کشف جدید در‌ ام‌اس پیشرفت‌های علمی را تغییر می‌دهد! / استیفن هاوزر برنده جایزه پیشرفت علمی ۲۰۲۵ برای کشف نقش سلول‌های B در‌ام‌اس +فیلم

زهرا وجدانی: بیماری‌ام‌اس (Multiple Sclerosis) یکی از چالش‌برانگیزترین بیماری‌های عصبی است که سالانه بر زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. این بیماری که به‌طور معمول در افراد جوان‌تر رخ می‌دهد، باعث تخریب میلین، غلاف محافظتی اعصاب، می‌شود و می‌تواند به ناتوانی‌های دائمی منجر گردد. طی سال‌ها، تحقیقاتی فراوان در جهت درک بهتر علل و روش‌های درمان این بیماری انجام شده است.

یکی از مهم‌ترین دستاورد‌های اخیر در این زمینه، کشف نقش سلول‌های B در ایجاد آسیب به سیستم عصبی توسط استیفن هاوزر، استاد برجسته دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو (UCSF)، بوده است. این کشف نه تنها درک علمی از بیماری‌ام‌اس را به‌طور اساسی تغییر داد، بلکه موجب توسعه درمان‌های نوین و مؤثری شد که زندگی بیماران مبتلا به این بیماری را متحول کرد.

برنده جایزه پیشرفت‌های علمی ۲۰۲۵ به‌خاطر نقش برجسته‌اش در بازتعریف بیماری‌ام‌اس

استیفن هاوزر، استاد برجسته نورولوژی دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو (UCSF) و مدیر موسسه ویل برای علوم اعصاب، به‌عنوان برنده جایزه پیشرفت‌های علمی ۲۰۲۵ در رشته علوم زیستی معرفی شد. این جایزه به دلیل نقشی که هاوزر در شناسایی علل بیماری‌ام‌اس (Multiple Sclerosis) و معرفی درمان‌های نوین و مؤثر ایفا کرده است، به وی تعلق گرفت.

تغییر در درک علمی از بیماری‌ام‌اس

هاوزر در تاریخ ۵ آوریل ۲۰۲۵ این جایزه را دریافت کرد و به‌خاطر شکستن "توافق علمی حاکم" در مورد مکانیزم بیماری‌ام‌اس شناخته شد. پیش از این، جامعه علمی به‌طور گسترده‌ای اعتقاد داشت که سلول‌های T عامل اصلی تخریب میلین، غلاف محافظت‌کننده نورون‌ها در‌ام‌اس، هستند. اما تحقیقاتی که توسط هاوزر انجام شد، نشان داد که سلول‌های B، بخش اصلی سیستم ایمنی، عامل اصلی آسیب به سلول‌های عصبی در این بیماری هستند. این کشف، افق‌های جدیدی را در شناخت و درمان این بیماری باز کرد.

هاوزر در اعلامیه‌ای می‌گوید: «این موفقیت حاصل همکاری گروهی است. پزشکان-دانشمندانی که آزمایشگاه را با بالین پیوند دادند، رهبران صنعتی و سرمایه‌گذاران خصوصی که از پروژه‌های پرریسک ما حمایت کردند، و همچنین بیماران شجاعی که در آزمایش‌های بالینی مشارکت کردند. بدون این همکاری‌ها، این پیشرفت‌ها امکان‌پذیر نمی‌شد.»

همکاری با آلبرتو آشرایو

این جایزه به‌طور مشترک به استیفن هاوزر و آلبرتو آشرایو، استاد دانشگاه هاروارد، اهدا شد. آشرایو با کشف ارتباط بین ویروس اپشتاین-بار و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ام‌اس، سهم مهمی در درک عواملی که باعث بروز این بیماری می‌شوند، ایفا کرده است. وی نشان داد که ابتلا به این ویروس، خطر ابتلا به‌ام‌اس را ۳۲ برابر افزایش می‌دهد.

تحولی در درمان‌های‌ام‌اس

نظریه‌های هاوزر مبنی بر نقش سلول‌های B در بیماری‌ام‌اس، با وجود اینکه ابتدا رد شد، اما در نهایت به اثبات رسید و منجر به توسعه درمان‌هایی جدید و مؤثر شد. یکی از مهم‌ترین دستاوردها، تأیید داروی اوکرلی‌زوماب در سال ۲۰۱۷ بود. این دارو اولین درمان مؤثر در کلاس دارو‌های مبتنی‌بر سلول‌های B است که تأثیرات بسیار مثبتی در کاهش حملات و پیشرفت بیماری در بیماران مبتلا به‌ام‌اس دارد.

چانسلر دانشگاه UCSF، سم هاوگود، در خصوص دستاورد‌های هاوزر می‌گوید: «در گذشته، به محققان جوان توصیه می‌شد که از مطالعه‌ام‌اس خودداری کنند. اما امروز، درمان این بیماری به‌طور اساسی متحول شده است و این تغییرات به‌طور عمده به‌دلیل تلاش‌های بی‌وقفه استیفن هاوزر برای کشف نقش سلول‌های B در آسیب‌های ایمنی است.»

