جدایی ری از تهران جنبه سیاسی دارد/ جدایی ری مانند قطع کردن دست و پای تهران است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ چندی است نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای چندمین بار طی سال های اخیر طرح جدایی ری از تهران را مطرح کردند. طرحی که از نظر بسیاری کارشناسان غیر ممکن است. محمد حقانی، عضو شورای شهر چهارم، قائم‌مقام شهردار اسبق تهران که از او به‌عنوان پدر خدمات شهری نام برده می‌شود، ضمن مخالفت با این طرح، آن را سیاسی دانست و جدایی ری از تهران را مانع بزرگ و خطرناک توسعه ری دانست.

ری قبله تهران است

محمد حقانی، عضو شورای شهر چهارم، در رابطه با طرح جدایی ری از تهران گفت: این قضیه ابعاد متفاوتی دارد و هر از چند گاهی این قضیه از طرف عده‌ای مطرح می‌شود. من به عنوان مدیر اجرایی شهر که قبلا سابقه حضور در شهرداری و شورای اسلامی شهر را داشتم معتقدم سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی باید فراگیر و کلان باشد ولی در اجرا می‌توانیم مستقل عمل کنیم.

قائم‌مقام شهردار اسبق تهران با بیان اینکه شهرهایی که به ترتیبی روی هم تأثیرگذارند نمی‌توان از هم جدای‌شان کرد، افزود: در تقسیمات شهری 3 چیز برای‌مان خیلی مهم است. شهر، شهروند و مدیریت شهری. این 3 تفکیک‌ناپذیرند و نمی‌توانیم اینها را از هم جدا کرد.

حقانی با بیان اینکه تعریف جامعی از شهر وجود ندارد، گفت: در گذشته هر مجموعه‌ای که جمعیتش از 5 هزار نفر بیشتر بود به شهر تبدیل می‌شد. آیا شهر فقط به جمعیت است؟ آیا شهر فقط به وسعت است؟ یا آیتم‌ها و عناصر دیگری‌ هم در شهر شدن تأثیرگذارند؟

معاون اسبق خدمات شهری تهران تاکید کرد: این‌گونه جدایی‌ها جنبه سیاسی دارد ما حداقل باید از تجارب گذشته‌مان استفاده کنیم. شهرقدس، باقرشهر، کهریزک و... در مجموعه شهری کلانشهر تهران بودند که از شهرداری تهران جدا شدند و من فکر نمی‌کنم با تغییر باقرآباد به باقرشهر چیزی تغییر کرده باشد. ما باید یک معنا و مفهومی از شهر داشته باشیم. شهر یعنی چه؟ شهر چیست؟

عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه ری مادر شهر تهران است، عنوان کرد: ابتدا ری ایجاد شده و بعد یک‌سری آبادی و روستاهایی در پهنه دامنه جنوبی البرز به وجود آمده و اینها به مرور توسعه پیدا کردند و به هم پیوسته شدند. کلانشهر تهران را درست کردند بنابراین مادر تهران، شهر ری است. آیا می‌شود مادر را از فرزند جدا کرد؟ مطلقا نمی‌شود! مادر فرزند را بزرگ کرده همان‌طور که تهران بزرگ شده است. ولی فرزند بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و صاحب ثروت شده و توسعه پیدا می‌کند و می‌خواهد به یک ترتیبی یک زندگی جدایی داشته باشد. یک فرزند می‌تواند جدا از مادر یا پدر زندگی کند اما هیچ‌وقت نمی‌شود اینها را از هم جدا کرد.

حقانی اظهار کرد: رهبر معظم هم گفته‌اند «ری قبله تهران است». ری در تهران می‌ماند. ری و تهران مثل لاله و لادن هستند، 2 قلب و 2 شش دارند و 2 بدن دارند و جدا کردن آنها همان اتفاقی است که برای لاله و لادن پیش آمد. اینها را نمی‌شود از هم جدا کرد.

