ماهیت غیرتجاری مانع بزرگ خصوصی‌سازی/ عزم جدی دولت برای انجام یک کار بزرگ/ هزینه‌های هنگفت باشگاه‌ها برای جلب رضایت هواداران/ درآمدزایی، رویایی که می‌تواند محقق شود

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ در کشور ما برخلاف کشورهای پیشرفته، باشگاه‌های فوتبال ماهیت غیرتجاری داشته و این مانع بزرگ بر سر راه خصوصی‌سازی آنها به شمار می‌آید. این در حالی است که مقام عالی ورزش به شخصه پیگیر تغییر بخش مهمی از این ماهیت است و خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس در حال پیگیری است.

البته در این راه نباید فراموش کنیم باشگاه‌ها دارای منابع درآمدی محدود هستند و حقوق اقتصادی آنها نادیده گرفته می‌شود تا جایی که برخی از راه‌های درآمدزایی آنها از جمله حق پخش، حق کپی رایت به رسمیت شناخته نمی‌شود و خود این موضوع یک مانع در راه حضور موثر بخش خصوصی است. اما بحث امروز پیرامون پول‌هایی است که باشگاه‌ها از محل در آمدهای مشخص هزینه می‌کنند و اصولا بحث ما پیرامون چگونگی هزینه آنها است. اینکه آیا خروجی هزینه‌های باشگاه که در حال حاضر با چگونگی درآمد آن (مستقیم از منابع دولتی یا به صورت غیرمستقیم  و حتی منابع غیر دولتی) کاری نداریم.

متاسفانه فوتبال ایران درحال حاضر با مشکلاتی از قبیل  مالکیت گسترده دولتی، ساختار انحصاری فوتبال و روند کند تغییرات اصولی، درون‌گرایی و عدم تعامل با فوتبال جهان همراه است که همه انتقادات  در این زمینه را باید متوجه مسئولان فدراسیون دانست که علی‌رغم داشتن کرسی‌های بین‌المللی از برگزاری یک بازی تدارکاتی وجود دارد.

وجود چنین ایرادات ساختاری در فوتبال کشور باعث شده باشگاه‌ها نیز در بحث ساختار ضعف داشته باشند.

به هر حال درباره این موضوع که با گذشت دو هفته از لیگ نوزدهم و برگزاری 18 دوره لیگ برتر و در حد اسم حرفه‌ای تا چه حد هزینه کرد آنها در خدمت فوتبال ملی بوده و اینکه هزینه‌های سرسام‌آور باشگاه‌های حاضر در لیگ قهرمانان آسیا به گونه‌ای هدفمند بوده که بتوان به نتیجه‌گیری آنها دل خوش بود.

در ادامه نظر برخی کارشناسان را در این‌باره می‌خوانید:

گره کور موضوع ساختار و عدم نظارت است/ حضور بخش خصوصی گره‌گشا خواهد بود

یوناتن بت‌کلیا، دبیر هیات رییسه فراکسیون ورزش مجلس موضوع ساختار نامناسب و البته عدم نظارت را مهم برشمرد و در این‌باره به خبرنگار برنا گفت: اجرای اصل 44 قانون اساسی هنوز در بسیاری از عرصه‌ها که پتانسیل ظهور و بروز دارد، انجام نشده و فوتبال ایران به علت زیان‌ده بودن جذابیتی برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی ندارند. ساختار کنونی این باشگاه‌ها فوتبال نامناسب بوده و عدم مدیریت منسجم نیز بخش مهم دیگری در آن است.

نماینده مسیحیان آشوری و کلدانی د‌ر مجلس شورای اسلامی در ادامه عنوان کرد: بنده سابقه حضور سال‌ها در فراکسیون ورزش را دارم، ما همواره اعلام کرده‌ایم اگر نیازی به  وضع قانون جدید است مجلس آمادگی دارد. بنده به هیچ وجه در فوتبال ایران از سوی باشگاه‌ها نگاه ملی نمی‌بینم و ساختار اشتباه باعث شده مدیران ناوارد از کادر فنی و بازیکنان فقط نتیجه بخواهند. به هر قیمتی و چنین دیدگاه خودخواهانه‌ای هرگز نمی‌تواند به فکر این باشد که به فوتبال ملی کمک کند. البته فشار هواداران در قالب فضای مجازی و رسانه‌ها نیز مزید بر علت است. باید زمینه حضور پررنگ بخش خصوصی را در فوتبال به معنای واقعی کلمه فراهم کنیم.

