معرفی سانتریفیوژهای تولید ایران

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، سانتریفیوژ یکی از روش های جداسازی مواد از یکدیگر است. در سانتریفیوژ از نیروی گریز از مرکز استفاده می گردد و در حقیقت این نیرو باعث می شود ذراتی که جرم بیشتری دارند زودتر رسوب کنند. برای مثال اگر بخواهیم در یک محلول ماده A را از مادهB جدا کنیم و بدانیم که جرم مولکولی ماده A از ماده B بیشتر است، یکی از روش هایی که می تواند گزینه مناسبی برای ما باشد انجام عمل سانتریفیوژ و استفاده از دستگاه های سانتریفیوژ است.

یکی از کاربردهای دستگاه های سانتریفیوژ در آزمایشگاه های زیست شناسی، پزشکی و زیست مولکولی است. طراحی این دستگاه ها به این شکل است که با استفاده از یک الکتروموتور، یک نیروی دورانی در سیستم ایجاد می کنند و این نیروی چرخشی که حول یک محور ثابت فرضی انجام می شود، باعث ته نشین شدن مولکول ها و یا مواد بر مبنای جرم بیشتر به کمتر می شود. دستگاه های سانتریفیوژ آزمایشگاهی به ۲ صورت سانتریفیوژ معمولی و همچنین میکرو و یا هماتوکریت طراحی می شود.

از اولین سانتریفیوژ صنعتی دنیا که توسط یک دانشمند آلمانی به نام زیپه اختراع شد بیش از نیم قرن می گذرد. البته تکنولوژی آن با سانتریفوژهای امروزی فرق زیادی داشت، ولی اصول کار آن فرقی با سانتریفوژهای امروزی نداشت.

در سوخت هسته ای از سانتریفوژ های استوانه‌ای شکلی استفاده می کنند که درست مثل توربین هواپیما پره‌هایی در وسط آن وجود دارد. این پره‌ها به طور متوسط در هر ثانیه 1000 دور می‌زنند. در نتیجه این چرخش، اورانیوم سنگین روی دیواره آخرین سانتریفوژ قرار می‌گیرد و اورانیوم235در کنار آن می‌نشیند. باید هزاران سانتریفوژ در کنار هم قرار گیرند تا بتوان با کمک مجموعه آنها اورانیوم را غنی کرد ایران در فرآیند کاربردی غنی‌سازی از روش سانتریفوژ گازی استفاده می‌کند.

برای درک بهتر تفاوت سانتریفیوژ IR8 با دیگر سانتریفیوژها باید با واژه دیگری به نام «سو» هم آشنایی داشته باشیم.

«سو» در علوم هسته ای واﺣﺪ اﻧﺪازه‌ﮔﯿﺮی برای سنجش ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U235) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦ‌ﺗﺮ آن است، سانتریفیوژها که دارای نسلهای مختلف با توان غنی‌سازی متفاوت هستند، هر یک از این نسلها، ظرفیت "سو" متفاوتی دارند؛ دستگاه‌های سانتریفیوژ نسل یک که در کشورمان به IR1 شهرت یافته‌اند، دستگاه‌هایی با ظرفیت یک سو هستند.

دستگاه‌های سانتریفیوژ نسل دو یا به عبارتی IR2 ظرفیتی معادل پنج سو دارند و آخرین نسل از سانتریفیوژها که از سال 93 کشورمان به توانمندی بومی ساخت آنها دست یافت و به تازگی خبر گاز رسانی به آن رسانه ای شد، دستگاه‌ سانتریفیوژ نسل هشتم یا IR8 است که این سانتریفیوژها ظرفیتی معادل 24 سو دارند یعنی قدرتی معادل 24 برابر سانتریفیوژهای نسل اول؛ ایران از سال 93 به این فناوری دست یافت اما در آن زمان مسولین کشور در حال مذاکره برای برجام بودند در همان زمان علی اکبر صالحی تاکید کرد ما برای این که حسن نیت خود را به طرف مقابل نشان دهیم، تا زمانیکه مذاکرات ادامه دارد قصد تزریق گاز اکتیو UF6 به سانتریفیوژ‌های IR8 را نداریم.» حال با گذشته بیش از یک سال از مذاکرات و اجرایی شدن برجام و اثبات حقانیت ایران در زمینه استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای دانشمندان ما در چاچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تزریق گاز به سانتریفیوژهای IR8 را شروع کردند.