 با جدایی ری از تهران کمک‌ها به ری قطع خواهد شد

قائم‌مقام شهردار اسبق تهران با اشاره به موقعیت ری، یادآور شد: ری از نظر موقعیت جفرافیایی در جایی واقع شده که به هر حال اکثر آب‌های تهران، روان‌آب‌های تهران، پساب‌های تهران، فاضلاب تهران به آنجا می‌رود و بزرگ‌ترین تأسیسات فاضلاب کشور و تهران در شهرری است. اینها در این منطقه واقع شده و از نظر جغرافیایی و توپوگرافی الزاما این آب‌ها به سمت جنوب روان می‌شوند ، چه ری و تهران با هم باشند و چه ری و تهران با هم نباشند.

عضو سابق شورای شهر تهران ادامه داد: به هر حال ما مجموعه بزرگ گورستان بهشت زهرا (س) را در اینجا داریم که در بررسی‌هایی که از سال 70 خود من در  مجموعه شهرداری حضور داشتم انجام دادیم و بعد هم این قضایا ادامه پیدا کرد، ما نه در شرق، در شمال و نه در غرب از نظر مسائل زیست محیطی و امکان مکان‌یابی برای گورستانی مثل بهشت زهرا (س) را متأسفانه نداریم. اگر می‌شد در چهارگوشه شهر تهران 4 گورستان عمومی شهر داشته باشیم خیلی مسائل‌مان بهتر حل می‌شد، ما در غرب باد داریم، در شرق زمین‌های نظامی و در شمال صخره‌‌ها و کوه ها و تنها جنوب می‌ماند.

حقانی اضافه کرد: همیشه شهرری از نظر مالی کمک گیرنده بوده است. از نظر کارشناسی و پرسنلی همیشه کمک‌گیرنده بوده و الان هم هست. یعنی اگر زمانی ری از تهران مثلا جدا شود، که نه ری و نه شمیرانات امکان جدایی‌شان وجود ندارد، این کمک‌ها قطع می‌شود

اگر قدرت اجرایی تهران از سر حریم برداشته شود، شاهد اتفاقات بدی خواهیم بود

اولین معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران تاکید کرد: موافقان جدایی ری می‌گویند اگر ری مستقل شود می‌تواند توسعه‌پذیرتر شود و مدیریت محلی اثرگذاری‌اش بیشتر خواهد شد اما این توسعه یعنی چه؟ توسعه فقط جغرافیایی نیست و ابعاد مختلف دارد. اینکه بگوئیم اگر ری یک شهرداری مستقل شود توسعه پیدا می‌کند؟ بزرگی که بر سر تهران آمده غیرقابل کنترل می‌شود و مهاجرت‌های بی‌رویه و مسائل دیگر به وجود می آورد.

معاون شهردار اسبق تهران ادامه داد: موافقان مدعی هستند که اگر ری جدا شود ما می‌توانیم منابع درآمد جداگانه‌ای داشته باشیم که این منابع درآمد را الان هم به شهرداری تهران نمی‌دهند. شورای اسلامی شهر تهران یا شهرداری تهران هنوز موفق نشده این منابع درآمدی که بیشتر منظور پالایشگاه‌ها و تشکیلات وزارت نفت و ...است را اخذ کند. شهرداری تهران هنوز از این محل درآمدی ندارد حالا موافقان معتقد هستند که می‌توانیم این پول‌ها را بگیرند؟

حقانی با تاکید بر اینکه ری و تهران به هم تنیده شدند و در هم فرو رفتند، گفت: مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی ری و تهران همه در هم فرو رفته و جدا کردن اینها هیچ نفعی برای طرفین ندارد. آن زمان که در دهه 70 در شهرداری تهران بودیم عده‌ای فشار آورده بودند که مثلا شهرقدس و اسلامشهر و چهاردانگه از شهرداری جدا شود، آن زمان جلسات زیادی در وزارت کشور تشکیل شد. در این جلسات این حرف را زدیم که اگر این قدرت اجرایی بزرگی که شهرداری تهران دارد از روی سر حریم برداشته شود اتفاق بدی رخ خواهد داد.

