ورزش شاید دربرنامه ششم

به گزارش خبرگزاری برنا،شمافکرمی کنید بودجه این وزارتخانه بااین حجم ازگستردگی وکارهای برزمین مانده مهم چقدراست؟ بیست هزارملیارد؟ ده هزارملیارد؟ نه اشتباه نکنید رقم موردنظربه هزارملیارد هم نمی رسدحتی کمترازپانصدملیاردتومان است که البته نیمی ازآن بودجه عمرانی است.

اینکه آیاورزش ایران بااین بودجه اندک وآن حجم عظیم وظایف به خصوص درورزش همگانی وقهرمانی عاقبت به کجاخواهدرسید،معلوم نیست وآیارشدشتابانی که دربرنامه ششم توسعه مدنظرمی باشد بااین منابع مالی محقق خواهدشد؟ بعید به نظرمی رسد. ده سال تارسیدن به افق1404 زمان باقی لست که براساس سندچشم انداز،ایران بایدحداقل درآسیای جنوب غربی به لحاظ اقتصادی،علمی وفناوری رتبه نخست راکسب کند وقاعدتا ورزش ایران نیزمتاثرازپیشرفت های حاصل شده در دیگربخش ها ،بایدازجایگاه بهتری نسبت به قبل درمنطقه برخوردار شود   اماتردیدی نیست که بااین رویکرد وبااین نوع نگاه به ورزش اتفاق خاصی نخواهدافتاد.

به دلیل اهمیت بالای پرداختن به ورزش همگانی وتاثیرآن درتوسعه سلامت وکاهش هزینه های  درمانی وبه تبع آن افزایش رشد اقتصادی بخش اول این یادداشت به این موضوع اختصاص پیداکرده است،شایدفقط مطالعه بندسوم از اصل سوم قانون اساسی کافی باشدتابپذیریم چرا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران  ازمترقی ترین قوانین دنیاست مطابق اصل مذکورتربیت بدنی وآموزش وپرورش برای همه ودرتمام سطوح رایگان است ومهمترازرایگان بودن  اینست که ورزش درکنار آموزش وپرورش واجب ولازم دانسته شده است  و تداعی کننده این جمله بزرگان است که« عقل سلیم دربدن سالم است»  پرواضح است که تندرستی وسلامتی اصلیترین ومهمترین نتیجه «ورزش« می باشدوتامین سلامتی نیز جزووظایف اولیه دولتها وحکومت هاست

حداقل درشش بندازهشتاد بندسیاست های کلی برنامه ششم توسعه به وضوح ومستقیم به مسأله توسعه سلامت پرداخته شده است که پنج بندازآن ازطریق بهداشت ودارو ودرمان ویک بندازآن مربوط به توسعه سلامت ازطریق توسعه تربیت وبدنی وورزش همگانی است واینکه ورزش وتربیت بدنی درکنار دیگربرنامه های توسعه سلامت دیده شده ودرواقع برای آن نقش تامین کننده سلامت درنظر گرفته شده حکمتی پشت آن نهفته است ودرواقع پررنگ نشان دادن همان نقشی است که متاسفانه تابه حال کمتربه آن پرداخته شده است ودرحقیقت اصلاح مسیر ونوعی نقشه راه جدیدوبازگشت به جاده اصلی است 

اماسوال اساسی که پیش می آیداین است که اگرورزش درقانون اساسی رایگان اعلام شده واگردرهمه اسنادبالادستی روی آن تاکیدشده پس چرادرحال حذف شدن ازسبدخانواراست؟مشکل کارکجاست؟اگردراسنادبالادستی خلا قانونی نداریم پس حتما مشکل درجای دیگریست. به این آمارهادقت کنید:

  براساس گفته های مسولان مربوطه  علت بیش از75%مرگ ومیرها درایران بیماریهای غیرواگیرمانندبیماریهای قلبی عروقی، سکته،فشارخون،دیابت،پوکی استحوان،سرطان و....است ودرکشورمان نزدیک به60%ازجمعیت بالای 15سال مشکل کم تحرکی یابی تحرکی دارند ومتاسفانه درحدود30%ازکسانی که دوچارکم تحرکی می باشندازبیماریهای قلبی عروقی،فشارخون،دیابت و...رنج می برند.مگرنه اینکه علت بخشی ازناباروریهادرزنان ومردان وعلت بخشی ازسزاریینها درزنان به خاطرچاقی،اضافه وزن وورزش نکردن است؟مگرنه اینکه درایران مراجعه برای MRIازاروپابیشتراست؟آیااین آمارهانگران کننده نیست؟

