تنظیم‌گری سختگیرانه، پاسخ انگلیس به سلطه پلتفرم‌های جهانی

شبکه  در جهان امروز نه‌تنها بستر تعاملات اجتماعی و اقتصادی هستند، بلکه نقش تعیین‌کننده‌ای در حکمرانی داده، شکل‌دهی به افکار عمومی، جهت‌دهی به اقتصاد دیجیتال و تقویت قدرت نرم کشور‌ها ایفا می‌کنند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز ملی فضای مجازی، از این‌رو، توانمندسازی در حوزه پلتفرم‌داری و شکل‌دهی به زیست‌بوم بومی این حوزه، به یکی از ارکان راهبردی حکمرانی فضای مجازی تبدیل شده است. کشور‌هایی که از قدرت ساخت، توسعه و تنظیم‌گری پلتفرم‌های بومی برخوردارند، نه‌تنها در برابر سلطه پلتفرم‌های فراملی آسیب‌پذیر نیستند، بلکه می‌توانند سهم مؤثری در اقتصاد و امنیت فضای مجازی جهانی داشته باشند.

انگلیس از سمت غرب با کشور ولز و از سمت شمال با کشور ایرلند، دارای مرز خشکی مشترک است. مساحت این کشور ۱۳۰٬۲۷۹ کیلومترمربع بوده که از جزایر متعدد کوچک و بزرگی تشکیل شده که بر اساس تخمین سال ۲۰۲۳، حدود ۶۸.۲ میلیون نفر جمعیت دارد.

سرعت اینترنت در انگلستان در سال ۲۰۲۵ بهبود یافته، اما همچنان در مقایسه با بسیاری از کشور‌های پیشرفته، جای پیشرفت دارد. بر اساس گزارش Speedtest Global Index (مارس ۲۰۲۵)، میانگین سرعت دانلود اینترنت ثابت در این کشور حدود ۲۳۵.۴۶ مگابیت بر ثانیه و میانگین سرعت اینترنت موبایل حدود ۱۲۴.۱۳ مگابیت بر ثانیه است.

با وجود این میانگین، تفاوت‌های منطقه‌ای قابل توجهی در سرعت اینترنت دیده می‌شود. طبق گزارش Advanced Television، در شهر‌هایی مانند لندن و منچستر کاربران سرعت بالاتری را نسبت به مناطق دیگر تجربه می‌کنند؛ به عنوان مثال، میانگین سرعت دانلود در لندن حدود ۱۰۹.۰۶ مگابیت بر ثانیه و در منچستر حدود ۱۱۳.۳۹ مگابیت بر ثانیه برآورد شده است.

از نظر جهانی، انگلستان در رتبه ۳۵ سرعت اینترنت قرار دارد که در مقایسه با کشور‌های همسایه‌ای مانند فرانسه و دانمارک، سرعت پایین‌تری دارد. این رتبه‌بندی بر اساس داده‌های ISPreview در سال ۲۰۲۴ ارائه شده است.

میانگین مصرف روزانه اینترنت در انگلیس ۳ ساعت و ۴۱ دقیقه است. سه چهارم (۷۵ ٪) از این زمان صرف تلفن‌های هوشمند می‌شود، در حالی که ۱۴ ٪ در کامپیوتر و یک دهم (۱۰ ٪) در تبلت‌ها صرف شده است. در این میان انگلیس جزو کشور‌هایی است که دارای سکوی بومی است و توانسته در این حوزه علاوه بر وابستگی به کشور‌های دیگر، بخشی از نیاز‌های خود را از طریق بومی سازی سکو‌های خدماتی تامین کند که این سکو‌ها براساس نیاز‌ها و شرایط خاص این کشور طراحی و توسعه یافته‌اند.