او ادامه داد: وقتی یک شهرداری مستقل می‌شود مثل باقرشهر، کهریزک بدون اینکه قصد جسارتی خدمت مردم کهریزک، باقرشهر و شورای اسلامی شهر و شهرداری آنجا داشته باشم قدرت اجرایی کمتر خواهد شد و از طرف دیگر اینها دنبال ایجاد منابع درآمد هستند و خیلی راحت با یک عددی اجاز سوله‌سازی و ساخت و ساز می‌دهند چون گرفتار درآمد هستند همان طور که الان شهرداری تهران گرفتار درآمدهای پایدار شده. است.

تغییر کاربری زمین‌ها، با جدایی ری از تهران

عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران اضافه کرد: بنابراین ساخت و ساز در حریم صورت می‌گیرد تغییر کاربری‌های نابجا ایجاد خواهد شد. همان اتفاقی که در دوران شهردار اسبق شهرداری تهران افتاد بسیاری از زمین‌های بزرگ در  دل شهر تهران تغییر کاربری پیدا کرد و با یک  هماهنگی بین دولت و شهردار وقت صورت گرفت به بسیاری از زمین‌های دولتی اجازه ساخت دادند در حالیکه این زمین‌ها زمین‌های ذخیره شهری بود. زمین‌های ذخیره شهری باید برای شهر بماند مثل یک صندوق امانات است و باید برای شهر بماند تا برای خدمات بیشتر استفاده شود.

حقانی در ادامه خاطرنشان شد: خدمات شهری اعم از فضای سبز و پارک و کتابخانه و مسائل دیگر. شهرهای کوچک درآمد ندارند ناچارند زمین‌های ذخیره را به راحتی تغییر کاربری بدهند. متأسفانه شهر در حریم تغییر کاربری پیدا می‌کنند و لطمات زیاد زیست محیطی به شهر و حریم شهر وارد می‌شود.

این مدیر باسابقه حوزه شهری تاکید کرد: تجربیات من و تجربیات گذشته هم نشان می‌دهد این جدایی موفقیت آمیز نیست. شما نمی‌توانید در خیابان شهید رجایی دیوار بکشید و بگوئید اینجا شهرری است و این طرف برای تهران است. منابع آبی و مسائل خدمات شهری اینها به هم وصل است و هزینه‌های زیاد و هنگفتی به مردم دو طرف تحمیل می‌شود اگر بخواهد این جدایی صورت بگیرد، تغییر عملکردها همه باعث  لطمات زیادی خواهد شد.

لزوم تثبیت قانون مجموعه کلان شهر تهران؛ یکبار برای همیشه

اولین معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران افزود: حدود 20 درصد حریم شهر تهران اطراف ری و 3 درصد مساحت تهران شامل مردم ری می‌شود و شهر ری چیزی حدود 5 درصد جمعیت تهران را داراست. این جدایی باعث ضرر و زیان و لطمه می‌شود و به شهر کوچکتر زیان  بیشتری وارد می‌شود.

او تاکید کرد: یک بار باید مسئولین بنشینند و با تثبیت قانون مجموعه کلانشهر تهران، به این صحبت‌ها و این بحث‌ها خاتمه دهند. من مسئله را واقعا در بعضی جاها سیاسی می‌بینم. در سال 81 شهردار وقت با این جدایی مخالفت کرد. وقتی رئیس‌جمهور شد و اختلافاتش با مدیریت شهری و شهردار وقت تهران بالا گرفت موافق جدایی ری شد و حتی برای ری شهردار هم تعیین کردند تا بعد شورای اسلامی شهر تشکیل دهند و بعد دیوان عدالت اداری با این اقدام مخالفت کرد و قضیه مسکوت ماند. ببینید دو اختلاف بین دو مسئول دوباره باعث این بحث‌ها شد.

