تغییر نظام ریاستی مشکلی را حل نمی‌کند/ نظام پارلمانی به قبیله‌گرایی دامن می‌زند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ با مطرح شدن دوباره دوگانه نظام ریاستی-پارلمانی، حقوق‌دان‌ها همچنان به رایزنی ارائه نظرات کارشناسی درباره این یا آن مشغولند و سیاسیون را از سیاسی کردن مسئله‌ای حقوقی که با ثبات سیاسی کشور نسبت مستقیم دارد؛ برحذر می‌دارند.

«یوسف مولایی»، کارشناس حقوقی، یکی از این حقوق‌دان‌هاست که نظام ریاستی یا پارلمانی و انتخاب غیر مستقیم یا مستقیم رئیس جمهور را واجد اصالت ذاتی نمی‌داند و در گفتگو با برنا می‌گوید: «اینکه شکل نظام سیاسی یک کشور پارلمانی باشد و یا ریاستی اهمیت چندانی ندارد. شکل نظام در مقام، مثل ظرفی است که باید مناسب مظروف باشد. مظروف حقوق ملت و منافع ملی است که باید از طریق نظام سیاسی تحقق یابد. ما باید به سمت اصلاح ایرادات برویم و عمده ایرادات نیز مدیریتی و ناشی از نظام حقوقی و اداری معیوب است. کسانی که بحث پارلمانی شدن نظام را مطرح می‌کنند باید بدانند که چنین امری هزینه‌های بالای سیاسی، حقوقی و حتی مالی دارد؛ از این رو باید جواب مناسبی برای این پرسش داشته باشند که تغییر وضع فعلی قرار است چه مشکلی را حل کند؟»

مولایی ادامه داد: «لذا اینکه نظام انتخاب رئیس جمهور را از ریاستی به پارلمانی و انتخاب غیر مستقیم تبدیل کنیم الزاماً مشکلی را حل نخواهد کرد؛ چه بسا بر مشکلات نیز بیفزاید.»

این حقوق‌دان با سابقه درباره مباحث شکل گرفته در این خصوص در رسانه‌ها گفت: «اینکه چنین مباحثی مطرح شود ایرادی ندارد. ما باید قبول کنیم که قانون اساسی به هر حال بعد از چهاد دهه که از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد نیاز به اصلاحاتی دارد؛ کما اینکه در اواخر دهه 60 نیز یکبار اصلاح و به آرای عمومی گذاشته شد. هر تغییری در قانون اساسی از طرفی نیاز به یک کار کارشناسی گسترده و همه جانبه است و از سوی دیگر باید در عرصه عمومی مدتها مورد بحث و اظهار نظر قرار گیرد. ما باید قبول کنیم که جامعه ما به بلوغ فکری رسیده و تعیین کننده نهایی در هر تغییری جامعه است.»

این کارشناس مسائل حقوقی همچنین نمایندگان مجلس را از هر طیف و در ادوار مختلف مورد انتقاد قرار داد و گفت: «جدای از اینکه نمایندگان مجلس به چه طیف سیاسی تعلق دارند و در چه دوره‌ای وکالت حوزه‌های انتخابی خود را داشتند، به صورت کلی باید این پرسش را مطرح کرد که مجلس و نماینگان آن تاکنون کدام مسئله از مسائل اساسی کشور را توانسته‌اند حل کنند که حالا باید اختیار انتخاب رئیس جمهور را هم به آنان سپرد؟ متاسفانه دید اغلب نمایندگان شامل مسائل محلی است و بیش از هرچیز به دنبال رای آوردن در دوره بعدی نمایندگی هستند. بسیاری از نمایندگان مجلس مسائلی که باید در شورای شهرشان حل شود را به صحن مجلس می‌کشانند؛ حال با چنین وضعی اگر انتخاب رئیس جمهور نیز به آنان سپرده شود بر مشکلات اضافه می‌کنند؛ چرا که تجربه نشان داده متأسفانه مسائل محلی برایشان در اولویت است.»

مولایی در دفاع از نهاد پارلمان نیز بر نظام پارلمانی ایراد گرفت و آن را موجب کاهش سطح نظارت مجلس بر قوه مجریه دانست و گفت: «در حال حاضر قوا از یکدیگر مستقل‌اند، متاسفانه در مواردی مانند دولت گذشته، شاهدیم که نمایندگان نمی‌توانند آنطور که باید و شاید بر قوه مجریه نظارت کنند؛ حال اگر قوه مجریه برآمده از قوه مقننه باشد همین سطح نظارت هم کاهش می‌یابد.»