رسانه‌ها پس از انقلاب در جایگاه واقعی خود قرار ندارند/ در دولت اصلاحات رسانه‌های مستقل رشد چشمگیری داشتند

«علیرضا خامسیان»، فعال رسانه‌ای، در خصوص جایگاه رسانه ها پس از انقلاب در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا بیان کرد: مقایسه جایگاه رسانه ها در حال حاضر نسبت به رژیم گذشته به این مفهوم نیست که پیشرفت یا پسرفتی داشته ایم بلکه این مسئله را باتوجه به امکانات فعلی و امکاناتی که در گذشته وجود داشته بررسی و قیاس می کنیم.

وی ادامه داد: رسانه های بخش خصوصی قبل از انقلاب همواره با تهدیدهایی مواجه بوده و نمی‌توانستند آزادانه عمل کنند. بعد از انقلاب هم رسانه های مستقل با فراز و نشیب هایی همراه بوده‌اند. رسانه های وابسته به حاکمیت در بعد از انقلاب تلاش کردند تا منویات بنیان گذاران انقلاب را پیگیری کنند و در همان مقطع شاهد تسلط اصحاب قدرت در رسانه‌ها بودیم.

خامسیان اضافه کرد: البته به طور طبیعی و پس از هر انقلابی که اتفاق می‌افتد رسانه هایی که در اختیار حاکمان قرار دارند تلاش می کنند منویات خودشان را عملیاتی کنند. انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بوده و از این انقلاب فرهنگی انتظار می رود که بخشی از فرهنگ آن جامعه با اهداف انقلاب -یعنی آزادی و استقلال- سازگاری داشته باشد. 

این فعال رسانه ای ادامه داد : رسانه هایی که بعد از انقلاب شکل گرفتند و به نوعی در اختیار حاکمیت نبودند جایگاهشان را  به درستی به دست نیاوردند. تاریخ رسانه در ایران نشان می دهد «رسانه های مستقل»، به سختی امکان تداوم و نقش آفرینی دارند. اینکه فضای رسانه ای در ایران تا چه اندازه از حضور رسانه های خصوصی و مستقل از دولت و قدرت به معنای عام بهره برده، جای تامل دارد. 

خامسیان با اشاره به نوع برخورد با رسانه ها در ادوار مختلف بیان کرد: تنها رسانه غیرحاکمیتی در دهه ۶۰ مربوط به روزنامه سلام می شود که در اواخر دهه ۶۰ امکان انتشار پیدا کرد. روزنامه سلام تنها تریبون جناح چپ آن زمان بود که البته با محدودیت هایی هم همراه بود. هر چند دولت سازندگی مورد نقد تند و تیز این روزنامه بود اما انتشار این روزنامه در این دولت با مخاطره ای رو به رو نشد البته از دست اندرکاران این روزنامه در مقطعی بازداشت شده بودند.

وی با یادداوری تاسیس روزنامه همشهری در دولت سازندگی تصریح کرد: نوع برخوردی که با رسانه های مستقل در ادوار مختلف بعد از انقلاب صورت گرفت به دلیل عدم فهم مناسب از کارکرد رسانه ها و متولیانی که خودشان را در برخورد با رسانه ها محق می دانند، متفاوت است.

خامسیان یادآور شد: در زمان دولت اصلاحات رسانه های مستقل رشد چشمگیری داشتند و از آن به عنوان بهار مطبوعات نام برده می شد ولی به دلیل اینکه افرادی دیگر در ارکان قدرت که تخصصی در امور رسانه ای نداشتند خود را محق می دانستند که با رسانه ها برخورد کنند، به همین دلیل در آن دوران بهار رسانه ها به خزان رسانه‌ها تبدیل شد.

این کارشناس رسانه تاکید کرد: به این دلیل که احزاب به مفهوم واقعی در کشور ما شکل نگرفته است رسانه ها بدیل تشکیلات شدند یعنی در مقطعی، رسانه ها از مطالبات مردم فاصله گرفتند و خودشان را بلندگوی یک جریان یا حزب خاصی کردند و این باعث شد رسانه ها در بعد از انقلاب در جایگاه واقعی خود قرار نگیرند.

خامسیان با اشاره به جایگاه صدا و سیما در بعد از انقلاب اسلامی ایران، بیان کرد: اگر بخواهم قضاوتی عادلانه داشته باشم صدا و سیما اگرچه از نظر کمی به لحاظ گسترش شبکه های مختلف رشد داشت ولی کیفیت برنامه های این رسانه ها روند نزولی را طی کرد.

وی در همین زمینه ادامه داد: بعد از جریانات سال 88 صدا و سیما آتش بیار معرکه شد. جانبداری که از صدا و سیما در آن مقطع دیدیم یکی از دلایل تداوم حوادث آن زمان شد. این مسئله نشان می دهد کسانی که در صدا و سیما تصمیم گیرنده هستند در جایگاه خودشان قرار ندارند و مشاهده می شود که صدا و سیما به جای اداره شدن توسط اهل فن بعضا توسط بخش هایی خارج از صدا و سیما اداره می‌‌شود.

خامسیان با بیان اینکه  صدا و سیما جایگاه خودش را در بین مردم از دست داده است، تصریح کرد: بعد از انقلاب به دلیل حضور افراد جوان باانگیزه و کاربلد در رسانه های مستقل شاهد پویایی این رسانه ها در مقاطعی در بعد از انقلاب بودیم هرچند که این پویایی به دلیل برخوردهایی که با این رسانه ها  شد، رو به زوال رفت اما در بخش‌های حاکمیتی متاسفانه رسانه های ما نوآوری و جذب مخاطب را نداشتند. بخشی از رسانه های حاکمیت ما به ابرازی برای تسویه حساب های جریانی و سیاسی که بیشترین لطمه را به رسانه ها زده است، شدند.

وی با بیان اینکه رسانه های ما به دلایل مختلف از جمله ایجاد محدودیت و نبود امکانات مادی و نیروی انسانی با انگیزه توان رقابت با رسانه های کشورهای توسعه یافته را ندارند، گفت: با رشد چشمگیر فضای مجازی، رسانه‌های مرجع ما مانند مطبوعات وضعیت خوبی ندارند و بیم آن می رود که شبکه های مجازی جایگزین رسانه های کاغذی شوند و مطبوعات ما آرام آرام از چرخه رسانه ای کشور خارج شود که باید در این خصوص چاره اندیشی شود.