راز خاطرات فراموش‌شده نوزادی فاش شد!

برای سال‌ها، دانشمندان بر این باور بودند که نخستین خاطرات ما از بین می‌روند، زیرا مغز در دوران نوزادی به اندازه کافی رشد نکرده است تا بتواند آنها را ذخیره کند. اما پژوهشی جدید از دانشگاه ییل نشان می‌دهد که این فرضیه ممکن است اشتباه باشد.

کشفی شگفت‌انگیز درباره حافظه نوزادان

به گزارش ساینس دیلی، تحقیقات اخیر نشان داده است که نوزادان می‌توانند خاطرات را ثبت و به خاطر بیاورند، حتی اگر در بزرگسالی قادر به دسترسی به آنها نباشیم. دانشمندان با استفاده از اسکن‌های مغزی و ردیابی حرکات چشم دریافتند که فعالیت بیشتر در هیپوکامپ نوزادان هنگام مشاهده یک تصویر، احتمال به خاطر آوردن آن در آینده را افزایش می‌دهد. این یافته، نظریه "فراموشی نوزادی" را به چالش می‌کشد و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا ممکن است نخستین تجربیات ما همچنان در ذهنمان باقی مانده باشند، اما فرایند بازیابی آنها دچار مشکل باشد؟

بررسی علمی فراموشی نوزادی

فراموشی نوزادی، ناتوانی در یادآوری تجربیات نخستین سال‌های زندگی است که مطالعه آن به دلیل عدم توانایی نوزادان در بیان خاطرات خود، چالش‌برانگیز است.

نیک تورک-براون، استاد روان‌شناسی در دانشگاه ییل و نویسنده ارشد این پژوهش، توضیح می‌دهد که خاطراتی که "اپیزودیک" نامیده می‌شوند، معمولاً به‌صورت روایت قابل بیان هستند، اما نوزادان هنوز مهارت زبانی لازم برای این کار را ندارند.

روش‌های اندازه‌گیری حافظه در نوزادان

در این مطالعه، پژوهشگران راهی برای سنجش حافظه اپیزودیک نوزادان یافتند. تیم تحقیقاتی به سرپرستی تریستان ییتس، دانشجوی دکتری سابق دانشگاه ییل و پژوهشگر فعلی دانشگاه کلمبیا، تصاویری از چهره‌ها، اشیا یا مناظر جدید را به نوزادانی در محدوده سنی چهار ماه تا دو سال نشان دادند. سپس، پس از مشاهده تصاویر دیگر، تصویر آشنایی را در کنار تصویری جدید به نوزادان ارائه کردند.

نقش فعالیت هیپوکامپ در حافظه نوزادان

پژوهشگران با استفاده از روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (fMRI) دریافتند که هرچه هیپوکامپ نوزاد هنگام مشاهده یک تصویر جدید فعال‌تر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که در آینده به آن تصویر توجه بیشتری نشان دهد. این یافته‌ها به‌ویژه در نوزادان بالای ۱۲ ماه برجسته‌تر بود، که نشان می‌دهد هیپوکامپ در این سن، نقش مهم‌تری در یادگیری و حافظه ایفا می‌کند.

دو مسیر متفاوت حافظه: یادگیری آماری در برابر حافظه اپیزودیک

پیش‌تر، پژوهشگران دریافتند که هیپوکامپ نوزادان سه‌ماهه نوع دیگری از حافظه را پردازش می‌کند که به "یادگیری آماری" معروف است. این نوع حافظه به شناسایی الگو‌های تکرارشونده در محیط اطراف مربوط می‌شود و با حافظه اپیزودیک که شامل به خاطر آوردن رویداد‌های خاص است، تفاوت دارد. یافته‌های جدید نشان می‌دهد که اگرچه حافظه اپیزودیک ممکن است در حدود یک سالگی شکل بگیرد، اما نوزادان از ماه‌های نخست زندگی قادر به پردازش اطلاعات از طریق یادگیری آماری هستند.

سرنوشت خاطرات نخستین ما چه می‌شود؟

با وجود اینکه نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که حافظه اپیزودیک در نوزادی ثبت می‌شود، اما پرسش اصلی این است که چه اتفاقی برای این خاطرات در سال‌های بعد می‌افتد؟ پروفسور تورک-براون دو احتمال را مطرح می‌کند: یا این خاطرات به حافظه بلندمدت تبدیل نمی‌شوند و به مرور زمان از بین می‌روند، یا همچنان در ذهن باقی می‌مانند، اما ما قادر به بازیابی آنها نیستیم.

امکان بازیابی خاطرات نوزادی

این پژوهش، که نتایج آن در ۲۰ مارس ۲۰۲۵ در مجله Science منتشر شده است، نشان می‌دهد که خاطرات نوزادی ممکن است به شکل غیرقابل دسترس در ذهن باقی بمانند. تورک-براون و تیم تحقیقاتی او در حال بررسی این فرضیه هستند که آیا کودکان خردسال می‌توانند ویدئو‌های ضبط‌شده از دوران نوزادی خود را به خاطر بیاورند. نتایج اولیه نشان داده است که برخی از این خاطرات ممکن است تا دوران پیش‌دبستانی باقی بمانند، اما در ادامه به تدریج محو شوند.

تورک-براون معتقد است که یافته‌های اخیر با شواهد به‌دست‌آمده از مطالعات حیوانی سازگار است و نشان می‌دهد که فراموشی نوزادی بیشتر یک مشکل در بازیابی خاطرات است تا فقدان کامل آنها. وی همچنین اشاره می‌کند که این احتمال، هرچند دور از ذهن، وجود دارد که این خاطرات به نوعی تا بزرگسالی در مغز باقی بمانند، اما امکان بازیابی آنها برای ما وجود نداشته باشد.

این پژوهش از دانشگاه ییل نظریه سنتی فراموشی نوزادی را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که خاطرات اولیه ممکن است همچنان در مغز ذخیره شوند. با پیشرفت فناوری‌های تصویربرداری مغزی و مطالعات بیشتر، دانشمندان امیدوارند که بتوانند پاسخی برای این پرسش بیابند که آیا روزی قادر خواهیم بود نخستین خاطرات زندگی خود را دوباره به یاد آوریم یا خیر.

انتهای پیام/