دانشگاهیان توجهی به مسایلی که در جامعه می‌گذرد، ندارند/ استاد دانشگاه نباید خودش را سانسور کند حتی اگر به خطر بیافتد

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، به نقل از امیدنامه، در این نشست که قرار بود رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم سخنرانی کند اما به دلیل کسالت پیامی به این نشست ارسال کرد.

او در این پیام بر ضرورت توجه به علوم انسانی تاکید کرد و این علوم را زیربنای توسعه جوامع دانست.

در ادمه، «جعفر توفیقی»، مدیر عامل بنیاد امید ایرانیان، با بیان روش و منش دکتر قانعی‌راد به مرور خاطراتی از او پرداخت.

«نجفقلی حبیبی»، استاد دانشگاه نیز در این نشست با اشاره به مسوولیت دانشمندان و علما گفت: همان‌طور که در دین ما برای علما و دانشمندان مسوولیت‌های اخلاقی در نظر گرفته شده، محمد امین قانعی‌راد نیز به این مسوولیت اعتقاد داشت. او معتقد بود جامعه باید براساس علم و عقل اداره شود تا حرکت بهتر و موفق‌تری داشته باشد.

او ادامه داد: متاسفانه در روزگار ما به دلایل مختلف دانشگاه و استاد دانشگاه توجهی به مسایلی که در جامعه می‌گذرد، ندارند. بر کسی پوشیده نیست که علما و متفکران مسوولیت سنگینی برای هدایت جامعه برعهده دارند و مکلف هستند مسایل و مشکلات را بگویند.

حبیبی در ادامه افزود: یک استاد دانشگاه نباید خودش را سانسور کند حتی اگر برای آگاه‌کردن جامعه خودش به خطر بیفتد. کم هستند کسانی که این‌گونه عمل کنند و مرحوم قانعی‌راد یکی از همین معدود افراد بود. در یک حکومت دینی عالمان و دانشمندان حق ندارند سکوت کنند و مسوولند حکومت را ارشاد کنند. موضوع دعوا نیست بلکه جامعه باید در یک مسیر درست حرکت کند که آن را دانشمندان نشان می‌دهند. قانعی‌راد آدمی بود که با تخصص دانش و نوشته‌های خود در هر موقعیتی مسایل را تذکر می‌داد. یک عالم اگر مسایل را نگوید در واقع حق را پوشانده چون او می‌داند چه خبر است.

این استاد دانشگاه متذکر شد: درست استاد دانشگاه وظیفه دارد مسایل را بازگو کند اما از آن طرف هم جامعه باید گوش دهد و پذیرای حقایق باشد. همین امروز ما با مسایل اقتصادی و ارزی مواجه هستیم که پیش‌تر هم آنها را تجربه کردیم. واقعا یک جامعه چند بار دچار یک مشکل مشخص باید بشود؟ اگر جامعه ما با اتکا به دانشمدان و تفکر اداره شود، آنها هستند که مسایلی مثل اقتصاد را هم پیش‌بینی می‌کنند و مشکلات را می‌گویند.

وی خاطرنشان کرد: ممکن است جامعه‌ای آمادگی نداشته باشد و حتی برای دانشمند دردسر درست شود اما بازهم او باید حقایق را بگوید. مرحوم قانعی‌راد چنین فردی بود و به اصلاح فرهنگ جامعه باور داشت. او هیچ‌گاه ملاحظه خودش را نکرد که اگر کرده بود فرصت‌های اجتماعی بسیار بالاتری را به دست می‌آورد. او دعواها را می‌شنید و سعی می‌کرد میاندار باشد. متاسفانه دولت از امثال او خیلی استفاده نکرد و باید افسوس  بخوریم که از دستش داده‌ایم.

حبیبی اضافه کرد: او همه تلاشش را برای جوانان و مردم کشورش می‌کرد که اگر در خارج از کشور بود تاثیرگذاری جهانی پیدا می‌کرد اما می‌خواست برای مردمش کار کند.

همچنین تقی‌ آزاد ارمکی نیز در این مراسم گفت: تا جهل و تحجر در جامعه وجود دارد جایی برای علم نیست و هر علم نه به تحجر است. دوره ما یکی از دشمن‌ترین دوره‌ها نسبت به علم بود که حرف از تعطیلی دانشگاه‌ها زده شد و امروز نتیجه‌اش را می‌بینیم. امیدواریم دوباره به علم باز گردیم.

این استاد دانشگاه افزود: مرحوم قانعی‌راد به خود جامعه‌شناسی اهمیت می‌داد. او دانشجوی دهه 50 و جامعه‌شناس دهه 90 است که مدتی طولانی در دید تاریخ جامعه‌شناسی ما بوده است. واقعا ایران برایش مهم بود. چه ایران سیاسی، چه ایران قلمروی و چه ایران دینی و فرهنگی و سعی کرد به سوال دوگانه ایران و اسلام پاسخ دهد و هویت ایرانی را برای ما بازتعریف کرد. کنش‌گر عرصه دانش برایش مهم بود و رساله کاملا علمی است. او به جای منطق رادیکال به‌دنبال چانه‌زنی و رفیق‌بازی بود و به بازی مدنی تاکید داشت.

آزاد ارمکی تصریح کرد: او غلبه سلطه دولت دژخیم و ملت نفهم را زیر سوال برد و سعی داشت برای پاسخ به آن راهکاری ارایه دهد. کار جامعه‌شناس یافتن نیازهای لحظه‌ای جامعه است. باید باور کنیم جامعه موجود زنده و پویا است که تغییر می‌کند.

این جامعه‌شناس در پایان گفت: مرحوم قانعی‌راد یک جامعه‌شناس نسل سوم بود که هشدار می‌داد جامعه می‌تواند حادثه‌ساز شود چون به آن گوش نکرده‌ایم. بدون نگاه رادیکال سخت دقیق و علمی می‌گفت و الگوی رفتاری آکادمیک داشت. امیدوارم کار ناتمام او را ادامه دهیم و به یک جامعه‌شناسی ایرانی که قصه و غصه مردم ما را مدنظر دارد برسیم.