«اسفند» بدهی سینمای ایران به شهدای عرب جنگ بود/ نگرانِ ماندن در یک نقش نیستم

رضا مسعودی؛ بازیگر نقش شهیدعلی هاشمی در فیلم سینمایی «اسفند» در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا در مورد این نقش توضیح داد: سال‌ها با دانش اقباشاوی همکاری داشتم و اولین فیلم کوتاهش در آبادان را در نوجوانی بازی کردم. این تجربه علاقه‌ام به سینما را بیشتر کرد و در سال ۸۵ به تهران آمدم تا حرفه‌ای‌تر ادامه دهم، اما نه به‌عنوان بازیگر، بلکه دستیار کارگردان و برنامه‌ریز.

از تحقیقات فیلمنامه تا ایفای نقش شهید علی هاشمی

وی ادامه داد: در جریان تحقیقات فیلمنامه شهیدعلی هاشمی بودم، چون دغدغه جدی دانش اقباشاوی بود، اما هرگز صحبتی از بازی در این نقش نشد. وقتی پیش‌تولید فیلم شروع شد، من در پروژه‌ای دیگر مشغول بودم و تهیه‌کنندگان به دنبال یک سوپراستار بودند. اما دانش از ابتدا در ذهنش داشت که من این نقش را بازی کنم، هرچند تا مدتی چیزی نگفت.

این بازیگر افزود: پس از بررسی چندین گزینه، در نهایت دانش پیشنهاد بازی در نقش شهید علی هاشمی را به من داد. ابتدا برایم سخت و عجیب بود، اما او معتقد بود که به دلیل آشنایی با جغرافیا، فرهنگ جنوب و تسلط به زبان عربی، می‌توانم از پس آن بربیایم. پذیرش این نقش برایم چالشی بزرگ بود، اما با علاقه قبول کردم، چون معتقدم سینمای ایران به ساخت فیلمی درباره یک سردار شهید عرب بدهکار بود. درنهایت، این نقش را با جان و دل پذیرفتم و تلاش کردم آن را به بهترین شکل ایفا کنم.

مسعودی بااشاره به تحقیقاتی که برای اجرای درست‌تر این نقش داشته، توضیح داد: جدا از فیلمنامه و شناختی که از شهید علی هاشمی و قرارگاه نصرت داشتم (چون از ابتدا در تحقیقات حضور داشتم) بعد از انتخاب شدن برای این نقش، نگاه من به موضوع جدی‌تر و دقیق‌تر شد. این چالش باعث شد با جزئیات بیشتری به اطلاعات بپردازم، از صدای شهید علی هاشمی گرفته تا لحن و ویژگی‌های رفتاری او. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این فرآیند، دیدارم با برادر شهید، آقای عارف هاشمی، بود که فردی شریف و همراه است. همان یک دیدار، تأثیر عمیقی بر من گذاشت و انگیزه و انرژی زیادی به من داد. همچنین تحقیقات میدانی در اهواز، که بخشی از پیش‌تولید فیلم بود، کمک بزرگی در درک بهتر فضا و شخصیت داشت.

تجربه‌ای متفاوت با دانش اقباشاوی؛ از دورخوانی‌های دقیق تا رسیدن به رئالیسم

این بازیگر درخصوص همکاری با دانش اقباشاوی بیان کرد: کار کردن با دانش در این فیلم تجربه‌ای کاملاً متفاوت بود. او سه سال از زندگی‌اش را صرف تحقیق و آماده‌سازی کرد و فیلمی پخته و دقیق ارائه داد. یکی از ویژگی‌های برجسته‌اش آزادی عمل در میزانسن بود، البته در چارچوب دکوپاژ دقیق.

وی افزود: مهم‌ترین نکته، پیش‌تولید قوی و جلسات متعدد دورخوانی بود که هم در تهران و هم در اهواز با بازیگران انجام شد. این فرآیند به هماهنگی لحن، ارتباط بین بازیگران و اجرای طبیعی‌تر کمک زیادی کرد. دانش اقباشاوی به رئالیسم اهمیت زیادی می‌دهد و تلاش کرد فیلم را چه در میزانسن و چه در بازی بازیگران شبیه به زندگی واقعی کند. او پیش از هر سکانس، بازیگران را با روند داستان همراه می‌کرد و آنها را در فضای قصه و لوکیشن قرار می‌داد. این جزئیات و دقت باعث شد فیلم پخته‌تر و تأثیرگذارتر شود و امیدوارم نتیجه آن مورد توجه تماشاگران قرار بگیرد.

