«فربد زاوه»، کارشناس صنعت خودرو، در گفتگو با خبرنگار برنا درباره افزایش قیمت پراید بهرغم کاهش قیمت دلار گفت: دلار عامل تورم نیست بلکه دلار خودش محل تورم است. وقتی در کشور موج تورم شروع میشود یعنی آن نقدینگیها ورود میکنند به جریان نقدینگی کشور و یا به هر دلیلی وقتی نقدینگی در کشور افزایش پیدا میکند، قیمت کالاها از جمله دلار افزایش مییابد. دلار دینامیکترین کالای بازار ایران است. دینامیکترین کالا در همه دنیا نرخ تبدیل پول و نرخ طلا است. تغییرات این ها مستقیما روی بازار تأثیر میگذارد و دماسنج تورم است یعنی نشان میدهد موج تورم چگونه است. تورم یکنواخت، مثلا قیمت ماست، خودرو، مسکن، دارو و دلار اینها با یک نرخ زیاد نمیشود. اولی که بالا میرود کم کم جذب سرمایه میکند و آنها هم بالا میروند. اینکه بگوییم دلار گران شده یا ارزان شده پس باید سایر چیزها هم ارزان یا گران شود دلیل منطقی نیست.
عامل اول: میزان تحویل خودرو
زاوه اولین دلیل این افزایش را میزان تحویل پراید دانست و اظهار کرد: قطعا میزان تحویل خودرو اولین عامل است. واقعیت این است که در 6 ماه اول امسال نسبت به 6 ماه پارسال 40 درصد کاهش تولید داشتیم. در سال 97 نسبت به 96 که بازار عادی بود هم کاهش تولید داشتیم یعنی وضعیت تولیدمان در سال 96 برای 6 ماه نزدیک 700 هزار دستگاه اتومبیل بود که امسال به کمتر از 300 هزار رسید. این عامل اولی بود. یعنی وقتی عرضه را کم میکنید و عرضه کاهش پیدا میکند طبعا قیمت بالا میرود.
عامل دوم: احتمال پلاک نکردن پراید در روزهای اخیر
وی در توضیح عامل دوم اظهار کرد: عامل دومی که وجود دارد این است که ممکن است ماشینسازان لحظهای میزان تحویلشان را تغییر دهند؛ ما روزانه آماری از شمارهگذاری خودرو در کشور دریافت نمیکنیم، پلیس این را جزو اسناد محرمانه میداند و اعلام نمیکند. یعنی برخلاف همه جای دنیا نمیتوانیم دقیق بگوییم آیا در 10، 15روز گذشته خودروسازان ماشین پلاک کردند یا خیر. در صورتی که خودرو پلاک نکرده باشند این خودش میتواند عامل دومی باشد که در واقع قیمتها را تغییر دهد.
عامل سوم: رشد نقدینگی بدون رشد اقتصادی
کارشناس صنعت خودرو دلیل سوم را رشد نقدینگی بدون رشد اقتصادی معرفی کرد و گفت: موضوع سوم این است که رشد نقدینگی ما همچنان 27 درصد است، وقتی 27 درصد رشد نقدینگی داریم باید همچنان انتظار تورم داشته باشیم. برایم جالب است که چرا هیچ یک از مسئولین اقتصادی حاضر نبوده و نیستند، بپذیرند که نقدینگی بدون رشد اقتصادی صرفا موجب تورم میشود.
عامل چهارم: ریسک کمتر پراید برای سرمایهگذاری نسبت به دلار و سکه
وی افزود: ممکن است چون معاملات طلا و دلار ریسک دارد و بازداشتی و اعدامی داشتند عدهای تصمیم بگیرند پولشان را به جای اینکه در بانک بگذارند به کالایی مثل پراید تبدیل کنند و بگویند بعدا میفروشم. رکود در بازار این اشکال را دارد ایجاد میکند که فروختن و خریدن به سادگی صورت نمیگیرد.
عامل پنجم: توقف خط تولید پراید
زاوه با اشاره به توقف خط تولید پراید تصریح کرد: عامل دیگری هم که وجود دارد این است که تولید پراید تا مرداد 99 متوقف خواهد شد. البته فکر نمیکنم این اتفاق بیفتد و تا این سیستم هست این ماشین هم هست. تا به حال 30 بار از خطر خارج شده ولی دوباره میآید.
او تاکید کرد: توقف تولید پراید ممکن است این شبهه را ایجاد کند که دیگر ماشین 50 تومانی در بازار وجود نداشته باشد؛ یعنی با فروش پراید و 405 با توجه به وضعیت موجود صنعت خودرو و با توجه به کیفیت مدیریتی که الان دارد اتفاق میافتد، تصور غلطی هم نیست.
عامل ششم: تولید ناقص خودرو و مشکلات نقدینگی
کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه هر دلیلی که باعث شود عرضه کاهش پیدا کند طبعا منجر به افزایش قیمت میشود، اظهار داشت: تنها دلیل کاهش عرضه تأمین قطعه بوده است. یک سری قطعهها را خودروسازان مستقیم میخرند و یک سری را به قطعهسازان سفارش میدهند. واقعیت این است که این کاهش عرضهای که اتفاق افتاده ناشی از این بوده که ماشینها ناقص تولید میشدند البته اشتباه مهلکی که اتفاق افتاد این بود که دستور دادند ماشینها به صورت ناقص هم تولید شوند.
وی تولید ناقص خودرو را یک تصمیم غلط دانست و تشریح کرد: بلایی که اصرار بر تولید ناقص بر سر صنعت خودرو آورده، این است که تمام نقدینگی را به یک سری محصول ناقص غیرقابل تغییر، تبدیل کرده، و بعد در هزینههای روزمره شرکتها اختلال ایجاد شده است. خودروی ناقص از آن طرف تبدیل میشود به بدهی و بهره هم به آن تعلق میگیرد. نقدینگیشان را هدر دادند و تبدیل به پول نشد. الان ادامه همان داستان است. اینکه روند تولید نمیتواند پایدار باشد تابع همین تصمیمهاست. همین دیروز آقای مقیمی میگفت ما هنوز 38 هزار دستگاه خودرو کف پارکینگ داریم. ببینید چقدر پول است. عدد وحشتناکی است.
عامل هفتم: وامهای بانکی
زاوه درباره تاثیر وامهای بانکی برای تامین نقدینگی خودروسازان در افزایش قیمت پراید، گفت: تأمین نقدینگی توسط بانک یک روتین بینالمللی است. این عادی است. 5 درصد سرمایه تأمینش با تولیدکننده است و بقیهاش را بانک تأمین میکند. اشکال این است که یک خودروساز سرمایه در گردش میگیرد که در 3 ماه خودرو تولید کند، ولی به جای تولید یک کارخانه تاسیس میکند.
وی در پایان افزود: ما الان اصلا به سمت حل مشکل حرکت نمیکنیم. رویکرد سایپا و ایران خودرو شوآف است.