تهامی نژاد: «کاروان زرد» یکی از بنیان‌گذاران سینمای اکتشافی است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ محمد تهامی‌نژاد منتقد و پژوهشگر سینما درباره ویژگی‌های مستند «کاروان زرد» گفت: این فیلم دارای یک تدوین فوق‌العاده است و فیلمبردار آن نیز زحمت زیادی را متحمل شده است.

تجربه تماشای این فیلم و زحماتی که عوامل فنی در مسیر ساخت اثر تحمل کرده‌اند، من را یاد فیلم «علف» می‌اندازد که سرشار از لحظات حساس است.

وی ادامه داد: «کاروان زرد» دارای نشانه‌ای از به کارگیری عنصر تعلیق است و این موضوع برای یک فیلم مستند اتفاقی ویژه محسوب می‌شد. همچنین گفتار متن این مستند یه صورت سوم شخص نوشته شده است.

تهامی‌نژاد با اشاره به موسیقی به کار رفته در این مستند گفت: موسیقی در این اثر حالتی پرشتاب و هیجان انگیز دارد و تلاش شده تا به گونه‌ای روایتی مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. 

همچنین باید اشاره کرد که درباره این فیلم روایت‌هایی مختلفی وجود دارد و از جانب عده‌ای مورد توجه قرار گرفته در حالی که عده دیگری آن را تقبیح کرده‌اند. برخی در اروپا این اثر را حماسی می‌دانند، اما در مقابل برخی دیگر تولید آن را بیهوده دانستند.

در هر صورت نکته مهم در این است که «کاروان زرد» یکی از بنیان گذاران سینمای اکتشافی به شمار می‌رود.

این پژوهشگر سینما بیان داشت: فیلم نوعی مردم‌نگاری با استفاده از تعریف موجود در قرن بیستم ارائه می‌دهد. 

این اثر یک مستند تماشایی برای مخاطب عام به شمار می‌رود و دارای صورتی پرهیجان است. قرار بر این بوده که «کاروان زرد» در ابتدا توسط یک شاعر و فیلم‌ساز فرانسوی ساخته شود، اما او توانایی انجام این کار را نداشته است و تهیه کننده کار را از او پس گرفته و به کارگردان‌های فعلی واگذار می‌کند.

تهامی‌نژاد یادآور شد: فیلم دارای یک روایت موجز و اثرگذار بوده و مشخص است که کارگردان برای انجام پذیرفتن این اتفاق تلاش زیادی انجام داده است. همچنین این فیلم علاوه بر تبلیغ سیتروئن، به نوعی تبلیغ خودروی فرانسوی است.

وی با بیان اینکه «کاروان زرد» دارای جلوه‌های برجسته‌ای از بروز روحیه عاطفی است، افزود: اقدام موزه سینما برای نمایش این اثر بسیار قابل تقدیر است. تماشای دوباره این فیلم برای من بسیار آموزنده است و هنوز دارای همان جذابیت اولیه است.

وی خاطرنشان کرد: فیلم دارای سه بخش است بخش مربوط به ایران و افغانستان، بخش هیمالیا و بخش ورود به چین؛ بنابراین از لحاظ روایت این اثر به سه دسته تقسیم می‌شود. در فیلم صحنه‌ای وجود دارد که مربوط به سمنان است. بخش ایران در این فیلم یک یادگار مهم درباره کشور است. البته فیلم‌های دیگری نیز در آن دوران درباره ایران ساخته شده‌اند.

در ادامه ارد عطار پور، مستندساز پیشکسوت گفت: نکات تازه درباره فیلم عنوان شد. برای من سوال است که آیا پنج دقیقه حذف شده این اثر ربطی به مدیریت سیاسی کشور داشته است یا خیر. فیلم «کاروان زرد» از نظر تدوین، فیلمبرداری و حرکت بسیار درخشان است و سند تصویری قدرتمندی به شمار می‌رود، اما با این حال دارای نگاه استعماری و از بالا به پایین بوده و این اتفاق در فیلم «علف» نیز رخ داده است.

در ادامه تهامی‌نژاد درباره موضوع سانسور در این فیلم گفت: نمی‌توان درباره این موضوع به صراحت صحبت کرد، اما مهمترین مسئله این است که نسخه دیگری نیز از این فیلم در فرانسه عرضه شده است که به راحتی و از کشور فرانسه در دسترس است.

فیلم‌های بسیاری در دوران قاجار در ایران ساخته شده است، اما این روند در دوران پهلوی تضعییف می‌شود. شانس دوران قاجار این است که عمده فیلم‌های ساخته شده در آن زمان پنهان شده و بعد‌ها کشف شده بودند در صورتی که از دوران پهلوی فیلم‌های مستند کمی برجای مانده است.

وی ابراز داشت: فیلم دارای روحیه تکاملی است و نشان می‌دهد تمدن از چه مسیری عبور کرده است. «کاروان زرد» به نوعی متکی بر نگاه مردم‌نگاری قالب در آن دوره تاریخی است. در این فیلم شاهد صنایع و کارخانه‌ها هستیم و این اثر به گونه‌ای خاص نشان دهنده مسیر رشد است. 

همچنین جالب است بدانید که نسخه‌ای از این اثر با ترجمه در جشنواره جهانی فیلم فجر نیز نمایش داده شده بود. گفتنی است فخرالدین سیدی، مستندساز پیشکسوت مجری و گرداننده این نشست بود.

انتهای پیام/