گرفتن مالیات دلیل گرفتن حق ملی از فوتبال نیست

دبیر فراکسیون ورزش در پایان تاکید می‌کند، فوتبال ملی یک اولویت است و بحث ما درباره اصلاح ساختار به همین موضوع نیز تاکید دارد، اینکه بگوییم مالیات از درآمد فوتبالیست‌ها و باشگاه‌ها گرفته می‌شود و آنها با پرداخت پول مالیات وظیفه خود را انجام می‌دهند. این کمترین وظیفه آنها است، باشگاه‌ها نسبت به فوتبال ملی وظیفه دارند، الان کدامیک از باشگاه‌های ما به صورت کامل به تیم‌های پایه اهمیت و بها بدهند.

فنونی‌زاده: باید مدیر برای اجرای برنامه وقت داشته باشد

مدافع پیشین تیم فوتبال پرسپولیس در این‌باره به خبرنگار برنا گفت: اینکه از یک باشگاه بخواهیم نتیجه‌گیری خود را در فوتبال منوط به این موضوع کند که برای تیم ملی خروجی داشته باشد و یا برنامه‌های خود را با اولویت تیم ملی پیاده کند، چنین باشگاهی وجود ندارد، تازه در سال‌های گذشته این باشگاه‌ها بودند که به خاطر تعطیلی لیگ برای برنامه‌های تیم ملی متضرر شدند، در عین حال تیم ملی هم 8 سال دست کی‌روش بود نتوانست به فینال جام ملت‌ها صعود کند و دسته آخر هم او پولش را گرفت و رفت.

تشویق بهتر از تنبیه است

فنونی‌زاده معتقد است، سیاست‌های تشویقی از سوی فدراسیون می‌تواند در این زمینه موثرتر باشد تا اینکه ما یک باشگاه را تنبیه کنیم که چرا در زمانی که به بازیکنش نیاز داشته آن را در اختیار تیم ملی نگذاشته است. درضمن ما وقتی مدیری را بر اساس برنامه‌های ارائه شده منصوب می‌کنیم، باید به او زمان بدهیم تا بتواند آنرا اجرا کند.

باید به بالا رفتن کیفیت لیگ بها بدهیم

رحیم زارع، رییس کمیته فوتبال مجلس نیز نظر جالبی در این‌باره دارد، وی موضوع کیفیت فنی را مورد توجه قرار می‌دهد و به برنا می‌گوید: امیدوارم هزینه‌های صورت گرفته حداقل باعث بالا رفتن کیفیت بازی‌ها بشود و هواداران از دیدن بازی لذت ببرند. فوتبال از این بابت که زمان فراغت برای جوانان و سایر اقشار بوجود می‌آورد، اهمیت بالایی دارد و حداقل تلاش فدراسیون باید این موضوع باشد که مردم از این زمان لذت بیشتری ببرند، البته در عین حال با بالا رفتن کیفیت خیلی مسائل از جمله معرفی بازیکنان جدید به تیم ملی و ارائه بازیکنان آماده به تیم ملی خود به خود حل می‌شود و باید به بالا رفتن کیفیت لیگ بها بدهیم.

عضو کمیسیون اقتصادی در ادامه به موضوع تیم ملی اشاره کرد و گفت: در بحث فوتبال ملی، باید دید برگزاری لیگ تا چه حد به تیم ملی کمک می کند. بنده و سایر دوستان بی‌تردید از برگزاری جلسه میان سرمربی تیم ملی فوتبال و سرمربیان باشگاه‌ها استقبال می‌کنیم و این می‌تواند به هم‌افزایی در فوتبال ایران کمک شایانی کند. تیم ملی خودش را برای حضور در بازی‌های مقدماتی جام جهانی آماده می‌کند و همه باید از ویلموتس و شاگردانش حمایت کنیم، اما آنچه که مشخص است لیگ ما در معرفی پدیده‌های جدید برای فوتبال ایران به وظیفه ذاتی خود به میزان پتانسیلی که دارد به هیچ وجه عمل نمی‌کند.