گزارش‌های امیدوارکننده برای بیماران‌ام‌اس

دستاورد‌های هاوزر و تیم تحقیقاتی‌اش باعث تغییرات اساسی در درمان و پیش‌بینی بیماری‌ام‌اس شده است. در گذشته، بیماران جدید‌ام‌اس با پیش‌بینی‌هایی مانند نیاز به استفاده از عصا یا ویلچر طی ۱۵ سال مواجه بودند. اما امروزه، بسیاری از بیماران جدید به‌دلیل پیشرفت‌های علمی و درمانی، قادر به زندگی بدون ناتوانی هستند. هاوزر در این‌باره بیان می‌کند: «من هیچ‌وقت به‌اندازه امروز نسبت به آینده امیدوار نبوده‌ام. در حال حاضر، بسیاری از بیماران جدید می‌توانند زندگی‌ای بدون ناتوانی داشته باشند.»

مسیر تحقیقاتی و چالش‌های پیش‌رو

هاوزر در طول سال‌ها با چالش‌های زیادی در مسیر تحقیقاتی خود روبه‌رو شد. نخستین چالش‌ها زمانی پیش آمد که او متوجه شد مدل‌های معمول آزمایشگاهی برای مطالعه بیماری‌ام‌اس در موش‌ها، دقیقاً مشابه با شرایط واقعی بیماری در انسان‌ها نیستند. در نتیجه، او مدل‌های جدیدتری را توسعه داد که آسیب‌های مغزی مشابه با آنچه در بیماران انسانی مشاهده می‌شود، نشان می‌داد.

هاوزر در نهایت کشف کرد که سلول‌های B و آنتی‌بادی‌های تولیدشده توسط آنها عامل اصلی بیماری‌ام‌اس هستند. این کشف موجب شد تا پژوهشگران و داروسازان به‌طور جدی‌تری به سمت درمان‌هایی بر اساس هدف قرار دادن سلول‌های B حرکت کنند. این تحقیق‌ها منجر به توسعه دارو‌هایی مانند اوکرلی‌زوماب و آفاتوموماب شد که به‌ترتیب در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۰ برای درمان بیماری‌ام‌اس تأیید شدند.

چشم‌انداز آینده و چالش‌های باقی‌مانده

هاوزر و همکارانش همچنان به تحقیقات خود ادامه می‌دهند تا راه‌حل‌های جدیدی برای درمان بیماران مبتلا به‌ام‌اس پیشرفته پیدا کنند. اخیراً، هاوزر و تیم تحقیقاتی‌اش به شناسایی بیش از ۲۳۰ ژن مرتبط با‌ام‌اس پرداخته‌اند. وی امیدوار است که شناسایی نواحی ژنتیکی جدید، به توسعه درمان‌های مؤثرتر برای بیمارانی که به درمان‌های موجود پاسخ ضعیفی دارند، منجر شود.

هاوزر در این زمینه تشریح می‌کند: «ما در حال یادگیری چیز‌های زیادی از نتایج درمان‌ها در بالین بیمار هستیم. وقتی آزمایشگاه و بالین با هم ترکیب شوند، معجزه می‌شود. این دقیقاً داستان‌ام‌اس است.»

دستاورد‌های دیگر هاوزر

استیفن هاوزر علاوه بر جایزه پیشرفت‌های علمی، جوایز دیگری مانند جایزه پیشرفت علمی بنیاد مغز آمریکا، جایزه پژوهشگر علوم عصبی جیکوب جاوِیتس و جایزه شارکوت را نیز دریافت کرده است. او همچنین به‌عنوان رئیس کمیته مشاوره تحقیقاتی وزارت امور کهنه‌سربازان ایالات‌متحده فعالیت کرده و توسط دولت اوباما به کمیسیون ریاست‌جمهوری برای بررسی مسائل زیست‌اخلاقی منصوب شده است.

دستاورد‌های استیفن هاوزر نه تنها به پیشرفت علم در حوزه‌ام‌اس کمک کرده‌اند، بلکه تحولی عمیق در درمان و پیش‌بینی این بیماری ایجاد کرده‌اند که بیماران مبتلا به‌ام‌اس اکنون امید بیشتری برای زندگی بدون ناتوانی دارند.

دستاورد‌های علمی دانشمندان در حوزه بیماری‌ام‌اس، نه تنها در علم پزشکی بلکه در زندگی بیماران مبتلا به این بیماری نیز تحولی عظیم به‌وجود آورده است. با توسعه دارو‌هایی مانند اوکرلی‌زوماب و آفاتوموماب، امید به زندگی برای بسیاری از بیماران مبتلا به‌ام‌اس به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. از این رو، کار‌های دانشمندانی نظیر هاوزر نه تنها در عرصه تحقیقاتی، بلکه در بهبود شرایط زندگی افراد مبتلا به این بیماری، یکی از پیشگامانه‌ترین و اثرگذارترین دستاورد‌های علمی در تاریخ پزشکی به شمار می‌رود.

آینده تحقیقات در زمینه‌ام‌اس با توجه به این دستاوردها، امیدوارکننده‌تر از همیشه به‌نظر می‌رسد.

انتهای پیام/