تعهد از جنس" علی محمد ساکی "

به گزارش  خبرگزاری برنا از لرستان ،بعد از انقلاب و همزمان با تغییراتی که در ساختار نیروهای اجرایی کشور به وجود آمد، بحث های فراوانی بر سر اولویت داشتن تعهد بر تخصص شکل گرفت.

چه آن زمان و چه بعدها و از دید خیلی‌ها، تعهد خلاصه می‌شد در تقید به دین.

این موضوع در نگاه اول عیبی نداشت؛ اما مشکل اینجا بود که بسیار بودند افرادی که به جای تقید به دین، به آن تظاهر می‌کردند تا با این روش، خود را به نان و نوایی برسانند. و شاید این جمله‌ی شهید چمران، اشاره به همان جماعت دارد که گفته: "می‌گویند که تعهد از تخصص بالاتر است؛ اما کسی که تخصص کاری را ندارد و آن را می‌پذیرد، تعهد هم ندارد".

با تمام این حرف‌ها، از آن تاریخ تا امروز، بازار این متظاهران بدون تخصص که سعی کرده‌اند تا در جامه‌ی دروغین دینداری، کسب منفعت شخصی کنند، گرم بوده است.

در این میان، بسیار بودند افرادی که هم توانایی اندیشه و عمل را داشتند و هم تعهد را؛ اما به واسطه‌ی اینکه اهل تظاهر و ریاکاری نبودند و حاضر نمی‌شدند تا برای کسب منافع خود، دست به عوام فریبی بزنند، جامعه از وجودشان بی‌بهره می‌ماند.

علی‌محمد ساکی یکی از همین افراد بود. برای اثبات درجه‌ی تعهد و تخصص این مرد، هیچ برهان و دلیلی بهتر از عملکرد او در دوره‌های مختلف مسئولیتش نیست.

ساکی شاید به واسطه‌ی عدم تظاهر به دینداری، به تدین معروف نبود، اما هیچ کس تعهد او را به انسانیت و شرافت و وجدان، کتمان نمی‌کند.

آدم‌های ریاکار شاید بتوانند خود را در چارچوب ظاهر دین، متدین و معتقد نشان بدهند، اما در نمایش انسانیت خود، همیشه ناکام می‌مانند؛ چرا که انسان بودن تنها در عمل است که هویت پیدا می‌کند.

شاید اگر امروز به جای محک زدن میزان تعهد دیگران به ظاهر دین و پرسش کردن از طریقه غسل و طهارت و غیره، به باطن آن که رعایت قواعد انسانیت و وجدان و شرافت بود، می‌پرداختیم، باز هم وجود ارزشمند امثال علی‌محمد ساکی را در کنار خود حس می‌کردیم و از خدمات‌شان بهره‌مند می‌شدیم. 

-علی محمد ساکی فرزند مرحوم محمد ساکی در سال۱۳۱۴در خرم آباد به دنیا آمد.پس از اتمام دوره متوسطه در زادگاهش،در سال۱۳۳۵به استخدام اداره فرهنگ”وقت”درآمد و در کسوت معلمی دلسوز مشغول به کار شد و همزمان راه علم آموزی در پیش گرفت تا در سال۱۳۳۸موفق به اخذ دانشنامه لیسانس شود.پس از آن،به سال۱۳۴۲مدرک فوق لیسانس خود را در رشته جامعه شناسی اخذ کرد تا سرآغازی باشد برای ورود به عرصه مدیریت.پس به عنوان مدیر دبیرستان”ملک الشعرای بهار”منصوب شد تا جوانان لرستانی و خرم آبادی از آن وجود پربرکت بهره مند شده باشند.

زنده یاد علی محمد ساکی،همزمان با ریاستش بر دبیرستان ملک الشعرای بهار خرم آباد،زمینه ورود بسیاری از دانش آموزان به دانشگاه را به قیمت بدهکار شدن خویش به بازاریان آن عهد فراهم می آورد و حمایت مادی و معنوی از آنان را تا پایان دوره تحصیلی شان ادامه میدهد.

