جنس سیارک قاتل دایناسور‌ها دقیقا چه بود؟

به گزارش برنا؛ ۶۶ میلیون سال پیش یک سیارک با برخورد به زمین انفجاری عظیم ایجاد کرد که با قدرتی معادل ۱۰ میلیارد برابر قدرت بمب اتمی هیروشیما، نیمی از تمام گونه‌های موجود را منقرض کرد و به فرمانروایی دایناسور‌ها بر کره خاکی پایان داد. اکنون دانشمندان می‌گویند احتمالا پی برده‌اند که آن جرم آسمانی از کجا آمده است.

سرنخ‌ها در مورد جنس این سیارک پیشتر در دهانه چیکشلوب در شبه‌جزیره یوکاتان مکزیک پیدا شده بود. دانشمندان می‌گویند این دهانه که ۱۸۰ کیلومتر قطر دارد از اصابت سیارک به کره زمین ایجاد شده است. بر اساس تحقیقات جدید، سیارک در ابتدا از قسمت بیرونی کمربند سیارکی منظومه شمسی واقع در میان کرات مریخ و مشتری رها شده و به سمت زمین آمده است.

این منطقه میزبان بسیاری از «سیارک‌های تاریک» است. این سیارک‌ها به این خاطر به این اسم نامیده می‌شوند که ترکیب شیمیایی سنگ‌های سطحی معدنی‌شان باعث می‌شود در مقایسه با انواع دیگر سیارک‌ها تیره‌تر (و در واقع منعکس‌کننده نور کمتر) به نظر برسند.

تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی این دهانه نشان می‌دهد جسمی که به زمین برخورد کرده است از کلاس «کندریت‌های کربنی» بوده است. کندریت‌های کربنی شهاب‌سنگ‌های غیرفلزی هستند که نسبت کربن تقریبا بالایی دارند و احتمالا در اوایل شکل‌گیری منظومه شمسی ساخته شده‌اند.

پیشتر دانشمندان به دفعات تلاش کرده بودند توجیهی برای منشأ سیارک پیدا کنند با این حال فرضیات آنان با شکست مواجه شده بود. برای مثال شماری از محققان ادعا کرده بودند سیارک می‌تواند از سیارک‌های لایه داخلی کمربند سیارکی بوده باشد، اما مشاهدات بعدی این سیارک‌ها نشان داد آن‌ها به لحاظ جنس مواد سازنده، ترکیب یکسانی با سیارک مورد نظر ندارند.

در مطالعه جدید که نتایج کامل آن در شماره ماه نوامبر نشریه ایکاروس (Icarus) چاپ خواهد شد، محققان یک مدل کامپیوتری تهیه کردند تا با کمک آن بتوانند ببینند سیارک‌های کمربند اصلی سیارکی چند بار می‌توانند از کمند رها شوند و آیا چنین سیارک‌های رها شده‌ای می‌توانند مسئول انقراض دایناسور‌ها در زمین باشند یا نه؟

در این مدل با شبیه‌سازی نیرو‌های حرارتی و کشش گرانشی سیارات در طول صد‌ها میلیون سال مشاهده شد که سیارک‌ها در صورت بزرگ بودن می‌توانند به صورت دوره‌ای از کمربند به سمت بیرون پرتاب شوند و بیشتر آن‌ها نیز پیش از پرتاب در لایه بیرونی قرار دارند.

مطابق این مدل‌سازی، به طور متوسط هر ۲۵۰ میلیون یک سیارک واقع در لایه بیرونی کمربند سیارکی با قطر حدود ۱۰ کیلومتر می‌تواند از کمند رها شود و در مسیر برخورد با زمین قرار گیرد. این مدل‌سازی همچنین نشان داد نیمی از سیارک‌های بیرون رانده شده از کمربند سیارکی از کلاس کندریت‌های کربنی تیره هستند.

دانشمندان امیدوارند با توضیح منشأ برخورد عامل ایجاد دهانه چیکشلوب، منشأ سایر سیارک‌هایی را که در گذشته به زمین برخورد کرده‌اند پیدا کنند.

تا کنون برای دو دهانه بزرگ برخورد دیگر روی کره زمین، دهانه وردفورت در آفریقای جنوبی و حوضه سودبری در کانادا، منشأیی یافت نشده است.