پاکستان موقعیت مناسب‌تری برای میانجیگری دارد/ رقابت ایران و عربستان ایدئولوژیک است نه سیاسی

«پیرمحمد ملازهی»، کارشناس امور شبه‌ قاره، درباره سفر وزیر امور خارجه پاکستان به ایران با توجه به پیشینه دیرینه پاکستانی‌ها در زمینه میانجیگری در جهت کاهش تنش‌ها بین ایران و آمریکا و یا ایران و عربستان، به خبرنگار سیاسی برنا گفت: عربستان و ایران، رقابت های سنگینی با یکدیگر در منطقه دارند؛ رقابت‌هایی که قبلا در سطح سیاسی بوده و اکنون به سطح ایدئولوژیک رسیده است. رقابت ایدئولوژیک بر خلاف رقابت سیاسی که قابل مذاکره و همراه با پیدا کردن راه حل سیاسی بوده، سخت است که دوطرف از موضع ایدئولوژیک خود کوتاه بیایند و یا بخواهند، دست بکشند.

او افزود: از این رو آنچه بین ایران و عربستان مطرح بوده، رقابت‌های ایدئولوژیکی به علاوه بحث‌هایی چون مسائل سیاسی و انرژی به ویژه نفت است. 

این کارشناس مسائل بین‌الملل در خصوصی میانجیگری کشورها بیان کرد: در خصوص کشورهایی که می‌توانند میانجی کاهش تنش‌ها بین ایران و عربستان و یا آمریکا شوند، از گذشته تاکنون عمان به دلیل نقش مهم سلطان قابوس همواره کشوری میانجی بین ایران و آمریکا برای کاهش تنش‌ها بود اما در حال حاضر با درگذشت سلطان قابوس و روی کار آمدن سلطان هیثم بن طارق، زمان نیاز است تا حاکمیت سیاسی سلطان هیثم تثبیت و جهت‌گیری سیاسی‌ او نیز مشخص شود. در این فاصله به نظر می‌رسد کشورهایی چون قطر و پاکستان بیشتر تمایل دارند تا نقش خود را به عنوان میانجی بین ایران و عربستان و ایران و آمریکا ایفا کنند، آن هم با توجه به تنش‌های شدیدی که در حال حاضر بین ایران و آمریکا در جریان است. 

او ادامه داد: پاکستان در بین کشورهای اسلامی در موقعیت مناسب‌تری به عنوان میانجی برخوردار است چراکه پاکستان به عنوان کشوری بزرگ با 200 میلیون جمعیت مسلمان است. همچنین کشوری است که سلاح هسته‌ای در اختیار دارد. غیر از پاکستان، کشورهایی چون ترکیه، مصر و اندونزی نیز جایگاه برجسته ای دارند اما این کشورها نمی‌توانند، مانند پاکستان نقش مهم میانجیگری را برعهده داشته باشند، چراکه پاکستان هم مناسبات دوستانه با ایران و هم با عربستان دارد. از این رو با توجه به تحولات رخ داده، پاکستانی‌ها تصور می‌کنند که شرایط برای میانجیگری برای کاهش تنش‌ها مساعد است اما اینکه این میانجیگری با توجه به فضای متشنجی که در منطقه وجود دارد تا چه حد عملیاتی شود، بحث دیگری است.

ملازهی عنوان کرد: میانجیگری پاکستانی‌ها در مرحله اول به منظور کاهش تنش‌هاست چراکه ناآرامی‌های بسیار جدی در منطقه وجود دارد که ممکن است این افزایش تنش‌ها بین ایران و آمریکا در نهایت به برخورد نظامی منجر شود. از این رو این تنش‌ها سراسر منطقه را درگیر خواهد کرد. یقینا کشورهای عربی که دارای پایگاه‌های نظامی آمریکایی هستند نیز درگیر این برخوردهای تنش‌زا خواهند شد. پاکستان به دلیل داشتن روابط دوستانه با عربستان و هم به دلیل، داشتن مناسبات و قراردادهای امنیتی و نظامی و هم اینکه بخش مهمی از نیروی کار پاکستان در عربستان حضور دارند، ترجیح می‌دهد در مرحله اول کاهش تنش‌ها را مدنظر داشته باشند و در مرحله بعدی ازسرگیری مذاکرات را برای یافتن راه حل سیاسی، در پیش بگیرد.