چه چیزی بهانه برهم زدن پروژه همکاری اقتصادی ایران و اروپا است؟

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ فین بورش اندرسون، رئیس دستگاه اطلاعاتی دانمارک روز سه شنبه مدعی شد که روز 21 اکتبر سال جاری یک نروژی ایرانی‌تبار به اتهام کمک به یک نهاد اطلاعاتی ایران به منظور تلاش برای ترور رهبر شاخه دانمارک گروه تروریستی الاحوازیه بازداشت شده است.

اناس ساموئلسون، وزیر خارجه دانمارک هم ساعاتی بعد با اعلام خبر فراخواندن سفیر این کشور از تهران گفت که کپنهاگ از اتحادیه اروپا می‌خواهد که علیه ایران تحریم‌هایی را اعمال کند.

اتهام جدید دانمارک علیه ایران، در ادامه اتهامات اخیر علیه تهران به ویژه توسط فرانسه است که با بازداشت یک دیپلمات ایرانی، ایران را به تلاش برای بمبگذاری در گردهمایی گروهک تروریستی منافقین در ویلپنت متهم کرده بود.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به اتهام جدید،‌ آن را تکذیب کرده و در "ادامه توطئه‌ها و دسیسه‌های دشمنان شناخته شده روابط خوب و رو به گسترش ایران و اروپا در شرایط خاص و خطیر کنونی" خواند.

نکته مهم این است که این اتهامات به ویژه اتهام دانمارک علیه ایران درست در آستانه ارائه بسته و مکانیزم مالی ویژه اتحادیه اروپا به ایران به منظور دور زدن تحریم‌های یکجانبه آمریکا و نجات برجام است. همزمانی این دو اتفاق به ویژه در کنار درخواست فوری دانمارک برای اعمال تحریم‌های جدید علیه تهران، کمی معنادار به نظر می‌رسد، از این جهت که شاید طرح اتهام‌های ترور، تلاشی برای ترور مکانیزم مالی ویژه اروپا برای دور زدن تحریم‌های آمریکا باشد.

جالب است که قبل از این بازداشت‌ها و اتهامات، مقامات آمریکایی در خصوص "اقدامات تروریستی ایران در اروپا" هشدار داده بودند. الان هم چندین فرد به همین اتهام بازداشت می‌شوند و بحث تحریم علیه تهران مطرح می‌شود. مایک پامپئو هم روز گذشته از این اقدام دانمارک استقبال کرده و آن را به کپنهاگ تبریک گفته است. پامپئو با ادعای اینکه "اروپا به مدت 40 سال هدف اقدامات تروریستی ایران بوده است"، خواستار مقابله با ایران شده است.

به نظر می‌رسد که فضای ضد ایرانی اخیر بخشی از یک پروژه دو بخشی، بخش اول فرانسه و بخش دوم دانمارک، به منظور بر هم زدن روابط ایران و اروپا به ویژه در زمینه اقتصادی باشد. دولت ترامپ بعد از ناکامی در زمینه منزوی ساختن سیاسی و حقوقی ایران، تنها امید خود را در ایجاد و اعمال فشار حداکثری بر اقتصاد ایران می‌بیند.

اما پس از اینکه برنامه دولت ترامپ برای صفر کردن صادرات نفت ایران موفق نشده است، این کشور به همراهی برخی از متحدان منطقه‌ای خود در تلاش برای مختل کردن همکاری‌های اقتصادی ایران با کشورهای مختلف از جمله اروپایی‌ها هستند. حال اینکه این تحولات با چه جزئیاتی برنامه ریزی و انجام شده باشد، کامل مشخص نیست، اما ذی‌نفعان واقعی چنین اقدامی کسانی هستند که از روابط ایران و اروپا دل خوشی ندارند و آن را بر ضد منافع خود می‌بینند، که پاسخ به این سوال که اینها چه کسانی هستند، چندان مشکل نیست.

سخنگوی وزارت خارجه ادعاها درباره طرح عملیات نافرجام توسط ایران در دانمارک را تکذیب کرد

حال این مطرح می‌شود که چرا برخی از کشورهای دیگر اروپایی‌ از این اتهامات و فشار علیه ایران استقبال کرده یا حداقل با آن مخالفت نمی‌کنند؟ اروپایی‌ها که در حال تهیه بسته‌ای برای نجات برجام هستند، با اتخاذ موضع ضد ایرانی می‌توانند تا حدودی از فشار آمریکایی‌ها در زمینه تعامل اقتصادی با ایران بکاهند. یا اینکه از میزان اثربخشی و سودمندی مکانیزم مالی ویژه اروپا برای صدور نفت ایران کم کنند.

وزیر خارجه دانمارک قرار است امروز به اسلو، پایتخت نروژ سفر کند تا موضوع اخیر را با کشورهای حوزه نوردیک مطرح و در این باره چاره جویی کنند. به نظر می‌رسد بحث اتهام جدید علیه ایران که روز گذشته جزو مهمترین خبرها در رسانه‌های دانمارک بود، آغاز تلاش برای ایجاد یک بسیج توسط چندین کشور برای فشارهای بیشتر بر ایران باشد.

از طرفی دیگر، پس از اینکه بحث ترور جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول چندین هفته موضوع اصلی رسانه‌های جهان بود، با فروکش کردن ناگهانی اخبار مربوط به خاشقجی، اتهامات جدید علیه ایران، موضوع رسانه‌های جهان را از فضای ضد سعودی به سمت فضای ضدایرانی سوق داده است.

نکته قابل ذکر دیگر این است که ایران در شرایطی که توانسته به واسطه همکاری با اروپا، آمریکا را منزوی کند، از کوچکترین عامل تنش‌زا با اروپا پرهیز می‌کند و اتخاذ هر گونه اقدام تنش‌آفرین حتی کوچک، غیرعقلانی و به دور از عقل است، چه برسد به چنین اقدام فاحشی که جنجال آفرین باشد؛ آن هم در زمانی که ایران در ریل همکاری با اروپا قرار دارد و اصلا نیازی به چنین اقداماتی نیست. از طرفی ایران، موضوع مربوط به حوادث تروریستی اهواز را از کانال حقوقی و قانونی خود پیگیری می‌کند و چنین حاشیه‌هایی می تواند آن روند حقوقی را مختل کند.

در نهایت، آمریکا و متحدان منطقه‌ایش از جمله اسرائیل و عربستان پس از خروج واشنگتن از برجام از هیچ تلاشی برای فشار بر ایران فروگذار نبوده‌اند و این هم تقریبا در راستای همان «فشار حداکثری» آمریکا بر ایران بوده است. با به سنگ خوردن خیلی از تیرهای واشنگتن در زمینه سیاسی و حقوقی، و حتی اقتصادی، آمریکا در پی استفاده از راهکاری جایگزین برای فشار بر ایران است و این آتشی است که متحدان دیگر آمریکا هم به آن می‌دمند. به همین دلیل ابتدا از پروژه اول در موضوع فرانسه استفاده شد. اما با طرح موضوع خاشقجی، این پرونده به حاشیه رفت.

اکنون با کاسته شدن از حجم اخبار مربوط به خاشقجی، با طرح پروژه دوم در دانمارک تلاش بر این است که جان تازه‌ای به فضای ضد ایرانی در زمینه اتهامات تروریستی در اروپا بخشیده شود.

منبع: تسنیم