علاقه جوانان نسبت به زندگی‌ مشترک کمتر شده است/ گرایش به شبکه‌های اجتماعی زندگی زوجین را سست می کند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ عالیه شکربیگی در نشست بررسی تاثیر فضای مجازی بر ازدواج جوانان با بیان این که دگرگونی‌های سریع و شتابانه دنیای امروز به درون خانواده و خصوصی‌ترین روابط نفوذ کرده است گفت: نهاد خانواده ایرانی به عنوان مصداق سنت، آماج حملات نیروهای مدرن برای مثال گسترش دنیای مجازی و انواع رسانه‌های مدرن و تاثیر آنها بر جوانان و زنان شده است.

وی با بیان این که مدرن شدن جوانان خود پیامدی از مدرنیزاسیون کل جامعه است اظهار کرد: این موضوع تاثیر عمیقی بر روابط بین فردی در جامعه داشته است و با توجه به نقش جایگاه محوری جوانان در جامعه ایرانی جلوه‌های این تاثیر را بیش از هر جا باید در ازدواج جست و جو کرد.

این جامعه شناس با اشاره به این که توسعه فرآیند جهانی شدن که با گسترش روز افزون رسانه‌های دیجیتال شدت بیشتری گرفته است پیامدهای ناخواسته و پیش بینی نشده‌ای در حوزه روابط بین فردی و خانوادگی در پی دارد تصریح کرد: این موضوع توجه بیشتری را به بررسی وضعیت خانواده و روابط صمیمی بین آنها و نگرش‌های جوانان در ازدواج طلب می‌کند. حضور گسترده جوانان در حوزه عمومی و دگرگونی نقش و پایگاه آنها وضعیت تناقض آمیزی را به وجود آورده و موجب بروز فرصت‌ها و تعارضات گوناگون در حوزه روابط صمیمی آنها شده است. از سوی دیگر تنش‌های رابطه ای میان جوانان افزایش یافته و به نظر می‌رسد علاقه آنها به زندگی‌های مشترک نسبت به نسل‌های پیشین کمتر شده است. به همین دلیل یکی از سوالات اساسی این است که آیا امروزه ازدواج در میان جوانان یک امر فردی و شخصی است یا یک امر اجتماعی و ضرورت اجتماعی است؟.

وی با اشاره به این که شبکه‌های اجتماعی مجازی گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی دارند تصریح کرد: افراد در این فضا به مرور شروع به یافتن دوستان و آشنایان خود می‌کنند تا از این طریق فارغ از محدودیت‌های زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با آنها ارتباط برقرار کنند.

شکربیگی با اشاره به این که تغییرات جاری در خانواده و در میان جوانان در حوزه‌های تنوع طلبی در میان جوانان، ظهور شبه خانواده (ازدواج سفید) در میان جوانان و خانواده‌های کم یا بدون فرزند است گفت: همچنین این موضوع در طلاق عاطفی زوجین و کاهش امر عاطفی در میان جوانان و به وجود آمدن نوعی تعاملات سیال در میان جوانان، گرایش‌های انزوا جویان زوجین و شکل گیری نوعی فرد گرایی در میان جوانان، ناسازگاری هویتی زوجین و بحران هویت، نارضایتی از زندگی زناشویی زوجین و ترس در میان جوانان برای شروع زندگی، بی اعتمادی زناشویی زوجین و جوانان و شکل گیری نوعی ارتباطات جنسی در فضای مجازی کم رنگ زدن امر ازدواج به عنوان یک ضرورت اجتماعی و به وجود آمدن نوعی زیست جنسی در میان جوانان از دیگر تغییرات جاری در میان خانواده و جوانان است.

این استاد دانشگاه در ادامه ضمن ارائه تعریفی از مدرنیت ادامه داد: نسبت به فناوری‌های نوین عمدتا دو دیدگاه بالغ وجود دارد. یکی از این دیدگاه‌ها نگاه بدبینانه نسبت به فناوری‌های نوین به عنوان عاملی مخرب در کاهش ازدواج و فرسایش زندگی خانوادگی و دیدگاه دیگر نگاه خوش بینانه به اینترنت به عنوان عاملی بزرگ  دموکراتیک شدن روابط شخصی و جست و جوی یک رابطه ناب میان جوانان است.

به گفته این جامعه شناس نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد هر چه میزان گرایش به شبکه‌های اجتماعی مجازی افزایش یابد امر ازدواج و پیوندهای خویشاوندی زوجین سست می‌شود، پایبندی زوجین به تعهدات زناشویی کاهش می‌یابد و روابط زناشویی سرد می‌شود.

به گفته شکربیگی، طلاق عاطفی و بی تفاوتی نسبت به یکدیگر افزایش تعارضات هویتی زوجین، کاهش اعتماد زناشویی و رشد احساس شک و بد بینی از دیگر پیامدهای گرایش به شبکه‌های اجتماعی مجازی است. براین اساس همچنین گرایش‌های انزواجویانه زوجین افزایش می‌یابد و همیاری و مشارکت در خانواده رنگ می‌بازد. مطابق برخی از نظرات جامعه شناسان می‌توان گفت که هر چه زوجین از شبکه‌های اجتماعی بیشتر استفاده کنند این میزان استفاده احتمالا باعث کم شدن روابط با خانواده می‌شود و در نتیجه ارزش‌های خانواده نیز کاهش می‌یابد.

این استاد دانشگاه در ادامه به ارائه پیشنهاداتی برای رفع این مشکلات پرداخت و اظهار کرد: شرکت در کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی با محوریت خانواده و مهارت‌های مربوط به زندگی زناشویی، بهره گیری از مشاوران و متخصصان حوزه خانواده وازدواج، خانه‌های سلامت و سراهای محلات، شکل گیری شناخت زوجین از یکدیگر از همان ابتدای زندگی به صورت اصولی و آگاهانه ،برنامه ریزی فرهنگی بر روی نهاد خانواده به منظور کنترل و جهت دهی به شیوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی ، عرضه محصولات فرهنگی و اطلاع رسانی به خانواده‌ها از طریق نهادهای فرهنگی در این زمینه راهگشا خواهد بود.

در ادامه این نشست اعظم کریمی  مدیرکل دفتر برنامه ریزی و توسعه اجتماعی جوانان ضمن تشریح اهداف برگزاری این نشست خاطر نشان کرد: به عنوان یک دستگاه سیاستگزار در امر جوانان نیازمند ارتباط جدی و تعامل با انجمن های علمی و دانشگاهی هستیم و ازین رو سلسله نشست‌هایی را با حضور صاحب نظران و با مشارکت انجمن جامعه شناسی برنامه ریزی کردیم. همزمان با تغییر رویکرد دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی، این دفتر نیازمند آموزه‌های نو است. با برنامه ریزی که صورت گرفت توانستیم با انجمن جامعه شناسی ایران در رابطه با بررسی فصای مجازی بر ازدواج جوانان سلسله نشست‌هایی را برگزار کنیم که امروز اولین جلسه آن برگزار شد.

وی افزود: همچنین لازم به ذکر است وزارت ورزش به دنبال ادعا در کنار سایر دستگاه‌هایی که مدعی امر ازدواج هستند، نیست بلکه به دنبال شکل گیری یک خانواده پایدار است. به علاوه در راستای برنامه‌هایی که وزارت ورزش با برگزاری کارگاه‌های آموزشی در امر ازدواج برپا کرده است همواره به دنبال اثربخشی کارگاه‌ها بوده است چنانچه در رابطه با بقیه سیاست‌های این سازمان نیز همین منوال برقرار است.