 سالهابه بعضی کالاها مانندقندوشکروروغن و...یارانه داده ایم ومتاسفانه حاضرنبوده ایم به ورزش همگانی یارانه بدهیم یارانه شیرراحذف کردیم ولی حاضرنشدیم به ورزش بانوان یارانه بدهیم(سن ابتلابه پوکی استخوان دربانوان ایرانی متاسفانه بسیارپایین امده است)ازیک طرف مشکلات اقتصادی ناشی ازتحریم وتورم وبیکاری وافزایش سهم اجاره بهاوهزینه های خوراکی درسبدمصرفی خانواروازطرف دیگرافزایش قیمت کلاسها واماکن ورزشی ناشی ازواگذاری به بخش خصوصی باعث حذف ورزش ازسبد مصرف جندین دهک گردیده است(هزینه ثبت نام کلاسهای ورزشی درتابستان سال جاری دربیشترنقاط شهرتهران بیشتر از حقوق ودستمزد مطابق قانون کار نان آورخانواربوده است یعنی باثبت نام یک نفر ازاعضای خانوار کل خانوار به زیرخط فقر می روند) این درحالیست که دردیگر کشورها وبخصوص کشورهای پیشرفته ورزش رابه دلیل تاثیرات اقتصادی وغیراقتصادی  آن بسیار جدی گرفته وگسترش وفراگیرکردن آن رابرخودواجب دانسته وورزش را به خاطرتامین کننده منابع انسانی سالم وشاداب  ازالزامات توسعه پایدارمی دانندبه عنوان مثال درکشوراسترالیا فعالیت بدنی به مدت 30دقیقه درروز5/1ملیارددلارازهزینه های درمانی ناشی ازکم تحرکی راکاهش داده است  ویا درکشورانگلستان به ازای هرپوندهزینه درورزش پنج پوندسودآوری دراقتصادرابه دنبال دشته است ودر کل افزایش 10%درطول عمرکه بیشترناشی از ورزش می باشدحداقل نیم درصد رشداقتصادی رادرکشورهای پیشرفته افزایش داده است

به نظرمی رسد بی توجهی به نقش بی بدیل ورزش درتوسعه سلامتی وعدم درک درست این مسأله که ورزش تنهاکالای جانشین دربحث تولیدسلامتی ازطریق دارودرمان می باشد باعث شده مادریک دورباطل قرارگیریم به این شکل که ازیک طرف باکمبودسرانه فضای ورزشی و افزایش هزینه های استفاده ازآن ودرکل باگران شدن آن،ورزش رابه کالای لوکس تبدیل کرده وآن رادست نیافتنی کرده ایم وازطرف دیگرباحذف ورزش ازصحنه هرساله شاهدرشدچشمگیرمخارج حوزه درمان می باشیم متاسفانه درچندسال اخیررشدهزینه های  درمانی درکشورمان تندترازرشداقتصادی بوده است به عنوان مثال ازبازارهشتادهزارملیاردتومانی حوزه سلامت بیش ازدوازده هزارملیاردتومان آن گردش مالی بخش دارویی می باشد که باتوجه به صادرات بسیاراندک آن بیشتر آن درداخل مصرف می گردد که درصورت توجه به ورزش همگانی وتولیدسلامتی به وسیله آن بخش اعظم آن می توانست صادرشود(ترکیه سالانه بیش ازپانزده ملیارددلاردارووتجهییزات پزشکی فقط به کشورعراق صادرمی کند)  این مسأله به همین جاختم نمی شودومشکلات به هم پیوسته دیگری به دنبال دارد متاسفانه نادیده گرفتن ورزش به عنوان تولیدکننده سلامتی وحذف آن ازاین چرخه قیمت سلامتی راافزایش داده است به عنوان مثال براساس محاسباتی که درقالب طرح سنجش عدالت درشهرتهران انجام شده نشان می دهدنزدیک به7% ازمردم تهران براثرهزینه های درمان به زیرخط فقررفته اندوبرای کل کشوراین رقم 6%است چون درصدزیادی از هزینه های غیرخوراکی دهک های مختلف صرف مخارج درمانی شده است  فقط درسال گذشته بیش از<هشت هزارملیاردتومان> به بیمه های تکمیلی پول پرداخت شده است یعنی پرداخت پول برای احتمال بیماری درآینده که این رقم درست معادل رقم موردنیازبرای اتمام 4000پروژه نیمه تمام ورزشی است

امادرکشوری که درقانون اساسی آن ورزش درردیف تعلیم وتربیت لازم دانسته شده ودرهمه اسنادبالادستی برآن تاکیدشده و شخص اول آن، هم خود ورزش مینمایدوهم آن رابرجوانان وپیشکسوتان وبازنشسته ها لازم وواجب میداندوهمیشه آن راتوصیه می نماید"همه آحاد مردم بایدورزش راجدی بگیرندوآن رابرای سلامت خودیک ضرورت به حساب بیاورند"

وتقریباهمه دستگاه ها، نهادهاوموسسات کم وبیش بودجه ورزشی دارند ودرحدود150نفرازنمایندگان مجلس عضو فراکسیون ورزش می باشندچراورزش همگانی بصورت گسترده فراگیرنشده است؟بایدبپذیریم نسبت به ورزش ونقش آن درسلامت واقتصاد کم توجهی کرده ایم. درظاهربا مواردی مانند<بندب ماده 117برنامه چهارم وماده 16برنامه پنجم> کارهای بزرگی کرده ایم امادرواقع کارچندانی انجام نشده است .

