گشایش سیاسی میان «سعد الحریری و سوریه» نزدیک است؟

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ این روزها بحث نشست اقتصادی اتحادیه عرب که قرار است در لبنان برگزار شود و اختلاف‌نظر مقامات لبنانی مبنی بر دعوت یا عدم دعوت سوریه را به دنبال داشته، بار دیگر موضوع چگونگی روابط میان دمشق و بیروت را به سوژه سیاسی روز لبنان و منطقه تبدیل کرده است.

روزنامه لبنانی «الجمهوریه» به همین بهانه در گزارشی با عنوان «کودتاهای دراماتیک در سوریه؛ ... روسیه پیش می‌رود، عرب‌ها (کشورهای عربی) تک‌تک به دمشق بازمی‌گردند، سپس آنها (سوریه) را به سمت خود باز می‌گردانند و نهایتا لبنان با نتایج این موضوعات روبه‌رو می‌شود» نوشت، سناریوی در پیش گرفتن سیاست درهای باز میان «سعد الحریری» نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور و سوریه در نظر برخی شبیه به سناریوهای تخیلی-علمی است اما افراد مطلع به تحولات منطقه‌ای معتقدند این موضوع به واقعیت تبدیل خواهد شد و چه بسا اکنون وارد مرحله شمارش معلوس شده است و ساعت صفر آن دیگر بعید نیست.

از سوی دیگر محافل وابسته به جریان «المستقبل» به ریاست سعد الحریری می‌گویند «هیچ گشایش سیاسی درباره سوریه تا زمانی که «بشار اسد» در حکومت باقی است، امکان ندارد جز زمانی که ابتدا یک راه‌حل سیاسی عادلانه و همیشگی اتخاذ شود که آزادی و حقوق ملت سوریه را تضمین کند. این راه‌حل باید از نظارت و ضمانت بین‌المللی و عربی برخوردار باشد و به ایجاد حکومتی دموکراتیک در سوریه منجر شود. هر صحبتی درباره گشایش سیاسی یا عادی‌سازی روابط میان ما و اسد در سال واقعیت نادر کنونی، چیزی جز توهم نیست که برخی متحدان نظام آن را برای اهداف معین تبلیغ می‌کنند».

با این حال کسانی که با جریان المستقبل در ارتباطند، اعتراف کرده‌‌اند که لبنان حتما به دمشق نیاز دارد، آنها این را انکار نمی‌کنند که انگیزه‌های کلان لبنانی این را می‌طلبد که دیوارها میان بیروت و دمشق در تمام سطوح فرو ریزد. تا زمانی که روابط با دمشق البته تحت نظر قانون بین‌الملل ایجاد نشود، ثبات سیاسی به وجود نخواهد آمد؛ همچنین اقتصاد سالم بدون بازار سوریه شکل نمی‌گیرد زیرا این بازار، یک ورودی به بازار خاورمیانه (غرب آسیا) به شمار می‌رود؛ از سوی دیگر راه‌حلی برای موضوع آوارگان جز بازگشت به سوریه وجود ندارد.

اکنون این سوال مطرح است: آیا بازگشت کشورهای عربی به عنوان متحدان اصلی سعد الحریری به دمشق و سپس بازگشت سوریه به آغوش اتحادیه عرب، یک ورودی در راستای اجرایی شدن شروط الحریری برای گشایش مقابل دمشق است؟

الجمهوریه نوشت، موضوع قطعی آن است که کشورهای عربی متحد الحریری در عادی‌سازی روابط با اسد عجله نخواهند کرد؛ آنها تضمین‌هایی –بویژه از روسیه- دریافت کرده‌‌اند که اوضاع سوریه تغییر خواهد کرد و حل‌وفصل در این کشور عادلانه خواهد بود، دیگر اینکه حضور ایران در نزاع سوری کمرنگ‌تر و حضور کشورهای عربی در سوریه تقویت می‌شود. در این حالت، کارشناسان می‌گویند، منطقی است که سعد الحریری با حمایت و تضمین متحدان عرب و طرف‌های بین‌المللی گام‌هایی به سمت دمشق بردارد.

حتی برخی معتقدند بازگشت سعد الحریری به دولت از باب تسویه و شراکت با متحدان دمشق صورت گرفته تا ترمیم روابط با سوریه را ترمیم کند. بعضی اعتقاد دارند گام بعدی پس از تصمیم‌ها برای بازگشت متقابل میان کشورهای عربی و سوریه ، تصمیم رسمی لبنان برای انجام سفری به سوریه در سطح نشست است، «میشل عون» رئیس‌جمهور لبنان به چند کشور عربی و منطقه‌ای سفر کرده اما او تا کنون به سوریه نرفته است، در صورتی که عون به دمشق سفر کند دیگر سعد الحریری توجیهی برای تحریم این نشست ندارد زیرا می‌داند شورای عالی لبنانی-سوری همچنان به عنوان یک چارچوب پابرجاست.

در ادامه این گزارش آمده است: توجیه کشورهای عربی برای بازگشت به دمشق این است که ایران مداخلاتش در سوریه را کم کرده و همزمان با آن نقش حزب‌الله نیز کم‌رنگ شده است. دیگر اینکه از شدت درگیری زمینی و سطح حمایتی که اسد برای محافظت از نفوذش در مناطق تحت کنترل نیاز دارد، کم شده است. همچنین قوای بین‌المللی بویژه اروپایی سطح حضور خود در دمشق را بالا برده‌اند و این موضع الحریری را برای رفتن به سمت دمشق تشویق می‌کند.

نشست اقتصادی اتحادیه عرب که روزهای ۱۹ و ۲۰ ژانویه (۲۹ و ۳۰ دی) در بیروت برگزار خواهد شد، عاملی مهم در تقویت روابط سیاسی و اقتصادی میان لبنان و کشورهای عربی به شمار می‌رود .