چرا مردم به هشدارهای زمان سیل توجه نمی‌کردند؟/ سیاستمداران بیش از مردم به هشدارها بی توجه‌اند

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا؛ در جریان سیلاب هایی که در چند نقطه از کشور طی روزهای ابتدایی سال اتفاق افتاد نهادهای ذی‌ صلاح مثل ستاد مدیریت بحران و جمعیت هلال احمر ایران هشدارهای مختلف و متعددی را خطاب به مردم ابلاغ می کردند؛ هشدارهایی که عموما ناظر بر منع سفر و خروج از خانه و همچنین تخلیه مناطقی که احتمال سیلابی شدن در آنها بالا می رفت بود. از طرفی نیز وزارت ارتباطات امکاناتی را برای سهولت در ابلاغ این هشدارها به مردم ایجاد کرد و سبب شد تا ما هر از چندی بر صفحه موبایل های خود تازه ترین هشدارهای مرتبط با خطر سیل را مشاهده کنیم، اتفاقی موثر که البته سالهاست در کشورهای توسعه یافته به امری بدیهی و معمول بدل شده است.

با این حال اما بسیاری از مردم بدون توجه به این هشدارها و اهمیت بالای موضوع به دلایل غیرضروری و صرفا به هدف تفریح خانه ها و شهرهای خود را ترک می کردند و راهی سفر می شدند. برخی از مردم هم لجوجانه به هشدار تخلیه خانه و محله و روستایشان توجهی نشان نمی دادند و در خانه‌های خود می ماندند.

بی توجهی به هشدارها البته بی نتیجه نبود و چند خانواده را در پلدختر . به تبع نیروهای امدادی را گرفتار کرد. پیش از افزایش ارتفاع آب در سیلاب پلدختر و با شدت گرفتن بارندگی ها در استان لرستان نیروهای امدادی جمعیت هلال احمر موکدا از مردم این شهر خواستند تا خانه های خود را ترک کرده و راهی محل های امن اسکان شوند با این حال تعدای از خانواده های ساکن در غرب این شهر توجهی به هشدارها نکردند و در نهایت هم مجبور به تحمل سیلاب‌هایی شدند که دور تا دور خانه آنها را محاصره کرده بود.

با نظر بر اهمیت توجه به هشدارها در این مواقع، باید ریشه های اجتماعی و فرهنگی این بی توجهی مردم به هشدارها را بررسی کرد. در کشور ما طی چند سال گذشته بلایا و حوادث مختلفی مثل زلزله و سیل رخ داده است که بی شک بدون توجه مردم به هشدارها می توانند به فجایعی هولناک و جبران ناپذیر تبدیل شوند.

در این باره، مهدی شیرزاد سرپرست دبیرخانه ستاد راهبری مدیریت محله  و کارشناس مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا درباره اینکه چرا مردم نسبت به حوادث و اتفاق هایی که رخ می‌دهد بی خیال هستند بیان کرد: در جامعه ما، بر خلاف تصوری که در این روزها شکل گرفته است، حاکمان و سیاستمداران بیش از جامعه و مردم نسبت به هشدارها بی تفاوت هستند؛ مهمترین مصداق این بی تفاوتی نیز اتفاقی است که در سیلاب شیراز رخ داد. بسیاری از کارشناسان قبل از این اتفاق، در این رابطه هشدارهای لازم را داده بودند و گفته شده بود، اگر کوه و یا دره ای را مسدود کنیم، اتفاق های ناخوشایندی رخ داده و طبیعت نیز پاسخ اعمال ما را خواهد داد.

وی ادامه داد: این خطرات ممکن است در شهرهای دیگر نیز وجود داشته باشد و مدیران شهری بر خلاف نظر کارشناسان مجوزهایی داده یا از کنار تخلفاتی عبور کرده باشند که در آینده منشا اتفاقات و حوادث ناگواری شویم. این بی تفاوتی به هشدارها فقط در عرصه های سخت افزاری نیست؛ بیشترین بی‌توجهی نسبت به نظرات کارشناسی است که در زمینه های علوم انسانی، اقتصاد، جامعه شناسی و روانشناسی توسط متخصصان داده می شود.

ثمره بی توجهی به بحران اعتماد در کشور

او با بیان اینکه دکتر غفاری پژوهشی در رابطه با اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی انجام داده و برای بسیاری از مسئولین ارائه شده است، اظهار داشت: اگر به بحران اعتماد در جامعه ایران توجه شده بود، هم‌اکنون با بی‌تفاوتی مردم نسبت به هشدار نهادهای مسئول در حوادث این چنینی مثل سیل و زلزله مواجهه نبودیم؛ اینکه چرا بخشی از کارگزاران نسبت به این نظرات بی تفاوت هستند، بی تردید علل و منشا هایی دارد.

شیرزاد اضافه کرد: بسیاری از نظرات کارشناسی متعارض هستند؛ یکی از دلایل آن نیز این است که به گفت‌وگوهای علمی در دانشگاه توجه نمی‌شود؛ مشکل دیگر نیز این است که تکثر پارادایم ها و مکاتب علمی به رسمیت شناخته نمی‌شوند؛ ما باید عرصه را برای رقابت پارادایم ها و مکاتب علمی فراهم کنیم تا رهنما و رهگشا باشند.

وی با اشاره به این موضوع که کلیت آکادمیک در ایران ضعیف تر شده است بیان کرد: بخشی از این ضعف به غلبه نگاه تجاری به علم بر می‌گردد، اما بخش مهمی از آن به نگاه تنگ نظرانه مسئولین نسبت به حوزه علم، فرهنگ و اجتماع بر می‌گردد.

این فعال سیاسی اظهار کرد: کشور ما دچار یک مسئله زیست محیطی و اقلیمی شده است و ما بیش از همه به متخصصان محیط زیست احتیاج داریم تا بتوانند پیش‌بینی کنند که چه در اقلیم ایران می‌گذرد؛ اما سخت ترین برخورد‌ها در دو سال اخیر با فعالین محیط زیست ما صورت گرفته است.

شیرزاد با تاکید بر اینکه اعتماد به نهادها از بین رفته است ادامه داد: دولت نیز به جامعه کم‌اعتماد شده است و سلبریتی هایی که در این مواقع می توانند به مشکلات کمک کنند مورد بی مهری مسئولین قرار گرفته‌اند؛ آخرین رقمی که من اطلاع دارم حدود 10 و نیم میلیاد تومان به هلال احمر برای سیل زدگان کمک شده است؛ این در حالی است که تنها برای زلزله کرمانشاه به آقای علی دایی حدود پنج میلیارد تومان و دکتر زیبا کلام دو و نیم میلیارد تومان کمک نقدی شده است؛ کسانی که به این افراد کمک نقدی می‌کنند لزوما به هلال احمر کمک نخواهند کرد، بنابراین ما نباید آنها را از فعالیت در این عرصه ها منع کنیم.

مهدی شیرزاد در پایان اذعان کرد: اتفاقی که امروز در جامعه رخ می‌دهد؛ رفتار عجیب و غریب و غیر قابل درکی نیست و قابل فهم است؛ اگر دولت مردان ما به نظرات کارشناسان توجه کنند و تحلیل های آنها را جدی بگیرند و نگاه تنگ نظرانه کنار گذاشته شده باشد می توانیم تغیرات مثبتی را شاهد باشیم.