پیچیدگی‌ها و چالش های سیاسی، اجتماعی و امنیتی طرح ترامپ برای تصرف غزه
برنا - گروه بین‌الملل؛ اصرار ترامپ بر تصرف غزه، بیشتر یک تاکتیک سیاسی است تا یک طرح عملی. او با این پیشنهاد به دنبال جلب حمایت کارتل‌های اقتصادی و مالی یهودی، فشار بر کشور‌های عربی، آماده‌سازی برای یک طرح جایگزین، تحریک محور مقاومت و منحرف کردن افکار عمومی از مشکلات داخلی آمریکاست.
سعیدرضا دل شکیب، یادداشت اختصاصی؛ طرح ترامپ مبنی بر تصرف غزه توسط آمریکا و احتمالا واگذاری اداره آن به یک کشور ثالث (مانند اردن یا مصر) با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. این چالش‌ها را می‌توان در سه دسته اصلی بررسی کرد:
*الف) چالش‌های سیاسی*
۱. نقض قوانین بین‌المللی
تصرف غزه توسط آمریکا یا هر کشور ثالث، برخلاف قوانین بین‌المللی و اصل عدم اشغالگری است.
سازمان ملل و بسیاری از کشورها، غزه را بخشی از سرزمین فلسطین می‌دانند که باید تحت حاکمیت فلسطینیان باشد.
۲. واکنش کشور‌های اسلامی و عربی
کشور‌های اسلامی و عربی، به‌ویژه ایران، ترکیه، عربستان و قطر، به شدت با چنین طرحی مخالفت خواهند کرد.
اردن و مصر که پیش‌تر با استقرار فلسطینیان در خاک خود مخالفت کرده‌اند، احتمالا حاضر به همکاری نخواهند شد.
۳. اختلاف میان متحدان آمریکا
در حالی که ترامپ چنین پیشنهادی داده است، اما موضع رسمی دولت بایدن و بسیاری از رهبران اروپایی با این طرح همسو نیست.
حتی داخل آمریکا نیز بخشی از سیاستمداران و افکار عمومی با تصرف مستقیم غزه توسط آمریکا مخالف‌اند.
۴. واکنش تشکیلات خودگردان فلسطین و حماس
تشکیلات خودگردان فلسطین چنین اقدامی را تضعیف روند تشکیل کشور مستقل فلسطین می‌داند.
حماس و سایر گروه‌های مقاومت فلسطینی نیز این اقدام را اشغالگری مستقیم توسط آمریکا قلمداد کرده و احتمالا جنگ را تشدید خواهند کرد.
*ب) چالش‌های اجتماعی*
۱. مسئله آوارگان فلسطینی
یکی از گمانه‌زنی‌ها این است که ترامپ به دنبال خروج اجباری فلسطینیان از غزه و انتقال آنها به اردن و مصر است.
این اقدام نوعی پاکسازی قومی محسوب می‌شود که می‌تواند بحران انسانی و اعتراضات گسترده در سطح بین‌المللی ایجاد کند.
۲. مخالفت مردم فلسطین
مردم غزه به شدت با این طرح مخالف خواهند بود، زیرا آن را به معنای پایان آرمان فلسطین و تسلط آمریکا بر سرزمین‌شان می‌دانند.
احتمال شکل‌گیری اعتراضات گسترده، اعتصاب‌ها و مقاومت‌های مردمی در برابر چنین اقدامی زیاد است.
۳. بحران داخلی در کشور‌های همسایه
پذیرش فلسطینیان توسط اردن و مصر می‌تواند باعث بحران داخلی در این کشورها شود.
اردن دارای جمعیت قابل توجهی از فلسطینیان است و افزایش این تعداد می‌تواند تعادل جمعیتی و سیاسی را بر هم بزند.
*ج) چالش‌های امنیتی*
۱. افزایش تنش‌ها در منطقه
اجرای این طرح ممکن است منجر به افزایش درگیری‌ها میان گروه‌های مقاومت فلسطینی و ارتش اسرائیل شود.
همچنین کشور‌های محور مقاومت (ایران، حزب‌الله لبنان و گروه‌های شیعی عراق) ممکن است واکنش نظامی نشان دهند.
۲. تهدید علیه اردن و مصر
اگر این کشورها مجبور شوند بخشی از این طرح را اجرا کنند، احتمال حملات تروریستی و ناآرامی‌های داخلی در آنها افزایش می‌یابد.
گروه‌های افراطی در این کشورها ممکن است علیه دولت‌هایشان شورش کنند.
۳. مقاومت مسلحانه در غزه
حتی اگر آمریکا یا یک نیروی بین‌المللی وارد غزه شود، گروه‌های مقاومت فلسطینی تسلیم نخواهند شد.
احتمال وقوع جنگ شهری و چریکی در غزه وجود دارد، که هزینه‌های انسانی و مالی سنگینی خواهد داشت.