حقانی با ذکر مثالی اظهار داشت: آقایی که نامش را نمی‌برم می‌خواسته از فلان محل نماینده مجلس شود و قول داده من ده را شهر می‌کنم و با پیگیری‌هایی که کرد و در مجلس انجام داد این اتفاق رخ داد. حال آن شهر را با خود ری مقایسه کنید که آن هم جنوبی‌ترین شهر منطقه ماست. ببینید آنها در چه وضعیتی از توسعه و پیشرفت قرار گرفتند و ری کجاست؟

خروج نیروهای متخصص با جدایی ری از تهران

معاون اسبق خدمات شهری تصریح کرد: در دهه 70 کمک‌های فراوانی از طریق شهرداری تهران به شهرری و مدیریت شهرداری منطقه 20 شد بنابراین اینها اگر جدا شود کمک‌ها قطع می‌شود و بسیاری از نیروهای متخصص خارج می‌شوند.

او با اشاره به مباحث قانونی جدایی ری از تهران گفت: مادر همه قانون‌هایمان، قانون اساسی است. اصل 100 قانون اساسی می‌گوید برای پیشبرد برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی اداره امور شهرها، روستاها و شهرستان و دهستان با نظارت شورایی به نام شورای شهر یا ده یا شهرستان ایجاد ‌شود. ولی از نظر قانونی این قانون و اصل 100 قانون اساسی در مورد شهرهای مستقل می تواند این اتفاق رخ دهد نه شهرداری منطقه.

حقانی ادامه داد: آخرین طرح جامعی که در واقع طرح جامع شهر تهران در سال 86 بوده که این طرح جامع طرح تفصیلی‌اش سال 90 و 91 آمد و بارها در شورای شهر هم مطرح کردیم  آن طرح تأکید دارد که مناطق ری و شمیرانات جزو کلان شهر تهران هستند و این از طریق شورای شهر هم تصویب شده و به معاونت‌ها، سازمان‌ها و مناطق شهرداری‌ هم ابلاغ شده است.

او افزود: طرح جامع سند بالادستی است و سندی است که به تصویب شورای شهر و بعد هم شورای عالی معماری شهرسازی رسیده حتی اگر مروری برای اسناد قبل از آن ما در سال 1349 کنیم شمیرانات و ری را در یک مجموعه شهری برنامه‌ریزی و ساماندهی کردند.

به گفته قائم مقام شهردار اسبق تهران در سند طرح راهبری و طرح جامع، تهران را به عنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کلانشهر دیده شده است.

لزوم نظرسنجی از مردم

حقانی با اشاره به لزوم نظرسنجی از مردم ری برای پیشبرد این طرح گفت: وقتی می‌خواهند کاری را انجام دهند باید از مردم نظرخواهی کرد. حضراتی که در شورای اسلامی شهر نشسته‌اند با نظرات مردم انتخاب شدند. بنابراین این مسئله بسیار مهم است. هیچ‌وقت نیامدند برای چنین اقدام مهمی از مردم نظرخواهی کنند. نمی‌خواهم بگویم رفراندوم بگذارند اما نظرسنجی کنند که آیا مردم ری طالب  جدا شدن از تهران هستند یا خیر؟

عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران افزود: این نظردهی‌ها بیشتر از طرف افراد دولتی است یا افرادی که می‌خواهند به یک ترتیبی یک بهره‌برداری یا محبوبیتی برای خودشان ایجاد کنند بدون اینکه از مردم نظری بپرسند یا نظرسنجی کرده باشند. بالاخره این مملکت شورایی اداره می‌شود و ما خیلی شوراها داریم. مجلس شورای اسلامی، شورای اسلامی شهر، شورای ده، شهرستان و شوراهای مختلفی در نهادهای دولتی داریم. چطور شما بدون اینکه نقطه نظرات مردم ری را بپرسید که آیا می‌خواهند از تهران جدا شوند این اقدامات را انجام می‌دهید؟

قائم مقام شهردار اسبق تهران تاکید کرد: آیا بررسی کارشناسی و قانونی برای تصویب این طرح شده است یا همین طور عده‌ای دور هم نشسته‌اند و گفته‌اند ری باید جدا شود. ری را چگونه می‌خواهید جدا کنید؟ مثل اینکه دست تهران را قطع کنید. پای تهران را قطع کنید. این امکان ندارد. انقدر مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، جغرافیایی و امنیتی به هم وصل شده که امکان جدایی اینها از هم وجود ندارد.