نگاهی به سکو‌های مالی و رسانه‌ای کشور انگلستان

انگلستان یکی از کشور‌های پیشگام در عرصه فین‌تک و فناوری‌های مالی است. سکو‌های بومی مانند «رولوت» (Revolut)، «مانزو» (Monzo) و «استارلینگ بانک» (Starling Bank) نمونه‌هایی از شرکت‌های انگلستانی هستند که در زمینه بانکداری دیجیتال موفق بوده‌اند. این سکو‌ها خدماتی مانند حساب‌های بانکی بدون شعبه فیزیکی، انتقال پول در سطح جهانی با کارمزد کم و ابزار‌های مدیریت مالی شخصی را ارائه می‌دهند.

همچنین انگلستان با استفاده از سکو‌های حمل و نقل دیجیتال، تجربه سفر شهری را برای شهروندان خود راحت‌تر کرده است «ترین لاین» (Trainline) یکی از این پلتفرم‌ها است که بلیت قطار را به‌صورت آنلاین و از طریق موبایل برای کاربران فراهم می‌آورد. همچنین، «اویستر کارت» (Oyster card) که در لندن استفاده می‌شود، یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های حمل و نقل هوشمند در جهان است که برای پرداخت کرایه‌ها در اتوبوس‌ها و مترو‌ها طراحی شده است. کارت اویستر یک کارت هوشمند قابل شارژ است که توسط شرکت حمل و نقل لندن Transport for London – TfL ارائه شده است. این کارت به شهروندان انگلستان امکان می‌دهد تا هزینه‌های سفر خود را در مترو لندن، اتوبوس‌ها، تراموا‌ها و حتی برخی خدمات قطار‌های ملی به راحتی پرداخت کنید.

در انگلستان، شرکت‌هایی مانند «بی‌بی‌سی آی پلیر» (BBC iPlayer) یکی از سکو‌های بزرگ پخش آنلاین تصویری و صوتی هستند که محتوای رسانه‌ای مانند فیلم‌ها، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. همچنین، سکو‌هایی مانند «اسپاتیفای» (Spotify) و «دیزر» (Deezer) نیز با ارائه خدمات موسیقی آنلاین به کاربران انگلیسی محبوبیت دارند.

انگلیس و توسعه سکو‌های بومی در حوزه آموزش و خرید آنلاین

در سال‌های اخیر سکو‌های خرید آنلاین در انگلستان رشد زیادی داشته‌اند، «ای ساس» (ASOS) یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های خرید آنلاین در زمینه مد و لباس است که در انگلستان شروع به کار کرده و اکنون به یک برند جهانی تبدیل شده است. دفتر مرکزی «ای ساس» در لندن واقع شده است و منطقه تحویل آن شامل بیش از ۲۰۰ کشور در سراسر جهان است. همچنین «اوکادو» Ocado به‌عنوان یکی از سکو‌های پیشرو در خرید آنلاین مواد غذایی شناخته می‌شود. این سوپرمارکت آنلاین یک انبار رباتیک ایجاد کرده که می‌تواند ۶۵ هزارسفارش (یعنی تقریباً ۳.۵ میلیون خواربار) را در طول یک هفته مدیریت و ارسال کند.

انگلستان با داشتن سیستم‌های آموزشی پیشرفته و دانشگاه‌های معتبر، سکو‌های آنلاین آموزشی مختلفی مانند «فیوچر لرن» (FutureLearn) را برای ارائه دوره‌های آنلاین از دانشگاه‌های معتبر انگلستان راه‌اندازی کرده است. این سکو که در انگلیس مستقر است توسط FutureLearn Limited تاسیس شد و در سطح جهانی فعالیت می‌کند و دوره‌های آنلاین را برای زبان آموزان از کشور‌های مختلف ارائه می‌دهد. این سکو از سال ۲۰۱۲ شروع به کار کرده و بنیانگذار آن دانشگاه Open University است. در حال حاضر در این سکو با ۱۴۹ موسسه و دانشگاه همکاری کرده‌اند.