او در سال۱۳۴۸پس از تسویه بدهی های خود به بازاریان شهر،عازم استان خوزستان می شود تا اینبار،اداره فرهنگ “آموزش و پرورش”شهرهای ایذه و شوشتر را در کسوت رئیس اداره،متحول کرده باشد.گفتنی است،مردم این دو شهر-استان خوزستان-از وی به نیکی یاد کرده و می کنند.

دلِ بی صبر و قرارش اما،او را وادار می کند تا پس از هجرتی۲ساله،در سال۱۳۵۰به دامان سرزمین مادری اش بازگردد. شاید خود او نیز،تا آن لحظه نمیدانسته که تقدیر،چه برایش رقم خواهد زد !

آری…او خوزستان را به خدا سپرده و راهی زادگاهش می شود.مسئولین وقت،بی درنگ،مدیریت شهر”خرم آباد” را که تا آن زمان آنچنان نشانی از اصول شهرسازی به خود ندیده بود به او پیشنهاد می کنند.ساکی می پذیرد و آنجاست که آهنگ توسعه خرم آباد شنیده می شود.

او۷سال شهردار خرم آباد بود و در این مدت،طرح های عمرانی و شهرسازی بسیاری را طراحی و اجرا کرد و پروژه های زیرساختی فراوانی را از خود به یادگار گذاشت.

برخی یادگارهای شهردار”علی محمد ساکی”،طی مدت۷سال مسئولیتش در شهرداری خرم آباد:

*ایجاد کمربند سبز در خرم آباد

*ساخت دریاچه مصنوعی کیو

*ساخت متل سراب کیو

*ساخت مهمانسراهای متعدد

*ساخت و افتتاح هتل جلب سیاحان

*ساخت هتل شهرداری خرم آباد

*ساخت پارک و شهربازی فرح “دانشجو”

*ساخت کتابخانه های متعدد و مراکز فرهنگی،رفاهی،تربیتی و ورزشی

*ساخت و بهسازی میادین شهر

*احداث خیابان های جدید و تعریض خیابانهای قدیمی

*تبدیل یک حمام قدیمی به چایخانه سنتی

*تبدیل کاروانسرای قدیمی شهر به بازارچه

*تخریب غسالخانه قدیمی و گِلی شهر و احداث غسالخانه جدید

نکته ای که شاید بسیاری از مردم لرستان از آن بی خبر باشند این است که،زنده یاد علی محمد ساکی،درپی ریزی و آغاز عملیات اجرایی ساخت دانشگاه لرستان،با عنوان«مرکز آموزش عالی لرستان» وابسته به دانشگاه جندی‌شاپور اهواز،با همراهی و همدلی استاد حمید ایزدپناه،دکتر محجوبی و دکتر “…” رئیس وقت دانشگاه جندی شاپور اهواز،نقش سازنده و موثری داشته است.

ازدیگر یادگارهای او می توان به احداث بازارچه میوه و تره بار”میدان بارفروشی”در محله پامنار خرم آباد،با اجاره اراضی شخصی مرحوم حاج محمدعلی جایدری اشاره کرد.

او سرانجام در سال۱۳۵۶خورشیدی و یکسال پیش از سقوط رژیم پهلوی از انجام امور اداری دست کشید و به کار تحقیق و پژوهش پرداخت.او با چاپ کتاب و مقالاتش نشان داد که در امر تحقیق،پژوهش و ترجمه نیز خبره است.

