رئالیسم طلایی اصغرفرهادی

به گزارش خبرنگار حوزه سینما خبرگزاری برنا: نام اصغرفرهادی گره خورده است به روایت نعل به نعل رفتار و ارتباط افراد با هم، حال این ارتباط و روایت بیشتر می‌تواند اختلافی بین زن و شوهری باشد که جریان سومی در کنار آن قد علم می‌کند. فرهادی با نگارش سناریو سریال های ماندگاری همچون "داستان یک شهر" و "روزگار جوانی" خیلی زودتر به دردهای جامعه شهری و سنتی ایران پی برده بود. او از هر معضل اجتماعی خرده پیرنگی را آماده می کرد، برای آن طرحی را می ساخت و با درک صحیح از کنش به وجود آمده، واکنش دیگران یا نحوه برخورد افراد با آن را به معرض نمایش می گذاشت. فرهادی کاراکترهایی را در این ۲ مجموعه تلویزیونی طراحی کرد که از ذهن مردم هنوز محو نشده اند، زیرا تک‌تک این شخصیت ها را آنقدر مخاطبان این سریال ها در اجتماع مشاهده کردند که ارتباط برقرار کردن با آنها امری دشوار و سخت به حساب نمی آمد.

فرهادی فیلمنامه‌نویس و فیلمسازی است که در آغاز ورود مدرنسیم به جامعه سنتی‌مان رشد کرد. دغدغه و ارزش های مدرنیسم برای فرهادی به حدی جدی شد که در" چهارشنبه سوری" بخشی از آن را نظاره کردیم، حالا فرهادی صراحتا به جامعه‌ای می تاخت که در آن بی حیایی و بی فطرتی عیان شده بود و دیگر همه علت و معلول ها جاری و ساری بودند، جنس نگاه فرهادی سرخوشانه و بزن‌درو نبوده و نخواهد بود. چرا که او به عنوان فیلمساز، کاراکتر را طوری روبه‌روی مخاطب می‌گذارد که از وی سوال کند و یقه او را بابت حرکت نابخردانه ای که کرده، بگیرد.توضیح می‌خواهد و درخواست استدلال می کند.

اینگونه است که " درباره الی" آنچنان شیوا و جذاب به کوچ جماعتی به شمال کشور می پردازد و تعلیق بحران آن که حاکی از نبود الی در ویلا است به قدری بر روی مخاطب اثر می‌گذارد که نقادنویسان سینمای ایران برای تحلیل دنیایی که در" درباره الی" هویت پیدا کرده، تحلیل های بسیاری را به نگارش درمی آورند. فرهادی دست بردار نیست، وی آنچنان به کلامی که از زبان شخصیت های فیلم خود نقل می شود اهمیت می دهد که تفکر برخی‌ نسبت به واژگان فیلم های او به عمق نابودی های اخلاقی و اجتماعی  حاکم بر جامعه سوق می دهد.

او با قصه های خود مورد توجه قرار می گیرد به طوری که مکتب فرهادیسم در سینمای ایران شکل می گیرد. "جدایی نادر از سیمین" گل سرسبد فیلمسازی این کارگردان خمینی شهری به حساب می آید. "دروغ" بن مایه اصلی این فیلم فرهادی است و خانواده‌ای که از طبقه متوسط جامعه به بیننده معرفی می‌شوند. حال این طبقه به خاطر شرایط مادی، اجتماعی و جغرافیایی که دارد در کشمکش روابط با طبقه زیرین خود قرار دارد، خانواده ای که به خاطر اختلاف نظرها در مجادلات کلامی با هم کم نمی‌گذارند و برای یکدیگر نسخه می‌پیچیند، این مشاجره ها و واژه ها در برخورد با طبقه پایین جامعه به یک بحران تبدیل می شود و حالا بحران سایه خود را بر روی زندگی طبقه متوسط می اندازد و در شرایطی نه چندان مناسب نتیجه حاصل شده بین مستضعف و متوسط بر مخاطب نمایان نمی شود که همین امر "تعلیق فرهادی وار" در سینمای ایران خطاب گرفته است.

مجال نقد دیگر فیلم وی به نام " گذشته" در این مقال نمی گنجد اما فیلم سینمایی "فروشنده" را در ایران هنوز هچیکس ندیده است ولی آخرین اثر سینمایی فرهادی برای سینمای ایران ۲ نخل طلای بهترین فیلمنامه و بازیگر مرد را در پی داشته است که این اتفاق با خوشحالی زیاد الوصف سینماگران و علاقه مندان به سینمای داخلی طرف شده است.

اما فرهادی چه زمانی که به عنوان یکی از ۱۰۰ چهره تاثیرگذار مجله تایم در سال ۲۰۱۲ شناخته شود و چه حالا که نخل طلای کن را تصاحب کرده جزو فیلمسازانی است که فارغ از توجه به جریان‌های تندرو در ایران، دست از قصه گویی رئالیسم جادویی خود برنداشته است، چرا که دغدغه و انگیزه‌های او برای ترسیم و چیدمان زندگی شهری ایرانی آنقدر روان و غنی است که به نظر نمی‌رسد در چندین دهه پیشرو فیلمسازی با تفکر و بینش او بتواند خانواده‌های ایرانی را با لاینفک حقیقی از واژگان‌ها، موقعیت و مشکلات به معرض تماشا بگذارد.

نکته: شب گذشته "فروشنده" برای ایران نخل ‌طلا آورد ولی صدا و سیما برای جایزه وی تنها چند دقیقه وقت صرف کرد در مجموع با توجه به روندی که تلویزیون در سالهای اخیر پیش گرفته است خیلی ها دیگر از بی توجه بودن سازمان به امثال فرهادی‌ها توجه نمی کند که این امر ذهن نگارنده را به صحبت های فرهادی می کشاند که وی پس از دریافت نخل طلای خود گفت: "خوشحالم از اینکه حداقل بخشی از مردم از دریافت این جایزه خوشحال می شوند".