سکو‌های سلامت دیجیتال

در حوزه بهداشت و درمان هم انگلستان به سراغ استفاده از سکو‌های دیجیتال رفته است. پلتفرم‌هایی مانند NHS App که از سوی سیستم بهداشت ملی انگلستان (NHS) توسعه یافته است، به کاربران این امکان را می‌دهد که به راحتی از خدمات بهداشتی خود مانند نوبت‌دهی، درخواست نسخه دارو و مشاوره‌های آنلاین استفاده کنند.

این برنامه یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که شهروندان این کشور از آن استفاده می‌کنند و به کاربران امکان دسترسی به سوابق پزشکی، رزرو نوبت‌های پزشک عمومی، مشاهده نتایج آزمایش‌ها و دریافت مشاوره‌های پزشکی آنلاین را می‌دهد.

استفاده از سکو‌های خارجی در کنار توسعه سکو‌های بومی

سکو‌های بومی انگلستان به‌شدت در حال رشد و توسعه هستند و در بسیاری از حوزه‌ها مانند فین‌تک، حمل و نقل، رسانه، خرید آنلاین و سلامت دیجیتال پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند. اما انگلستان علاوه بر استفاده از سکو‌های بومی، به طور گسترده‌ای از سکو‌های خارجی نیز بهره‌برداری می‌کند. این استفاده از سکو‌های جهانی در بسیاری از حوزه‌ها به دلیل کیفیت بالا، تنوع خدمات و قابلیت‌های آنها است.

به طور نمونه، سکو‌هایی مانند پی‌پال (PayPal) و استرایپ (Stripe) در حوزه پرداخت جهانی، نتفلیکس، اسپاتیفای و یوتیوب در حوزه سرگرمی و رسانه، آمازون و‌ای‌بی (eBay) در حوزه خرید آنلاین، فیسبوک، اینستاگرام و توییتر در حوزه اجتماعی، اوبر و ایربی‌ان‌بی (Airbnb) در حوزه حمل‌ونقل و مسافرت، و کورسرا و یودمی (Udemy) در حوزه آموزش، در انگلستان مورد استفاده گسترده قرار دارند.

با این حال، تاکنون در انگلستان شبکه اجتماعی بومی موفق و فراگیری که بتواند با پلتفرم‌های جهانی رقابت کند، شکل نگرفته است. هرچند در مقاطع مختلف تلاش‌هایی برای راه‌اندازی پلتفرم‌های داخلی صورت گرفته است، مانند اپلیکیشن‌هایی نظیر Yubl یا Peach، اما این پروژه‌ها یا به سرعت شکست خورده‌اند یا نتوانسته‌اند مخاطب گسترده‌ای جذب کنند. به همین دلیل، کاربران انگلیسی عمدتاً از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی استفاده می‌کنند.

قانون ایمنی آنلاین انلگیس برای حکمرانی بر سکو‌ها

قانون ایمنی آنلاین که در سال ۱۴۰۲ رسما در این کشور تصویب شد و معادل قانون بازار‌های دیجیتال (DMA) در اتحادیه اروپاست، مجموعه جدیدی از قوانین است که از کودکان و بزرگسالان در فضای مجازی محافظت می‌کند. این قانون مجموعه‌ای از وظایف جدید را بر عهده شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های جست‌و‌جو قرار می‌دهد و آنها را در قبال ایمنی کاربران خود در سکو‌های خود مسئول‌تر می‌کند. قانون ایمنی آنلاین به ارائه‌دهندگان وظایف جدیدی می‌دهد تا سیستم‌ها و فرآیند‌هایی را برای کاهش خطرات استفاده از خدمات آنها برای فعالیت‌های غیرقانونی و حذف محتوای غیرقانونی، اجرا کنند.