کتاب ها و ترجمه ها:

*جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان

*سفرنامه دوارند

*سفرنامه ویلسن

*سفرنامه فریااستارک

*زندگی کریم خان زند

*قلعه حشاشین

*تصحیح گلشن مراد

*دو جلد سالنامه بهار

مقالات:

*رفع اشتباهات خاطرات اعتماد السلطنه(راهنمای کتاب شماره ۱۰)

*مردم شناسی ایران(راهنمای کتاب شماره۱تا۳)سال ۱۳۴۷

*دو سفرنامه درباره لرستان(بررسی کتاب نشر نو)سال ۱۳۶۱

*سیاحت نامه موسیوچریکف(آینه ساله دهم شماره۳و۲) ۱۳۶۳

*دروغ ها و سهوهای رستم التواریخ(نامواره دکتر افشار جلد۵) سال ۱۳۶۸

*باجلوند(دانشنامه جهان اسلام حرف«ب» جزوه اول) سال ۱۳۶۹

*ایلات لر«مردم شناسی ایل بیرانوند» ( انتشارات اسپرک) سال ۱۳۷۰

*ژاندارمری در لرستان(زمینه ایران شناسی) سال ۱۳۷۰

*قوم لر« بررسی کتاب» « کلک شماره ۳۰» سال ۱۳۷۱

*تاریخ گیتی گشا در تاریخ خاندان زند /نقد و بررسی کتاب/« انتشارات فراز» سال ۱۳۷۱

*میرنوروز(زمینه ایران شناسی) سال ۱۳۷۱

*دفینه در لرستان(زمینه ایران شناسی) سال۱۳۷۱

*روزنامه اخبار مشروطیت،انقلاب ایران(راهنمای کتاب ۱۸-۱۳۴۱) سال ۱۳۷۱

به تعبیر منِ نگارنده،جاوید نام علی محمد ساکی،”شهر خرّم آباد را در عمل خرّم و آباد کرد.او در قامت یک شهردار دلسوز و کار بَلَد،دل سوزاند برای زادگاهش و آن را از یک درّه ی تنگ و تاریک به شهری مبدل کرد که مسئولین کشوری وقت،لقب “تمیزترین و زیباترین شهر کوچک ایران” را برای خرّم آبادِ دست پروده ی او برگزیدند.

ساکی،فردی پاک دست و شریف بود.آنقدر شریف که در مجموعه ی”هفت سال خدمت در شهر خرم آباد”می نویسد:در زمان مسئولیتم در شهرداری خرم آباد،هیچ خانه و ویلائی به اسم من و خانواده ام پلاک نخورد و آرزو می کنم که”همه”مردم،زندگی ساده و معلمی ام را درک کنند !.

در اینجا ذکر خاطره ای از ایشان لازم و ضروری است.منِ نگارنده،بارها از پدرم”عبدالرحیم ساکی”شنیده ام که:علی محمد ساکی،یک خودنویس روکش طلا داشته که گویا یکی از پیمانکارانِ وقت،به او هدیه داده. روزی که دوره مسئولیتش در شهرداری پایان می یابد،خودنویس طلایی را روی میز جا می گذارد. کارمند دفتر،خطاب به ایشان می گوید:آقای شهردار،خودنویس تان جا ماند…!.ایشان در پاسخ می گوید:آن خودنویس،متعلق به شهردار خرم آباد است،نه علی محمد ساکی !!!.

آری،هیچ برج و خانه و ویلائی به نام او و نزدیکان و وابستگانش سند نخورد و مردم درک کردند زندگی ساده و معلمی اش را ! او حتی خودنویس اهدایی را،نه حق خود،که حق بیت المال می دانست و به حق،خادم مردم بودن،زمزمه ی هر روزش بود ! نه در حرف … که در عمل !

زنده یاد علی محمد ساکی”شهردار جاویدنام و فقید خرم آباد”در۲۲خرداد۱۳۷۳،به دلیل عارضه مغزی چشم از جهان فروبست و در آرامگاه ابدی اش،گور شماره۱۵قطعه۸۳ردیف۸۲بهشت زهرا تهران،برای همیشه آرام گرفت.

روحش شاد،نامش تا همیشه جاودان.

اسامی شهرداران خرم آیاد از آغاز تاسیس تا آغاز انقلاب اسلامی

نویسندگان :احسان جمشیدی وامین ساکی