این طرح، با وجود مطرح شدن توسط ترامپ، به دلایل سیاسی، اجتماعی و امنیتی بسیار بعید به نظر می‌رسد که اجرایی شود. مخالفت جهانی، بحران انسانی، افزایش تنش‌های نظامی و عدم پذیرش از سوی فلسطینیان، از جمله موانع جدی پیش روی این طرح هستند. در واقع، این پیشنهاد بیشتر جنبه تبلیغاتی و انتخاباتی دارد تا یک طرح عملی برای حل بحران غزه.
*برغم موانع پیش روی طرح، چرا ترامپ اصرار براجرا‌ی ان دارد؟ آیا اهدافی فراتر مد نظر است؟ *
طرح ترامپ برای تصرف غزه، با وجود موانع فراوان، به احتمال زیاد هدفی فراتر از اجرای عملی آن دارد. این طرح می‌تواند چندین هدف استراتژیک را دنبال کند:
۱. جلب حمایت مالی لابی‌ها و کارتل‌های صهیونیستی
ترامپ در دومین دوره ریاست جمهوری خود به شدت به حمایت لابی‌های صهیونیستی و مسیحیان اوانجلیست نیاز دارد.
تاکید بر تصرف غزه و حمایت تمام‌قد از اسرائیل، باعث جذب حمایت مالی و سیاسی این گروه‌ها برای سیاست‌های اقتصادی او می‌شود.
او می‌خواهد خود را قاطع‌تر از بایدن در حمایت از اسرائیل نشان دهد تا حمایت‌های مالی کارتل‌های یهودی و راست‌گرایان آمریکایی را جذب کند.
۲. فشار بر کشور‌های عربی برای پذیرش طرح‌های جایگزین
طرح اشغال غزه یک تهدید جدی است که می‌تواند کشور‌های عربی را به پذیرش گزینه‌های دیگری مجبور کند.
ممکن است هدف اصلی، زمینه‌سازی برای راهکار‌هایی مانند:
۱. حکومت یک دولت عربی بر غزه (مثلاً اردن یا مصر)
۲. حضور یک نیروی بین‌المللی تحت نظارت آمریکا،
۳. توافقی میان اسرائیل و کشور‌های عربی بر سر آینده غزه باشد.
ترامپ با طرح این پیشنهاد، اردن و مصر را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد تا در نهایت آنها مجبور شوند گزینه‌های ملایم‌تری را بپذیرند.
۳. آماده‌سازی افکار عمومی آمریکا و جهان برای یک طرح جایگزین
مطرح کردن تصرف غزه، یک تاکتیک برای عادی‌سازی ایده‌های افراطی‌تر درباره آینده این منطقه است.
ابتدا یک پیشنهاد رادیکال مطرح می‌شود (تصرف غزه)، سپس در مقابل، راه‌حل‌های دیگر (مثلاً حاکمیت یک کشور ثالث بر غزه) معقول‌تر جلوه داده می‌شود.
*این تکنیک در سیاست به عنوان "پنجره اورتون" (Overton Window) شناخته می‌شود، یعنی ابتدا یک ایده رادیکال را مطرح می‌کنند تا راه‌حل‌های دیگر کم‌کم مقبول‌تر شوند. *
۴. تحت فشار قرار دادن ایران و محور مقاومت
ترامپ با این تهدید می‌خواهد ایران و گروه‌های مقاومت را تحریک کند تا واکنش نشان دهند. باصطلاح اگر ایران یا حزب‌الله اقدام تهاجمی انجام دهند، ترامپ می‌تواند از این مسئله برای تشدید تحریم‌ها یا حتی اقدام نظامی علیه آنها استفاده کند.
این سیاست به نفع اسرائیل است، زیرا باعث فشار بیشتر بر دشمنان منطقه‌ای آن می‌شود.
۵. افزایش تنش برای منحرف کردن افکار عمومی از بحران‌های داخلی آمریکا و تقویت موقعیت داخلی
ترامپ و جمهوری‌خواهان با مشکلات زیادی در داخل آمریکا مواجه‌اند، از جمله بحران‌های اقتصادی، پرونده‌های قضایی ترامپ، و اختلافات داخلی حزب جمهوری‌خواه.
ایجاد یک بحران خارجی در غزه، می‌تواند توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را از این مسائل داخلی منحرف کند.
ترامپ به خوبی می‌داند که یک بحران بین‌المللی، می‌تواند برگ برنده‌ای برای او در مقابل رقبای داخلی باشد.
علاوه براین اجرای این طرح ممکن است به‌عنوان نشان‌دهنده قاطعیت دولت ترامپ در سیاست خارجی و مبارزه با تروریسم تلقی شود، که می‌تواند حمایت داخلی را افزایش دهد.
اصرار ترامپ بر تصرف غزه، بیشتر یک تاکتیک سیاسی است تا یک طرح عملی. او با این پیشنهاد به دنبال جلب حمایت کارتل‌های اقتصادی و مالی یهودی، فشار بر کشور‌های عربی، آماده‌سازی برای یک طرح جایگزین، تحریک محور مقاومت و منحرف کردن افکار عمومی از مشکلات داخلی آمریکاست. این پیشنهاد بیشتر یک ابزار چانه‌زنی است تا یک برنامه واقعی برای اشغال غزه.
انتهای پیام/
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