قوی‌ترین حمایت‌ها در این قانون برای کودکان طراحی شده است به طوری که سکو‌ها برای جلوگیری از دسترسی کودکان به محتوای مضر و نامناسب موظف به رعایت سن خواهند بود و به والدین راه‌های دسترسی برای گزارش آنلاین مشکلات در صورت بروز ارائه می‌دهند. این قانون همچنین از کاربران بزرگسال نیز محافظت می‌کند و تضمین می‌کند که سکو‌ها کنترل بیشتری به افراد دهند تا در مورد اینکه کدام نوع محتوای بالقوه مضر است، تصمیم گیری کنند.

حتی اگر شرکت‌هایی در خارج از انگلیس باشند، اگر سکو‌های آنها تعداد قابل توجهی کاربر داشته باشد، شامل این قانون می‌شود.

وضع جریمه برای متخلفان

سکو‌های شبکه‌های اجتماعی در صورت عدم اجرای اقدامات برای مقابله با محتوای غیرقانونی، از جمله کلاهبرداری، تروریسم و سوء استفاده از کودکان، با جریمه‌های قابل‌توجهی مواجه خواهند شد.

شرکت‌های فناوری باید تدابیری را برای مقابله با آسیب‌هایی مانند تشویق به خودکشی، هرزه‌نگاری و فروش مواد به کار گیرند.

در همین راستا، آفکام به سکو‌های فناوری هشدار داد که در صورتی که نتوانند ارزیابی‌های لازم را تا تاریخ تعیین‌شده ارائه دهند، این نهاد اقدامات اجرایی و قانونی علیه آنها اتخاذ خواهد کرد. این اقدامات می‌تواند شامل جریمه‌های سنگین یا محدودیت‌هایی در فعالیت‌های پلتفرم‌ها باشد که می‌تواند تاثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد آنها در بازار داشته باشد.

سکو‌هایی که این قانون را زیر پا بگذارند با جریمه‌هایی تا ۱۸ میلیون پوند یا ۱۰ درصد از درآمد جهانی رو‌به‌رو می‌شوند. در موارد شدید، خدمات نیز حذف می‌شود.

از جرم‌انگاری انتشار محتوای آسیب‌رسان تا حفاظت از داده‌های کاربران

قانون حمایت از داده‌ها (Data Protection Act ۲۰۱۸) یکی از مهم‌ترین قوانین انگلستان در زمینه حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران است که بر پایه مقررات عمومی حفاظت از داده‌های اتحادیه اروپا (GDPR) تدوین شده است. این قانون شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و سایر پلتفرم‌های آنلاین را موظف می‌کند اطلاعات کاربران را به صورت شفاف جمع‌آوری، پردازش و ذخیره کنند و در صورت درخواست کاربران، اطلاعات آنها را حذف یا اصلاح نمایند.

از جمله حقوق کاربران تحت این قانون می‌توان به حق دسترسی به داده‌ها، حق اصلاح اطلاعات نادرست و حق فراموش شدن اشاره کرد. هدف اصلی این قانون، افزایش شفافیت در استفاده از داده‌ها و تقویت اعتماد عمومی به فضای دیجیتال است.

همچنین قانون جرایم ارتباطات (Communications Offences) مجموعه‌ای از مقررات است که به مقابله با سوءاستفاده، تهدید و آزار آنلاین می‌پردازد و در سال‌های اخیر با توجه به رشد فضای مجازی مورد بازنگری و به‌روزرسانی قرار گرفته است. این قانون انتشار محتوای تهدیدآمیز، آزاردهنده، تحریک‌آمیز و آسیب‌رسان در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها را جرم تلقی می‌کند و برای مرتکبان مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است.

دولت انگلستان در راستای بهبود این قانون، پیش‌نویس‌های جدیدی مانند قانون ارتباطات آسیب‌رسان را معرفی کرده است که هدف آن مقابله مؤثرتر با سوءاستفاده‌های آنلاین و محافظت بهتر از گروه‌های آسیب‌پذیر، به ویژه کودکان و نوجوانان، در فضای مجازی است.

انتهای پیام/