینی رایزنی می‌کنند، اظهارات اخیر پکن مبنی بر این که دیگری با پاسخ‌هایی مانند تعرفه‌های تقابلی کاری ندارد، نشان می‌دهد که ممکن است به سراغ روش‌هایی غیر اقتصادی برود.

هر دو کشور یکدیگر را به انجام دادن حملات سایبری متهم کرده‌اند. این منابع می‌گویند یکی از گزینه‌هایی که پکن دارد، شامل استفاده از این داده‌ها، اطلاعات تماس و دیگر اطلاعات جمع‌آوری شده در طی سال‌ها نفوذ به شبکه‌های رایانه‌ای بنادر، تاسیسات آب و فاضلاب، فرودگاه‌ها در آمریکا و دیگر اهداف در این کشور به عنوان اهرم فشار است.

پکن همچنین می‌تواند از فشار و تهدید راهبردی علیه شرکای آمریکا به‌ویژه در منطقه هند-آرام در برهه‌ای استفاده کند که به نظر می‌رسد نسبت به تعهد دولت ترامپ نسبت به تامین امنیت این منطقه تردید‌هایی وجود داشته باشد.

خودداری طرفین از تماس برای حل اختلاف

در بخش دیگری از این مطلب با اشاره به خودداری پکن از رایزنی‌های دیپلماتیک برای برطرف کردن اختلافات آمده است: پکن در مقابل هجوم تعرفه‌های ترامپ از برقراری تماس در این باره خودداری و سکوت کرده است. اخیرا، در میان تشدید تنش‌های تجاری، ترامپ نسبت به تماس «شی جین‌پینگ» همتای چینی‌اش با او تمایل نشان داده بود. منابع مطلع می‌گویند، مقام‌های دولت ترامپ به دیپلمات‌های چینی پیشنهاد کرده‌اند که «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین با «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا تماس بگیرد. اما تاکنون، پکن حاضر نبوده در هیچ یک از این سطوح تماس برقرار کند.

این منابع مطلع می‌گویند مشاوران سیاسی در پکن که به دنبال راهی برای به حداقل رساندن هزینه‌های سیاسی برای حاکمیت شی هستند، به نام‌هایی از جمله «لی هیسن لونگ» نخست‌وزیر سنگاپور، «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی برای میانجی‌های بالقوه گفت‌و‌گو با ترامپ اشاره می‌کنند. اما این گفت‌و‌گو‌ها در هیچ یک از این پایتخت‌ها هنوز با وجود عجله نداشتن طرفین برای مذاکره، پیشرفتی نداشته است.

تلاش برای جلب حمایت متحدان

وال استریت ژورنال در بخش پایانی این مطلب آورده است: دو قدرت جهانی در این بن بست به دنبال همراه کردن متحدانشان با خود در این نبرد هستند. دولت ترامپ در حال حاضر، به دنبال توافق با ده‌ها کشور برای به انزوا کشاندن چین از طریق قطع روابط تجاری با آن است. در این میان، شی و همراهان ارشد او در روز‌های اخیر تلاش کرده‌اند شرکای تجاری را از آمریکا دور کنند.

سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به ویتنام در جنوب شرق آسیا و توافق طرفین برای تعمیق شراکت راهبردی‌شان نشان می‌دهد که این منطقه تا چه اندازه در حال تبدیل شدن به محل رویارویی پکن و واشنگتن است.

یکی دیگر از اهداف چین برای اثرگذاری و جذب شرکای چینی اروپا است که نگران شیوه رسیدگی ترامپ به موضوع جنگ اوکراین است و با توجه به مذاکرات جداگانه واشنگتن با کی‌یف و مسکو برای ترسیم برنامه صلح بدون مشارکت حامیان اروپایی اوکراین، خود را در حاشیه می‌یابد.

به گفته کارشناسان حوزه سیاست خارجی، اگر این جنگ اقتصادی تسریع شود، دو طرف ممکن است ابزار‌های خود را برای مقابله با یکدیگر بیش از پیش گسترش دهند.

«یون سون» مدیر برنامه چین اندیشکده «مرکز استیمسون» در واشنگتن، در این باره گفت: شاهد بزرگ‌ترین جنگ تجاری در تاریخ هستیم. خطر کشیده شدن این جنگ اقتصادی به دیگر عرصه‌ها بسیار بالا است.

انتهای پیام/