رویای شنگن رنگ می بازد

طی یک دهه اخیر، پیمان شنگن بار‌ها از سوی اعضای آن نقض شده و مقرراتی محدودکننده برای کنترل مرز‌های کشور‌های اروپایی وضع شده که با اهداف کلان این پیمان در تعارض مطلق قرار دارد. در یکی از تازه‌ترین این موارد، اتریش ۲۴ گذرگاه مرزی کوچک خود با مجارستان و اسلواکی را برای جلوگیری از ورود یک بیماری به شدت مسری به این کشور مسدود کرد.

بر این اساس، اتریش به‌منظور مهار گسترش بیماری تب برفکی و جلوگیری از ورود آن به این کشور، ۲۴ گذرگاه مرزی خود با همسایگانش مجارستان و اسلواکی را مسدود کرده است. این مسدودسازی، نماد دیگری از تضعیف پیمان شنگن در اروپای واحد به شمار می‌آید.

هر چند این اقدام از سوی نهاد‌های بهداشتی اروپا مورد تایید قرار گرفته است، اما نباید فراموش کرد که در ابتدای وضع پیمان شنگن، مقرر شده بود به جز در موارد "بسیار اضطراری"امکان نقض پیمان مشترک مرزی در قاره سبز وجود نخواهد داشت. صورت مسئله از این قرار است که اسلواکی پس از شناسایی این بیماری در سه مزرعه، وضعیت اضطراری اعلام کرد.

نکته حائز اهمیت اینکه این بیماری که تهدیدی را متوجه انسان‌ها نمی‌کند، بیشتر دام‌های گوشتی و حیوانات سم‌دار دیگری مانند خوک‌ها، گوسفندان و بز‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مجارستان نیز اولین شیوع این بیماری بسیار مسری را در ۵۰ سال گذشته تجربه کرد. به دنبال این شیوع، این کشور سربازانی را به مناطق اعزام کرده و اقدامات ضدعفونی برای مهار آن در نواحی مرزی با اسلواکی و اتریش را آغاز کرد.

دانمارک، مجارستان، اتریش، آلمان، فرانسه و سوئد ازجمله کشور‌هایی هستند که طی سال‌های اخیر به عناوین و بهانه‌های گوناگون رفت و آمد آزاد مرزی در اروپا را متوقف ساخته یا محدودیت‌هایی در قبال آن وضع نموده‌اند. از سوی دیگر، طبق آنچه پیش بینی می‌شود، اتحادیه اروپا در طول سال کنونی (سال ۲۰۲۵ میلادی)  با افزایش ورود مهاجران قانونی و غیرقانونی مواجه است و برخی از کشور‌های عضو را وادار کرده تا به طور موقت کنترل‌های مرزی را در محدوده‌ای که معمولا منطقه‌ای آزاد برای رفت و آمد است، مجددا برقرار کنند.

هرچند بر اساس پیمان شنگن، افراد درون این محدوده آزادند بدون کنترل‌های مرزی تردد کنند، اما در عین حال و در شرایطی که تهدیدی برای امنیت داخلی یا سیاست عمومی یک کشور به وجود آید، کشور‌ها مجاز هستند کنترل‌های مرزی را به عنوان «آخرین راه حل» در بگیرند.

صوال منتقدان اروپایی اینجاست  که آیا محدودیت‌های مستمر و متعددی که در این خصوص وضع می‌شود، نماد نقض اصل پیمان مشترک مرزی در قاره سبز نیست؟! پاسخ این سوال مثبت است. پیمان شنگن به مانند برخی نماد‌های مشترک اروپایی مشابه، در حال کمرنگ‌تر شده است. ظهور گروه‌های ملی‌گرا در پارلمان‌ها و دولت‌های اروپایی در این خصوص تاثیر به سزایی داشته است. این گروه‌ها خواستار حداقلی ساختن نماد‌های اشتراک جغرافیایی، ماهوی و بوروکراتیک در اروپای واحد هستند. مسئله‌ای که حتی از سوی احزاب سنتی اروپا از جمله سوسیال دموکرات‌ها و محافظه کاران مورد انتقاد قرار گرفته است.

انتهای پیام/