جامعه ایرانی نیازمند نظام مهندسی شده برای دور شدن از تجمل گرایی

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ بعضی کارشناسان معتقد هستند؛ بیشترین توجه زنان ایرانی  به سمت تجمل گرایی کشیده شده است و توجه به روابط خانوادگی بر این اساس کاهش یافته ؛ این درحالی است بعضی کارشناسان دیگر این نظر را مردود دانسته و بیان می دارند اگر چه تجمل گرایی در جامعه زنان افزایش یافته ولی ارتباطی با کاهش توجه به روابط خانوادگی ندارد . در ادامه نگاهی به مصرف گرایی از نظر ابعاد علمی و تاریخی آن در ایران داریم .

رابطه بین مصرف گرایی و روابط اجتماعی

حسین اکبری، جامعه شناس و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا  درخصوص  افزایش مصرف گرایی در جامعه ایران گفت: مصرف یکی از موارد عادی در جامعه است؛ هیچ معیاری برای اینکه از چه حدی بالاتر را مصرف گرایی بنامیم وجود ندارد؛ بلکه این بحث را باید به صورت عرفی در هر جامعه با توجه به شرایطی که وجود دارد، تعریف کنیم؛ یعنی سطح مصرف گرایی در روستا با شهر متفاوت است؛ بنابر این در هر بستر اجتماعی، تعریف ما از مصرف گرایی تفاوت دارد.

وی افزود: مصرف واقعی، برای برآورده کردن نیازهای انسان است؛ اما در خیلی از مواقع، مصرف تنها کارکرد برآورده کردن یک نیاز ضروری نیست؛ بلکه مصرف یک جنبه اجتماعی به خود می‌گیرد که به آن مصرف نمایشی می‌گویند؛ در این مدل افراد می‌خواهند بگویند که می‌توانند مصرف کنند و این با خود یک نوع شان و منزلت اجتماعی برای آن ها به بار می‌آورد؛ در جامعه ای که مصرف، تبدیل به نوعی ارزش می‌شود و داشتن، ارزش محسوب می‌شود؛ مردم به این وسیله می‌خواهند برای خود منزلت اجتماعی کسب کنند.

ریشه های تاریخی مصرف گرایی

اکبری اضافه کرد: ریشه های این مسئله نیز تاریخی هستند ؛اگر به گذشته برگردیم، خانواده هایی می‌توانستند مصرف کنند که از وضع اقتصادی بهتری برخوردار بودند و آنها از شان اجتماعی بالاتری برخوردار بودند؛ بنابراین در حافظه جمعی ما نیز این مسئله ثبت شده است که مصرف گرایان از شان اجتماعی بالاتری برخوردار هستند.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه در پدیده مصرف نمایشی با رقابت نمایشی مواجه می‌شوید بیان داشت: در این رقابت، افراد توسط مصرف خود منزلت اجتماعی خود را ارتقاء می‌دهند؛ این مسئله باعث می‌شود این پدیده به صورت گسترده در بین اعضای جامعه گسترش پیدا کند.

وی در خصوص اینکه آیا تجمل گرایی می تواند تاثیری بر کاهش روابط خانوادگی داشته باشد بیان داشت : اگر بخواهیم ریشه ای به این مسئله توجه کنیم، شاهد آن هستیم که در گذشته روابط اجتماعی بیشتر بوده، چرا که در آن زمان، خانواده واحد اصلی اجتماع بوده است. اما امروز با تغییر سبک زندگی افراد این روابط کاهش پیدا کرده است؛ مشغولیت هایی که در جامعه امروز برای افراد به وجود آمده، روابط اجتماعی آن ها کاهش داده است  از سوی بسترهای لازم برای حضور های جمعی و فعالیت های جمعی در جامعه کمرنگ است  واین باعث دور شدن افراد جامعه از یکدیگر می شود .

وی با بیان اینکه گسترش فضای مجازی باعث شده است افراد نیاز های ارتباطی خود را در آن برطرف کنند اذعان کرد: این نوع سبک زندگی در بلند مدت باعث می‌شود روابط اجتماعی کاهش پیدا ‌کند و شاهد فرسایش در روابط باشیم.

  این جامعه شناس و مدرس دانشگاه در پایان گفت: می‌توان برای کاهش تجمع گرایی و افزایش  روابط اجتماعی کارهایی کرد تا آنها را کنترل کنیم؛ کار علمی و جامعی در این زمینه نیاز است تا راهکاری برای کنترل آن پیدا کنیم؛ قائل به این موضوع نیستم تا جامعه را به حال خود رها کنیم، چرا که تکلیف نهاد های اجتماعی که در جامعه فعالیت می‌کنند نامشخص می‌شود؛ بنابر این در عین حال که جامعه کار خود را می‌کند، نظام مدیریتی باید از طریق مهندسی اجتماعی، این نوع از جریانات را تا حدی کنترل کند.