تورهای کویرنوردی در حال نابودی اکوسیستم بیابانی ایران / لزوم نظارت میراث فرهنگی بر گردشگران کویری

فرخ مستوفی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، حضور گردشگران را باعث آزار و اذیت جانوران کویری برشمرد و گفت: برخی از گونه های جانوری در کویر، زمین را برای لانه خود حفر می‌‌کنند. برخی دیگر ممکن است از لانه‌های آماده جانوران دیگر استفاده کنند. همچنین روباه های بیابانی، شبکه ای از تونل‌ زیر شن‌ها می‌‌کنند. از این رو تردد ماشین در این مناطق به زیستگاه این جانوران آسیب جدی وارد می کند. همچنین روباه شنی قابلیت شنوایی بسیار قوی تر از سایر سگسانان دارد؛ بنابراین صدا با هر فرکانسی را در سطح کویر می تواند با گوش های بلند خود جذب کند. متأسفانه امروزه شاهدیم عده ای با ماشین های پر سرو صدا شروع به کویرنوردی کرده اند و جمعیت زیادی را به درون مناطق بسیار بسیار حساس از نظر اکوسیستم می برند و باعث شده اند زیستگاه جانوران این منطقه در معرض خطر قرار بگیرد.  

این کارشناس محیط زیست  به لزوم نظارت بر ورود این توریست های ناخواسته که هیچ تعهدی به محیط زیست ندارند و صرفا جنبه درآمدزایی برای برگزارکنندگان تورها دارد، تأکید کرد و گفت: متأسفانه تعداد تورها هم بسیار زیاد شده است. اینها مناطق بکر و دست نیافتنی را زیر پا گذاشته اند، به خصوص مناطقی مانند ریگ جن که مکانی برای دورهمی جوانان با ماشین های فورویل درایو شده است. برخی نیز مبادرت به تله گذاری و شکار روباه های بیابانی می کنند. کشورهای حاشیه خلیج و امارات که پول های هنگفتی برای گونه های جانوری ما مانند روباه شنی، هوبره و جبیر که قابلیت زیستی در صحرا دارند می دهند، بازار تقاضای زیادی را برای این گونه های کمیاب ایجاد کرده و افراد ناوارد و سودجو صرفا برای قاچاق این حیوانات هر روز به عمق بیشتری از کویر نفوذ می کنند و متأسفانه هرچه عمیق تر داخل این زیستگاه ها بروند، خطر جدی تری را برای محیط زیست ایران ایجاد می کنند؛ زیرا تعداد این گونه ها فوق العاده کم است.

وی نیاز به تدوین سازوکار مناسبی از سوی میراث فرهنگی برای گردشگران کویری را ضروری برشمرد و افزود: در حال حاضر شاهدیم افرادی از طریق شبکه های اجتماعی، اقدام به تشویق دوستان و همراهانشان کرده یا با تبلیغات مردم را جذب می کنند و خودسر با ماشین های بیابانی  با هدفی نامعلوم، عده ای را با خود به کویر می برند. بسیار ضروری است این تورها تحت ضوابطی قرار بگیرند  که تعهد بدهند و کنترل شوند؛ زیرا هم نباید وارد مناطق خاصی شوند و هم محدوده حرکتی مشخص شود.

کارشناس محیط زیست از تقلید عده ای نوکیسه از شن و ماسه نوردی دوبی بر روی تپه های شنی و ماسه ای ایران گلایه کرد و افزود: این افراد با ماشین های سنگین خود، همه سطح کویر را با ماشین جا انداخته اند؛ سال ها طول می کشد تا اثر ماشین ها از این مسیرها از بین برود.

مستوفی بار دیگر از میراث فرهنگی خواست فکری برای تورها که باعث شده پای افراد به بکرترین مناطق زیستی ایران باز شود، بکند:  اگر این وضع ادامه داشته باشد، ظرف چند سال آینده کلا فضاهای کویری خالی می شود، به خصوص که در حال حاضر مشکل آب هم بیشتر شده و اگر گزارش های هواشناسی را در مناطق کویری، به خصوص در اطراف یزد و انارک وکویر مرکزی ایران نگاه کنید، چند سال است قطره ای باران نیامده و این مسئله اکوسیستم را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد.