رسانه ها تأثیر بسزایی بر تغییر رفتار مصرف کننده دارند

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، چهارمین برنامه چهل سال با رسانه ها، عصر امروز سه شنبه بیستم آذرماه با حضور علیرضا بختیاری، مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد، مهدی صادقی، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)، ساسان شاه ویسی، رئیس مؤسسه اندیشه و تدبیر انقلاب اسلامی و با اجرای فرید محمدی در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.

مهدی صادقی، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)، در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه آیا رسانه پیشران اقتصاد است، گفت: طبیعی است که رسانه باید بتواند نقش بارز خود را در عرصه های مختلف ایفا کند و در گذشته این اتفاق رخ داده است. زمانی که صحبت از رسانه پیش می آید، باید بدانیم که مخاطبان چه کسانی هستند.

وی ادامه داد، رسانه دارای دو گروه از مخاطبان است. دسته اول مخاطبانی است که در حیطه اقتصادی باری بر دوش دارند و به عنوان تولیدکننده مسئول‌اند و دارای فعالیت هایی هستند. دسته دوم به آن گروه از مخاطبان گفته می شود که در عین تولیدکننده، مصرف کننده هستند.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) تصریح کرد، مردم از جمله مخاطب مهم یک رسانه به شمار می روند اما علاوه بر مردم، مخاطب دیگری به نام نهاد دولتی، حاکمیت، سیاست گذار و تصمیم گیرنده هم وجود دارد. شاید آنها هم از جنس مردم باشند اما نقش شان متفاوت از مردم است.

وی بیان کرد، رسانه ای می تواند راهش را ادامه دهد که در شرایطی قرار داشته باشد تا به واسطه آن نظام اقتصادی روی پای خود بایستد. البته رسانه برای ادامه حیاتش دچار برخی نارسایی هایی است و اقتصاد باید از رسانه مراقب کند تا به خوبی از عهده نقشش بر بیاید.

صادقی اظهار کرد،رسانه تنها نمی تواند نقش القایی را در حوزه اقتصاد داشته باشد بلکه در کنار این ویژگی باید جریان اقناعی را هم پیش روی خود ایجاد کند. رسانه خوب، رسانه ای است که برای ایجاد جریان اقناعی، از امکانات و راهبردهای لازم هم بهره مند باشد.

وی بیان کرد، یکی از ویژگی هایی که بازار باید دنبال کند، موضوع شفافیت است. اگر این شفافیت وجود داشته باشد، تولیدکننده و مصرف کننده به نقطه مثبت خواهند رسید. درواقع رسانه باید مخاطب را اینگونه اقناع کند که اگر کالای ایرانی و محصول ایرانی نقایصی دارد اما با مصرف مان می توانیم به رشد و بالندگی اقتصاد کشور کمک کنیم، قطعا مصرف کنندگان مان به این سمت خواهند رفت.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) تصریح کرد،فضای مجازی در بسیاری از کارکردهای اقتصادی می تواند تأثیرگذار باشد چراکه اگر قرار است مطلبی را در رسانه مکتوب منتشر کنیم، محدودیت کاغذ سبب می شود نتوانیم این امر را محقق کنیم درحالی که فضای مجازی این امکان را به ما می دهد که نشر گسترده ای برای مطالب داشته باشیم. ما در فضای مجازی امکان بالندگی بیشتری داریم و آینده هم با رنگ و بو و غلظت فضای مجازی برای تحقق اهداف مان راحت تر خواهد بود.

وی افزود، نقشی که رسانه های مجازی می توانند روی کارکرد اقتصادی تأثیر بگذارند، قابل توجه است.

صادقی اظهار کرد، امروزه اثبات شده است که عملکرد اقتصادی تنها متأثر از عوامل و مؤلفه های اقتصادی نیست بلکه مؤلفه های فرهنگی در کنار مؤلفه های اقتصادی، آن را به سمت جریان مطلوب هدایت می کند.

در ادامه علیرضا بختیاری، مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد، با اشاره به تأثیر رسانه در پیشرفت اقتصادی گفت: در هر نقطه ای که نقش دولت در آن کمرنگ شده باشد، نقش مطبوعات پررنگ بود. نزدیک به هشتاد درصد اقتصادمان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در اختیار دولت و حاکیمت بود و اگر رسانه را به عنوان صنعت تعریف کنیم، این صنعت زیرمجموعه حاکمیت معنا می دهد.

وی با طراح این پرسش که چرا رسانه ای در تزاز بین المللی نداریم، گفت، نوع اقتصاد حاکم بر کشور سبب شده است تا چنین رسانه ای را نداشته باشیم. پس از انقلاب، رسانه دارای فراز و فرودهایی است و در بخش هایی کم رنگ و در بخش هایی پررنگ بوده و حتی گاهی نقشش را به خوبی ایفا کرده و گاهی هم تسخیر شده است.

مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد در پاسخ به این پرسش که رسانه چه کارهایی باید برای پیشرفت اقتصاد انجام دهند، گفت: امروزه رسانه ها می توانند سبب تغییر رفتارهای مختلف شود به این معنا که برای مخاطب احساس نیاز کنند.

وی با طرح این پرسش که آیا رسانه ها برای تأثیرگذاری بر اقتصاد مرجعیت دارند، گفت، اثرگذاری رسانه ها بر تغییر رفتار مخاطب انکارناپذیر است اما پس از انقلاب نتوانستیم برای رسانه ها مرجعیتی درست کنیم. اگر امروز اقتصاد کشور رتبه ۱۸ را دارد، آیا رسانه ها هم در چنین وضعیتی هستند؟

بختیاری ادامه داد، یکی از دلایلی که صنعت رسانه نتوانست هم تراز با صنعت اقتصاد کشور رشد کند، نبود زیرساخت های لازم است؛ بنابراین باید نگاه دولت به صنعت رسانه تغییر کند و در صورت تغییر می توانیم شاهد تحقق نتایج مثبت باشیم.

وی بیان کرد، نگاه مان به پدیده رسانه؛ اجتماعی، امنیتی و سیاسی بود، درحالی که اگر برای بقای هر موجودی، نگاه اقتصادی نداشته باشیم، امکان ادامه بقا نخواهد بود.

مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد تصریح کرد: مجموعه سیاست گذار کشور نسبت به موضوع فرهنگ و رسانه نگاه اقتصادی ندارند و نگاه شان صرفا فرهنگی بوده و این بار را بردوش دولت گذاشته شده است. اگر نوع نگاه مان به رسانه تغییر کند، قطعا تأثیر بسزایی می تواند به توسعه اقتصاد و تغییر رفتارهای مخاطب داشته باشد.

وی بیان کرد، امروز اگر مقایسه ای در صنعت خودرو میان دو کشور ایران و کره جنوبی داشته باشیم، متوجه می شویم که کره جنوبی با وجود آنکه همزمان با ما  وارد این صنعت شده است، بسیار عملکرد پیشرفته ای دارد تا جایی که به صادرات خودرو به اروپا و آمریکا می پردازد درحالی که ما هنوز در این موضوع نتوانسته ایم مصرف کننده خود را به استفاده از خودروی ملی راضی کنیم.

مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد تصریح کرد، امروز رسانه ها نتوانسته اند نقش خود را به خوبی ایفا کنند. اگر رسانه ها در بحث شفافیت عملکرد خوبی داشتند و مخاطب را به درستی اقناع می کردند، وضع امروز ما بهتر بود.

وی بیان کرد، بیش از سی سال از جنگ گذشته است و ما فضاهای مناسبی برای پیشرفت داشتیم که متأسفانه تلاش مان کم بود. رسانه ها  آنقدر تأثیرگذار هستند که می توانند بر رفتار مصرف کننده تأثیر بگذارند و دولت هم می تواند از قدرت تأثیر رسانه برای پیشرفت اقتصاد کشور استفاده کند.

بختیاری اظهار کرد، رسانه و شبکه های اجتماعی به معنی عام کلمه می توانند در رفتارهای مخاطب تأثیرگذار باشند و دولت با سیاست گذاری دولت و دقیق می تواند از این ظرفیت در جهت منافع ملی و توسعه اقتصادی کشور بهره مند شود.

در ادامه ساسان شاه ویسی، رئیس مؤسسه اندیشه و تدبیر انقلاب اسلامی با اشاره به تأثیر رسانه بر ابعاد اقتصادی، گفت: رسانه نهادی است که باید بتواند ذهن مخاطب اقتصادی را مدیریت کند و برای تحقق این امر نیازمند تأمین امکانات و زیرساخت های لازم هستیم. همچنین باید جایگاه تخصصی را برای رسانه قائل شویم. برای مثال تهیه کننده سیاسی نمی تواند، تهیه کننده یک برنامه اقتصادی باشد.

وی افزود، یکی از دلایلی که بخش انرژی و آب از عدم کارآیی مصرف رنج می برد، به رسانه ها مربوط می شود که رسانه ها باید در این زمینه جریان های القایی خود را برای بهینه سازی مصرف کننده به گونه ای عمل کنند تا مصرف کننده استفاده بهینه از آب و انرژی داشته باشد.

رئیس مؤسسه اندیشه و تدبیر انقلاب اسلامی تصریح کرد،معتقدم اگر چهل سال آینده دوباره گردهم جمع شویم و تأثیر رسانه را بر اقتصاد مورد بررسی قرار دهیم، قطعا متوجه می شویم که رسانه و ارتباطات به دلیل ظرفیت هایی که دارند، بر اقتصاد تأثیرگذار بودند.

وی بیان کرد، بهینه سازی مصرف و تغییر رفتار تنها به عوامل اقتصادی مربوط نیست بلکه سایر مؤلفه ها همچون فرهنگ می تواند تحت عنوان مؤلفه های غیراقتصادی مورد توجه قرار بگیرد.

شاه ویسی اظهار کرد، ما در فرموله کردن تأثیر رسانه و فرهنگ در رفتارهای اقتصادی باید دقت بیشتری داشته باشیم  و مسیرهای دقیق تری را طراحی کنیم تا در نهایت بتوانیم به تحلیل های لازم دست یابیم.

وی بیان کرد، امروز جایگاه رسانه نقش سلسله اعصاب اقتصاد را ایفا می کند. اگر نقش رسانه را اینچنین ببینیم، در این چهل سال گذشته در حد بضاعت توانسته است کارآیی لازم را داشته باشد.

رئیس مؤسسه اندیشه و تدبیر انقلاب اسلامی تصریح کرد، اگر امروز کره جنوبی در قیاس با کشورمان در صنعت خودرو پیشرفت داشته اند، آنها همچون ما ۴۰ سال تحریم نبوده اند و حتی هشت سال جنگ تحمیلی نداشته اند.

وی بیان کرد، امروز رسانه می تواند نقش قطب نما برای تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و جویای علم و دانش باشد.

شاه ویسی اظهار کرد، ما موظفیم در حوزه دانشگاه، علمی و حتی تریبون نماز جمعه از قابلیت های رسانه بهره مند شویم.