تداوم؛ حلقه مفقوده توسعه رباتیک در ایران

رباتیک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فناوری‌های نوین، در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری را تجربه کرده است. در این راستا، مسابقات بین‌المللی ربوکاپ آزاد ایران فرصتی منحصر‌به‌فرد برای دانشجویان و پژوهشگران فراهم کرده است تا توانمندی‌های خود را در زمینه‌های مختلف رباتیک به نمایش بگذارند.

در نوزدهمین دوره این مسابقات، لیگ ربات‌های سرویس‌رسان در کار (At-Work) با هدف توسعه و استفاده از ربات‌ها در محیط‌های صنعتی و پرخطر، به رقابت‌های مهیجی تبدیل شده است. در این گفت‌و‌گو با وحید رستمی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد قزوین و سرپرست این لیگ، به بررسی اهداف، دستاورد‌ها و چالش‌های پیش روی این فناوری در ایران پرداخته‌ایم. او همچنین بر لزوم حمایت دانشگاه‌ها و مدیران آموزش عالی برای پرورش نسل آینده متخصصان رباتیک تأکید می‌کند.

عملکرد مستقل ربات‌ها در محیط‌های پرخطر

رستمی با در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی برنا با اشاره به ساختار ربات‌های سرویس‌رسان حاضر در این لیگ گفت: این ربات‌ها مجهز به یک پایه مکانیکی، بازوی رباتیکی و دوربین‌های شناسایی هستند که به آنها اجازه می‌دهد در محیط حرکت کرده، اشیای صنعتی را شناسایی و جابجا کنند. هدف از طراحی این ربات‌ها، انجام فعالیت در محیط‌هایی است که برای انسان خطرناک و مضر محسوب می‌شود؛ مانند محل‌های دارای آلودگی، بخش‌های رنگ‌پاش صنعتی و سایر فضا‌هایی که ورود انسان به آنها با ریسک بالا همراه است.

ربات‌هایی در خدمت انبارداری هوشمند

وی افزود: این ربات‌ها کاربرد قابل‌توجهی در صنعت انبارداری دارند. در شرایطی که جابه‌جایی کالا توسط انسان دشوار و زمان‌بر است، ربات‌ها می‌توانند با دقت و سرعت بالا، سفارشات را شناسایی، جمع‌آوری و به مقصد نهایی تحویل دهند. هدف نهایی آن است که این فناوری در آینده‌ای نزدیک، به‌صورت کاربردی در صنایع مختلف استفاده شود.

رقابت با چهار تیم؛ حذف و انصراف نیمی از متقاضیان

سرپرست لیگ At-Work با اشاره به وضعیت تیم‌های حاضر در این دوره گفت: از میان ۹ تیم متقاضی شرکت در این لیگ، سه تیم به‌دلیل نداشتن توانمندی‌های لازم حذف شدند و دو تیم نیز علی‌رغم پذیرش اولیه، ثبت‌نام نهایی انجام ندادند. در نهایت رقابت‌ها با حضور چهار تیم برگزار شد.

آموزش محیط به ربات‌ها پیش از آغاز خودمختاری کامل

او درباره فرآیند آماده‌سازی ربات‌ها توضیح داد: همه ربات‌های شرکت‌کننده کاملاً خودران هستند، اما پیش از آغاز مسابقه، تیم‌ها با استفاده از روش‌های دستی یا کنترل از راه دور، ربات‌ها را با محیط آشنا می‌کنند. پس از این مرحله، ربات‌ها باید به‌طور کامل مستقل عمل کرده و بدون دخالت انسانی تصمیم‌گیری و عمل کنند.

تداوم؛ حلقه مفقوده توسعه رباتیک در ایران

رستمی با اشاره به سابقه فعالیت خود گفت: از سال ۲۰۰۵ در حوزه رباتیک فعال هستم و از سال ۲۰۱۷ به‌طور مستمر در مسابقات ربوکاپ حضور داشته‌ام. در این سال‌ها به تجربه دریافته‌ام که دو عامل علاقه‌مندی و امکانات، و مهم‌تر از آن، تداوم فعالیت‌ها برای موفقیت در این حوزه حیاتی است. اغلب تیم‌های دانشگاهی پس از مدتی به دلیل فارغ‌التحصیلی یا مهاجرت اعضا، از مسیر توسعه جدا می‌شوند و این مسئله مانع پیشرفت پایدار می‌شود.

نقش کلیدی دانشگاه‌ها در پشتیبانی مستمر

این استاد دانشگاه تأکید کرد: مدیران دانشگاهی نقش مؤثری در حفظ و تداوم تیم‌های رباتیکی دارند. تجربه ما در دانشگاه آزاد قزوین نشان داده است که اگر فرایند جذب، آموزش و جانشین‌سازی نسل‌های جدید دانشجو به‌درستی مدیریت شود، موفقیت‌های پایداری حاصل خواهد شد. از سال ۲۰۰۵ که نخستین‌بار در مسابقات ژاپن شرکت کردیم و حذف شدیم، توانستیم در سال‌های بعد جایگاه‌های قابل‌توجهی کسب کنیم. دانشگاه از سال ۲۰۰۸ به بعد در سطح جهانی مقام‌های متعدد به‌دست آورده و این مسیر ادامه‌دار بوده است، تا زمانی که فشار‌های مالی مانع ادامه راه شد.

فشار‌های اقتصادی؛ تهدیدی جدی برای پیشرفت

رستمی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود گفت: در سال‌های اخیر به‌دلیل افزایش شدید هزینه‌های ساخت و تجهیز ربات‌ها، شاهد کاهش فعالیت‌ها و افت کیفیت تیم‌ها بوده‌ایم. این در حالی است که دانشجویان ایرانی از انگیزه، خلاقیت و توانایی بالایی برخوردارند. اگر حمایت‌های مالی و زیرساختی دانشگاه‌ها و نهاد‌های مرتبط فراهم شود، قطعاً نتایج درخشانی در سطح بین‌المللی کسب خواهیم کرد.

رشد محسوس کیفیت تیم‌های شرکت‌کننده در سال جاری

او در پایان با اشاره به کیفیت مسابقات امسال گفت: سطح عملکرد تیم‌ها در این دوره نسبت به سال گذشته به‌مراتب بالاتر است و قدرت ربات‌ها نیز پیشرفت چشمگیری داشته است. این روند نویدبخش آینده‌ای روشن برای توسعه ربات‌های سرویس‌رسان در کشور است.

رقابت ۴۰۰ تیم در نوزدهمین ربوکاپ آزاد ایران

نوزدهمین دوره مسابقات ربوکاپ آزاد ایران به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی از روز یکشنبه در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران آغاز شده و تا دوم اردیبهشت‌ماه ادامه دارد. در این دوره از مسابقات، بالغ بر ۴۰۰ تیم از دانشجویان و دانش‌آموزان فعال در حوزه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری رباتیک با یکدیگر رقابت می‌کنند.

زهرا وجدانی

انتهای پیام/