عضو کمیسیون اقتصادی در ادامه به موضوع تیم ملی اشاره کرد و گفت: در بحث فوتبال ملی، باید دید برگزاری لیگ تا چه حد به تیم ملی کمک می‌کند، بنده و سایر دوستان بی‌تردید از برگزاری جلسه میان سرمربی تیم ملی فوتبال و سرمربیان باشگاه‌ها استقبال می‌کنیم و این می‌تواند به هم‌افزایی در فوتبال ایران کمک شایانی کند. تیم ملی خودش را برای حضور در بازی‌های مقدماتی جام جهانی آماده می‌کند و همه باید از ویلموتس و شاگردانش حمایت کنیم، اما آنچه که مشخص است لیگ ما در معرفی پدیده‌های جدید برای فوتبال ایران به وظیفه ذاتی خود به میزان پتانسیلی که دارد به هیچ وجه عمل نمی‌کند.

فوتبال پایه حلقه مفقوده در فوتبال ایران است

فرزاد آشوبی، هافبک سابق فوتبال ایران درباره خروجی لیگ برای فوتبال ملی می‌گوید: شما وقتی از موضع برنامه و هدفمندی در فوتبال صحبت می‌کنید باید این موضوع را مدنظر داشته باشید که آیا مدیر اصلا آنقدر مجال دارد که برنامه‌های بلندمدت پیش‌بینی و اجرا کند. وقتی مدیرهای ما در باشگاه‌های بزرگ به فکر فوتبال پایه نیستند، دور باطلی در باشگاه‌ها شکل می‌گیرد که می‌بینیم.

مدیران هزینه، نه درآمد

بازیکن سابق سرخ‌آبی‌های پایتخت در ادامه عنوان کرد: بازیکنان در رده‌های مختلف آرزوی پوشیدن پیراهن پرسپولیس و استقلال را دارند ولی استفاده نمی‌شود از این همه عشق و علاقه، باشگاه‌هایی مثل فولاد، ذوب‌آهن، پیکان، سپاهان به میزان کمی در بخش پایه فعال هستند، در حالی که باشگاه‌ها می‌توانند با ساخت و فروش بازیکن به سودآوری برسند، اما متاسفانه مدیران در فوتبال ما فقط بلد هستند هزینه کنند و در درآمدزایی ضعیف هستند و تا وقتی این دور باطل اصلاح نشود و مدیران با چشم هزینه به فوتبال نگاه کنند وضعیت همین است.

کلام پایانی

در پایان نگارنده بر این موضوع تاکید دارد که منظور از تجاری شدن فوتبال مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی و مالی همچون فروش حق پخش تلویزیونی، تبلیغات و بازرگانی، فروش کالاهای ورزشی، تامین منابع مالی توسط حامیان مالی، صحه‌گذاری یا تایید محصولات شرکت‌ها، اجاره امکانات و استادیوم‌ها، بلیت‌فروشی و کلیه دیگر فعالیت‌هایی است که به محصول اصلی فوتبال (بازی یا مسابقه) ارتباط داشته و موجب افزایش ارزش اقتصادی عرضه شده به مشتریان فوتبال می‌شود که در فوتبال ایران کم نیست. حتی بدون حق پخش باشگاه‌های ما در حال درآمدزایی هستند این یک واقعیت امیدوارکننده است که براساس سند قابل اثبات است و این را می‌توان نتیجه و دست آورد دولت یازدهم و دوازدهم دانست.

به هرحال همان‌گونه که ملاحظه کردید آنقدر مباحث گسترده‌ای در پاسخ به این سوال که آیا فوتبال ایران خروجی مناسبی برای فوتبال ملی داشته است یا خیر بیان شد که علی‌رغم بحث‌های مطرح شده به نظر می‌رسد حرفه‌ای شدن فوتبال و بالا رفتن کیفیت فنی تیم‌ها در کنار نظارت صحیح فدراسیون و البته برگزاری جلسات مداوم میان کادر فنی و مربیان لیگ می‌تواند شاخصه‌هایی برای پیشرفت در این مقوله باشد. البته اینکه سیاست‌های تشویقی فدراسیون نیز در این‌باره وجود داشته باشد می‌تواند بسیار نکته مهمی باشد. آنچه که برخی در گزارش از آن ریخت و پاش در فوتبال یاد کردند و بی‌تردید بسیاری این جمله را درست می‌دانند، هزینه‌ای است که صورت می‌گیرد و ما فقط باید در جهت بهره حداکثری فوتبال ملی از برگزاری لیگ با انجام برنامه‌های اصولی از سوی فدراسیون استفاده کنیم.