بررسی ابعاد گوناگون فتنه در شام/ بازیگران نبرد لبنان، این بار در لباس تحریرالشام

به گزارش خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری برنا، در گفت‌وگویی تفصیلی با سید احمد سادات، استاد دانشگاه تهران و کارشناس ارشد مسائل منطقه‌ای، به بررسی دقیق تحولات اخیر سوریه، نقش بازیگران خارجی و ارتباط این رخدادها با منافع ژئوپلیتیکی قدرت‌های جهانی پرداختیم. متن زیر تحلیل جامع وی درباره این تحولات است:

حضور مستشارهای اوکراینی در مناطق تحت کنترل معارضان سوری چه اهمیتی دارد؟ این مسأله چه تغییری در روند تحولات ایجاد کرده است؟

حضور مستشارهای اوکراینی در ادلب و دیگر مناطق تحت تصرف معارضان، اتفاقی کم‌سابقه و تا حدی غیرمنتظره بود. پیش‌تر چنین حضوری به این شکل آشکار وجود نداشت و حالا ارتباطات بین افسران ناتو و گروه‌های معارض تکفیری نیز به صورت علنی‌تری برقرار شده است. به نظر می‌رسد این اقدامات بخشی از تلاش‌های آمریکا برای افزایش فشار بر دولت بشار اسد باشد.

ارسال تجهیزات و ادوات نظامی در مراحل متعدد طی ماه‌های گذشته به این مناطق، شائبه‌هایی درباره برنامه‌ریزی احتمالی برای عملیات گسترده به وجود آورد. حضور اوکراینی‌ها و این نوع هماهنگی‌ها نشان‌دهنده تغییر در شیوه‌های حمایت از معارضان و تلاش برای بی‌ثبات‌سازی سوریه است.

وضعیت دولت سوریه و حامیانش را در برابر این تهدید چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دولت سوریه و متحدانش نیز درگیر چالش‌های متعدد هستند. حزب‌الله لبنان به دلیل حملات اسرائیل، مجبور شد بخشی از نیروهای خود را از سوریه به جنوب لبنان بازگرداند. همچنین، روس‌ها نیز به دلیل جنگ در اوکراین برخی از نیروها و مستشاران خود را به جبهه‌های اوکراین منتقل کرده‌اند.

یکی از تحولات اخیر، برقراری آتش‌بسی ناپایدار میان لبنان و رژیم صهیونیستی بود. پیش از این آتش‌بس، فشارها بر سوریه افزایش یافت و مسیرهای مواصلاتی که به انتقال کالاها و ... به لبنان اختصاص داشت، بارها توسط اسرائیل هدف قرار گرفت. حتی پس از آتش‌بس نیز بنیامین نتانیاهو هشدارهایی به دولت بشار اسد داد که بسیاری آن را به عنوان یک "کلمه رمز" تلقی کردند. این هشدارها در نهایت با آغاز عملیات‌های گسترده معارضان همراه شد.

ترکیه چه نقشی در این میان ایفا کرده است؟

ترکیه به دنبال ایجاد کمربند امنیتی در مرزهای خود با سوریه برای مقابله با کُردها است. این کشور سال‌هاست که از گروه‌های تکفیری و معارض حمایت می‌کند، آنها را آموزش می‌دهد و تسلیحات در اختیارشان قرار می‌دهد. با وجود تلاش‌های آنکارا برای رسیدن به توافق با دولت سوریه، بشار اسد ترکیه را اشغالگر می‌داند و حاضر به مذاکره نیست. 

ترکیه در کنار معارضان سوری، مزدورانی از آسیای میانه ، قفقاز و چین را نیز به استخدام گرفته و در قالب گروه‌های شبه‌نظامی ، مسلح و ساماندهی می‌کند. این همکاری‌ها به معارضان قدرت بیشتری برای اجرای عملیات داده است.

 به نظر شما هدف اصلی معارضان و حامیان خارجی آنها چیست؟

تمامی این مقدمات، از حضور مستشارهای اوکراینی گرفته تا حمایت‌های ترکیه، نشان از برنامه‌ریزی گسترده‌ای دارد. نکته جالب در این میان، گزارشی بود که "لس‌آنجلس تایمز" منتشر کرد. در این گزارش آمده بود که در سوریه، شبه‌نظامیان مورد حمایت پنتاگون در حال نبرد با گروه‌های تحت حمایت سیا هستند. این اعتراف نشان‌دهنده تضاد منافع درونی میان حامیان خارجی معارضان است.

حملات روانی و خبرسازی رسانه‌ای چه نقشی در این تحولات دارد؟

پس از آغاز حملات معارضان، موج گسترده‌ای از عملیات روانی شکل گرفت. معارضان با تجربه‌ای که از دوران حضور داعش به دست آورده‌اند، در زمینه عملیات روانی و تولید محتوای رسانه‌ای بسیارحرفه ای عمل می‌کنند. آنها شبکه‌های اجتماعی، خبرگزاریها ،رسانه‌های جهانی مانند الجزیره و العربیه، و حتی برخی رسانه‌های داخلی ایران را با خبرسازی‌های مداوم و تبلیغات گسترده پر کردند.

این موج خبری در آن زمان گاهی چنان قدرتمند بود که بسیاری از مخاطبان تصور کردند کاخ بشار اسد سقوط کرده یا مناطق کلیدی به دست معارضان افتاده است. در حال حاضر معارضان و تکفیریها از همین شیوه استفاده می کنند. هدف اصلی این عملیات روانی ، تضعیف روحیه نیروهای سوری و حامیان آنها و نیز تأثیرگذاری بر افکار عمومی می باشد.

 در طرف مقابل، دولت سوریه و متحدانش چه واکنشی نشان دادند؟

ارتش سوریه پس از این حملات توانست خود را بازیابی کند و با حمایت روس‌ها عملیات‌های نظامی متقابلی را آغاز کند. جنگنده‌های روسی و سوری به صورت مستمرحملات هوایی سنگینی علیه مواضع معارضان انجام دادند و برخی از فرماندهان ارشد تکفیری‌ها را از بین بردند.

یکی از چالش‌های اصلی معارضان، تثبیت مناطق اشغالی است. هرچند آنها موفق به تصرف برخی مناطق شدند، اما در حفظ و تثبیت مواضع خود با مشکلات جدی مواجه هستند. از سوی دیگر، احتمال تبانی برخی از افراد در مناطق اشغالی نیز وجود دارد که کار دولت سوریه را دشوارتر می‌کند.

انتهای پیام/