تغییر ساختار فرهنگ و جمعیت با فزایش بی‌رویه مهاجرت/ بیکاری مهم‌ترین تهدید در شهرها

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ مهدی جمالی نژاد، معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور، در دومین همایش ملی شهرداران و شورا‌های اسلامی در حوزه پدافند غیرعامل با عنوان مصون سازی زیرساخت‌ها و صیانت از مردم با اشاره به آمایش سرزمینی گفت: سال گذشته آمایش سرزمینی مورد توجه قرار گرفت و من به آن پرداختم، زیرا در پدافند غیرعامل بیشتر روی موضوعات سخت تمرکز می‌شود، اما باید به این نکته توجه کرد که برخی از موارد خود نیز علت هستند که به آن‌ها توجه چندانی نشده و من تلاش می‌کنم موضوعاتی را مطرح کنم که همه درگیر آن هستند.

معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور با اشاره به سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری گفت: در بند اول سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری بر روی جمعیت تمرکز شده است، اما در بند دوم آن که به تمرکز جمعیتی در استان‌ها پرداخته، توجهی نشده است.

جمالی نژاد تصریح کرد: در پدافند غیرعامل باید به مهاجرت توجه شود، زیرا پدیده مهاجرت در حوزه امنیتی موضوع مهمی است.

وی ادامه داد: افزایش بی‌رویه مهاجرت منجر به تغییر ساختار فرهنگ و جمعیت می‌شود و این امر در نهایت بذر آسیب‌های اجتماعی مانند حاشیه‌نشینی و غیره را می‌پاشد.

اهمیت مانایی جمعیت و ثبات آن در روستا و مرز‌ها

معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور با اشاره به مانایی جمعیت گفت: مانایی جمعیت و ثبات آن در روستا و مرز‌ها مهم‌ترین بحثی است که باید به آن توجه شود و با توجه به مرز‌های خشکی و دریایی که بیش از ۸ هزار و ۵۷۴ کیلومتر است، تنها شاهدیم که کمتر از ۱۳۰ کیلومتر آن دیوار مرزی دارد که بیشتر آن نیز در مناطقی چون زابل و سرخس است.

جمالی نژاد با تأکید بر اینکه بحث مرزنشینان از اهمیت بالایی برخوردار است، تصریح کرد: نقش مرزنشینان و مرزداران مؤثر و از پیش معلوم است و تصمیمات مدیران مرزی باید به گونه‌ای باشد که ۴۶ درصد جمعیتی که در ۱۶ استان مرزی ساکن هستند مورد توجه بیشتر قرار گیرند.

وی با اشاره به وجود ۱۸۹ شهر مرزی افزود: ۱۴ هزار و ۳۷۷ روستای بالای ۲۰ خانوار مرزی داریم که استان سیستان و بلوچستان در این میان بیشترین سهم را دارد و اگر به مرزنشینان توجه شود می‌توان از این ظرفیت و موقعیت مناسب استفاده کرد و اگر خلاف آن انجام شود، مشکلات زیادی را تجربه خواهیم کرد و باید بدانیم مرزنشینان ما مرزداران اصلی ما هستند و نقش آن‌ها در حوزه پدافند غیرعامل دارای اهمیت است.

معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور با اشاره به سرشماری سال ۹۵ گفت: در سرشماری سال ۹۵ از افراد و خانواده‌ها این سوال مطرح شد که از کجا مهاجرت کردید و سوال من این است که چرا دوستان و شهرداران به زحمت دوستان مرکز آمار توجهی نکردند و این پرسش مطرح است که چرا روی این آمار تحلیلی انجام نمی‌شود، زیرا من به عنوان یک شهردار اگر بدانم که از کدام شهر‌ها مهاجرت بیشتری رخ می‌دهد آنگاه می‌توانم خدمات و امکانات را به صورت متعادل توزیع کنم.

جمالی نژاد با تأکید بر اینکه کلیه آمار‌ها احصاء شده است، گفت: مجموعه اقداماتی که موجب بازدارندگی و کاهش آسیب پذیری و تسهیل مدیریت می‌شود در دسترس است، از مصادیق پدافند غیرعامل می‌توان به تقویت توسعه سرمایه اجتماعی، توزیع جمعیت، توزیع متعادل امکانات، توجه به توسعه شهر‌های میانی، ارتقای قدرت بازدارندگی با اتکای مردم اشاره کرد.

لزوم توزیع برابر امکانات در شهرهای کوچک برای توسعه

وی ادامه داد: وقتی توسعه شهر را پایدار می‌خواهیم باید توزیع امکانات در شهر‌های کوچک را مهم بدانیم و توجه به شهر‌های کوچک را بازی برد_برد در پیش خود قرار دهیم.

معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور با تأکید بر توجه به نقاط مرزی گفت: رسیدگی به مرز‌ها (مرز‌های آبی و خشکی) توجه به مرز‌های کشور است و توجه به آن نیز بازی برد_برد است، زیرا موضوع مهاجرت مسئله مهمی را در امنیت کشور به دنبال دارد و جابجایی جمعیت می‌تواند چالش‌زا باشد.

جمالی نژاد ادامه داد: در نقاط مرزی ۱۱۶ شهرستان داریم که ۱۸ میلیون جمعیت در آنجا ساکن هستند و بیشترین شهرستان‌های مرزی در استان‌های سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و مازندران است.

وی با اشاره به آمار‌های روستا‌های مرزی در کشور گفت: ۱۲ هزار و ۲۹۲ روستا در استان‌های مرزی کشور واقع شده‌اند و آمار‌ها نشان می‌دهد وضعیت مهاجرت روستای مرزی خوزستان بیشتر است و استاندار باید به این موضوع توجه ویژه‌ای کند.

معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور با اشاره به بیکاری در روستا‌های مرزی گفت: بیکاری در استان‌های مرزی یک تهدید است و تمام مدیران و مسئولان باید این تحلیل را داشته باشند که اگر به اشتغال توجه نشود، این موضوع می‌تواند به یک تهدید بدل شود.

تهران و مشهد جزء اصلی‌ترین مقاطع مهاجرت هستند

جمالی نژاد با اشاره به شکل مهاجرت دهه ۷۰، گفت: ما در دهه ۷۰ مهاجرت از روستا به شهر را شاهد بودیم که امروزه شکل مهاجرت از شهر به شهر تغییر یافته است و باید از خود بپرسیم که چه جریانی در این مسیر در حال شکل گرفتن است.

وی ادامه داد: آمار‌های خالص مهاجرت مراکز استان‌ها نشان می‌دهد که تنها یک سوم مراکز استان‌ها با مهاجرت منفی مواجه هستند و استان‌هایی مانند تبریز، اصفهان، قزوین، زاهدان، تهران، ساری از جمله نقاطی است که دارای خالص مهاجرت منفی هستند.

معاون عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور ادامه داد: تهران و مشهد جزء اصلی‌ترین مقاطع مهاجرت هستند و مهاجرانی که از خارج کشور به داخل مهاجرت می‌کنند بیشتر در دو استان تهران و قم مستقر می‌شوند. اما شکل مهاجرت در تهران به گونه‌ای است که اگر شرایط اشتغال و اسکان آماده نشود، ساکنان تهران به استان‌هایی مانند کرج و شهرستان‌هایی مانند پردیس، پرند و شهریار مهاجرت می‌کنند.