مسعودی درخصوص چگونگی ایفای نقش شهید گفت: به نظر من یک بازیگر برای ایفای نقش نیازی به انجام کار‌های خاص ندارد. اگر بتواند به سلوک و درونیات شخصیتی که قرار است بازی کند دست پیدا کند و وجدان او را درک کند، بخش بزرگی از مسیر را طی کرده است. درک عمیق از شخصیت، باقی راه را برای بازیگر هموار می‌کند.

بازیگر نقش شهید هاشمی به لهجه خود در فیلم اشاره کرد و گفت: برای لهجه نیازی به تمرین نداشتم؛ چون خودم دو رگه هستم، مادرم عرب است و پدرم فارس. از کودکی به هر دو زبان مسلط بودم و ازآنجاکه خودم بچه همان منطقه هستم، لهجه و گویش برایم کاملاً طبیعی بود.

ضرورت ساخت فیلم‌های استاندارد درباره شهدا؛ فراتر از روایت‌های کلیشه‌ای

این بازیگر در مورد ضرورت ساخت پرتره شهدا بیان کرد: به نظر من، ساخت فیلم درباره شهدا نه‌تنها ضروری، بلکه یک وظیفه است. این افراد جزو مفاخر کشور هستند، انسان‌هایی والا که جانشان را فدای ایران کردند. اما نکته مهم این است که چنین آثاری باید استاندارد باشند، قصه‌محور و تأثیرگذار، نه صرفاً روایت‌های کلیشه‌ای. داستان‌های بسیاری در دل جنگ نهفته است، از تصمیم‌های شجاعانه تا ایده‌های ناب تاکتیکی، نمونه‌اش شهید علی هاشمی و قرارگاه سری نصرت که در شرایطی غیرممکن، مسیر حمله از آب را طراحی کردند. این تصمیم، که ابتدا غیرقابل باور بود، درنهایت به یکی از مهم‌ترین عملیات‌های دفاع مقدس تبدیل شد.

تنوع نقش‌ها در سینما؛ ماندن در یک قالب دغدغه من نیست

وی در پاسخ به این سوال که فکر نمی‌کنید در این نقش باقی بمانید، گفت: با بیش از ۱۸-۱۹ سال تجربه حرفه‌ای در سینما، چه در مقام دستیار کارگردان و چه برنامه‌ریز، نگران ماندن در یک نقش نیستم. هر پروژه‌ای که قصه و استاندارد‌های لازم را داشته باشد، برایم ارزشمند است، حتی اگر بار دیگر نقشی مشابه پیشنهاد شود. مهم این است که فیلم از نظر کیفی در سطح بالایی باشد، همان‌طور که امیدوارم «اسفند» چنین ویژگی‌هایی را داشته باشد. درعین‌حال، توانایی ارائه نقش‌های متنوع را دارم، همان‌گونه که بسیاری از بازیگران در نقش شهدای بزرگ درخشیدند و در ژانر‌های دیگر هم موفق بودند.

مسعودی افزود: در سینمای جهان، به‌ویژه هالیوود، همچنان درباره جنگ‌های گذشته‌شان فیلم ساخته می‌شود. ما نیز باید این مسیر را ادامه دهیم، چراکه دفاع مقدس بخشی از هویت تاریخی ماست. اما مهم است که فیلم‌های ضعیف و غیرحرفه‌ای در این حوزه نسازیم؛ چراکه ما به شهدا بدهکاریم و نباید نام و یادشان را با آثار نازل خدشه‌دار کنیم.

وی به سیمرغ جشنواره اشاره کرد و گفت: واقعاً نمی‌توانم پیش‌بینی کنم، چون تصمیم‌گیری هیات داوران سلیقه‌ای است. اما امیدوارم اتفاقات خوبی برای فیلم رقم بخورد، چراکه نتیجه زحمات یک گروه پرتلاش است که با عشق برای این پروژه زندگی گذاشتند. به‌ویژه دانش که تمام وجودش را پای این فیلم گذاشت، و امیدوارم ثمره این تلاش را ببیند.

انتهای پیام/