اعتماد ، کلید واژه توسعه سیاسی

به گزارش خبرگزاری برنا تهران، فراز صادقی مقدم _ فعال سیاسی اصلاح طلب در یاداشتی نوشت، واژه اعتماد اگرچه به ظاهر واژه ای ساده است ، اما بار معنایی سنگین آن در تئوری های توسعه سیاسی نادیده گرفته شده است ، این واژه به علت گستردگی معنایی می تواند در شرایط گذار از بحران های گوناگون به نظام سیاسی در روند توسعه کمک کند و نبود آن در جامعه موجب نا آرامی و حتی بحران گردد .

از این رو در روند اعتماد سازی متقابل میان مردم و حکومت ، نه تنها نظام سیاسی بلکه نهاد های غیر حکومتی و نخبگان سیاسی و صاحبان فکر و اندیشه نیز می توانند نقش موثری ایجاد کنند .

از سوی دیگر توسعه سیاسی بیش از هر چیز به امنیت و آرامش در حوزه سیاسی نیازمند است که چنین امنیت و آرامشی تنها در سایه برقراری اعتماد میان حاکمان و ملت حاصل می شود ، بنابر این باید ساز و کارهایی برای ایجاد اعتماد میان آن ها طراحی کرد .

پس با توجه به موارد مطروحه باید به این درک برسیم که رشد اقتصادی و اعتماد رابطه مستقیمی دارند و اعتماد متقابل بین افراد یک جامعه با سهولت بخشیدن به فعالیت های اقتصادی موجب افزایش کارایی در اقتصاد می شود .

در جوامعی که از مالکیت خوب و سطوح متعالی سرمایه اجتماعی بین مردم بهره می برند دولت و جامعه مکمل یکدیگرند و موفقیت اقتصادی و نظم اجتماعی محتمل الوقوع است .

اما اگر در روابط بین حکومت و مردم اعتماد وجود نداشته باشد موجب گسستگی در سطح جامعه و ایجاد مافیای محلی و میدان داری فرصت طلبان قدرت می شود که دولت را قبضه می کنند .

با توجه به اینکه یک نظام سیاسی در صورت مشروعیت داشتن پایگاه مردمی پیدا می کند و پایگاه مردمی قابلیت آن نظام برای عبور از بحران ها را افزایش می دهد ، مشخص است که افزایش مشروعیت قدرت اخذ تصمیم را افزایش می دهد و در تجدید و کنترل قدرت نقش دارد ، لذا نباید فراموش کرد یک حکومت برای مردم هنگامی مشروعیت دارد که به آن اعتماد داشته باشند و این اعتماد با  عواملی چون گسترش مشارکت واقعی مردم ، قانون مند بودن نظام و افزایش کارایی در چارچوب نظام اداری  و ... افزایش پیدا می کند .

بنابر این اگر جامعه ای می خواهد به سمت و سوی توسعه برود باید به سوی مشروعیت پیش رانده شود و منافع نخبگان سیاسی حاکم  با منافع عموم مردم همسو و نزدیک گردد .

با توجه به اینکه اگر اعتماد مردم به مسئولان وجود نداشته باشد به طبع آن اعتماد بین مردم هم تضعیف می گردد پس وقتی اعتماد بین عموم مردم وجود نداشته باشد مردم حتی به واقعیات و حقایق اجتماعی اعتماد نکرده و آن ها را باور نخواهند کرد.

به طور مثال در شرایط فعلی عموم جامعه حاضر به استفاده از نرم افزار های پیام رسان داخلی نیستند چرا که فکر می کنند توصیه مسئولان برای استفاده از این نرم افزار های پیام رسان برای القای فکری و عقیدتی به آن ها است و همین امر عدم وجود اعتماد بین مردم و حاکمان سیاسی موجب می شود مردم جامعه میلی به استفاده از نرم افزار های بومی ساخت داخل نداشته باشند ، مشاهده می کنید با وجود اینکه صدا و سیما بخش های مختلف خبری دارد مردم به اخبار های داخلی اکتفا نکرده و به رسانه های خارجی هم مراجعه می کنند چون فکر می کنند مسئولان واقعیت ها را پنهان کرده و وارونه بیان می کنند ، این بی اعتمادی یک شبه به وجود نیامده و اصولا اعتمادسازی یک فرآیند بلند مدت است .

در نهایت باید به این مهم برسیم که همه دولت ها به وجود اعتماد متقابل بین دولت و شهروندان و به وجود تفکر عقلانی در اداره امور کشور و نظم پذیری جامعه نیاز دارند تا سبب کارآمدی جامعه و دولت ها شوند . در نتیجه ساختار سیاسی هر چه که باشد ، نمیتواند بدون این گونه سرمایه ها و مشارکت عمومی و مشروعیت سیاسی  کارآمد باشد .

مولفه اعتماد به عنوان عنصر اصلی در کلیه مراحل ورودی ، روند تصمیم گیری ، خروجی و بالاخره باز خورد مشاهده می شود و می توان به صراحت گفت یک نظام سیاسی قبل از اینکه بخواهد بحران های مراحل گذار را طی کند و به توسعه سیاسی برسد نیازمند سطحی از اعتماد مردم است .

وجود جو اعتماد حاکم بر دولت و جامعه به نوعی بر افزایش ظرفیت های یک نظام افزوده و حرکت نظام در روند توسه را سرعت می بخشد .

از سوی دیگر هر اندازه از نظام های توسعه نیافته به سوی نظام های توسعه یافته حرکت می کنیم در سایه مختصات فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی نظام از مشروعیت بیشتری برخوردار بوده و لذا ارزش ها و کارکرد ساختار های نظام کمتر مورد سوال قرار گرفته و امکان ارتباط سیاسی سالم بین نظام و مردم بیشتر می شود و در نتیجه درجه اعتماد متقابل جامعه و نظام سیاسی افزایش می یابد .