  درخلال سالهای برنامه چهارم فقط با منابع بند ب هرسال میتوانستیم بیش ازدوهزارملیاردتومان به ورزش ایران تزریق نماییم که ورزش ایران باآن گلستان میشد اما متاسفانه به خاطرنگاه غلط به ورزش این اتفاق نیفتاد.

بنابراین تانگاهمان به ورزش تغییرنکند وتاتاثیرات شگرف آن دردیگرحوزه هارا باورنکنیم نمی توانیم ازفرصتهایی که اسنادبالادستی وسیاستهای کلی ونگاه مثبت رهبری به آن دراختیار ماقرارداده استفاده نماییم ونمی توانیم تصمیم گیریها وتصمیم سازیهارابه عنوان مکمل سیاستهای کلی قراردهیم 

بااین اوصاف اکنون که پیش نویس برنامه ششم توسعه توسط سازمان مدیریت وبرنامه ریزی آماده شده وبه کمیسیونهای تخصصی دولت رفته است فرصت مناسبی است که بادرک واقعیات جامعه وباتوجه به نیازاساسی کشورمان به نسلی شاداب،باانگیزه،جمع گرا،نظم پذیر،وطن دوست،متدین وقانون گراکه همگی این فضایل درذات ورزش بوده ودرسایه رقابتهای سالم ورزشی آموزش داده شده وتقویت می شوند،بابکارگیری تمهییدات لازم وتقویت منابع نظری ومالی وگنجاندن مواد ،بندها وتبصره های لازم دربرنامه ششم توسعه<طرح تحول نظام سلامت ازطریق ورزش>راکلیدزده وباتوجه به تجربه بالای کشورمان درمسایل فراگیر ومهمی مانندمبارزه بابیسوادی،مبارزه بامرگ ومیرکودکان،مبارزه بافلج اطفال و...اکنون نیز بصورت فراگیر ودرقالب "نهضت سلامتی باورزش"یکبار برای همیشه تمرکز همه ارکان حکومت وقوای سه گانه وهمه دستگاهها وآحاد مردم روی این موضوع صورت گیردومبارزه باچاقی وفشارخون، مبارزه بادیابت وپوکی استخوان و مبارزه بابیماریهای قلبی و عروقی،مبارزه باسکته درسنین پایین،مبارزه باناباروری وسزارین ناشی ازچاقی واضافه وزن و....رابه کمک ورزش شروع نماییم ودرواقع شاهد وقوع "انقلاب سلامتی باورزش" درکشورمان باشیم که بتوانیم حداقل درپایان سند چشم انداز<جشن ملی سلامتی باورزش> رابرگزارنماییم

درهمین راستاذکرچندنکته ضروریست:

1-بازتعریف وارتقاءجایگاه وزارت ورزش درشورای عالی سلامت ویاتشکیل شورای سلامت ازطریق ورزش

2-اصلاح وبازنویسی سند ملی فعالیت بدنی بامحوریت وزارت ورزش وجوانان

3-افزایش سهم ورزش ازمالیات برارزش افزوده ونظارت کامل برای تحقق آن(سال گذشته فقط5%منابع موردنظرمحقق شده است)

4-اخذمالیات ازکالاها واشخاص حقیقی وحقوقی آسیب رسان(سیگار،شرکتهای دولتی وغیر دولتی آسیب رسان به افراد ومحیط و.. ونیززمین خواران  ومفسدان اقتصادی و...به عنوان مثال شرکت بریتیش پترولیوم به دلیل نشت نفت درخلیج مکزیک،محکوم به پرداخت حریمه شد ومقررشدمبالغ جریمه رابه عنوان حامی مالی به کمیته ملی المپیک آمریکا کمک نماید)

5-تنفیذ ماده 16قانون برنامه پنجم دربرنامه ششم توسعه البته بااصلاحات مربوطه

7-گسترش NGO های ورزشی(درکشورچین به عنوان یکی ازسکونشینان همیشگی المپیک بیش از4000NGOورزشی وجوددارد)

6-توسعه ورزش دانش آموزی ودانشگاهی به عنوان موتورمحرک توسعه ورزش کشور(دربعضی کشورهای پیشرفته مانندآمریکا عضویت دریکی از تیم های ورزشی دانشکده ها باعث رایگان شدن هزینه های تحصیل،رفاهی ،اسکان وتغذیه می شود)

8-تغییرنگاه به کمیته ملی المپیک ودرنظرگرفتن حامیان مالی بلند مدت برای آن(کمیته ملی المپیک آمریکا به عنوان یکی از قهرمانان همیشگی ادواراخیرالمپیک بیش از15حامی مالی دارد که حداقل پنج تای آن برای مواردی مانند <المپیک نیک> وآشنایی کودکان باالمپیک وتجربه رقابت مشابه المپیک ومسابقه ومبارزه مشابه آن وتقویت روحیه مبارزه طلبی وپیروزی خواهی  می باشد).