زنگ خطر چاقی در کودکان ایرانی برای سلامت نسل آینده + راهکار‌ها

جلال الدین میرزای رزاز رئیس انجمن تغذیه ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی برنا، اظهار کرد: چاقی و اضافه وزن، معضلی پیچیده و در حال رشد است که سلامت کودکان و نوجوانان را در سراسر جهان تهدید می‌کند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اضافه وزن و چاقی را به عنوان تجمع چربی بیش از حد در بدن تعریف می‌کند که می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد.

وی ادامه داد: این وضعیت، ناشی از عدم تعادل بین کالری مصرفی و کالری سوزانده شده است. تجمع چربی اضافی در بدن می‌تواند پیامد‌های جدی برای سلامت داشته باشد و خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را افزایش دهد. این مشکل به عنوان یک چالش سلامت عمومی در نظر گرفته می‌شود، زیرا بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می‌گذارد و بار اقتصادی قابل توجهی را بر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی تحمیل می‌کند. این مشکل ناشی از عدم تعادل انرژی و تحت تأثیر عوامل متنوعی از جمله محیط، مسائل روانی-اجتماعی و ژنتیک است.

رئیس انجمن تغذیه ایران بیان کرد: بیش از ۳۹۰ میلیون کودک و نوجوان ۵ تا ۱۹ ساله در سال ۲۰۲۲ در جهان دارای اضافه وزن بودند. شیوع اضافه وزن (از جمله چاقی) در بین کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۹ ساله به طور چشمگیری از ۸ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۲۰ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است. ۱۹ درصد از دختران و ۲۱ درصد از پسران اضافه وزن داشتند که این روند به ویژه در کشور‌های با درآمد پایین و متوسط رو به افزایش است.

میرزای رزاز با بیان اینکه در ایران، آمار اضافه وزن و چاقی کودکان به طور قابل توجهی افزایش یافته است، عنوان کرد: کودکان زیر ۵ سال: حدود ۲.۸ درصد از کودکان زیر ۵ سال دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. نرخ چاقی در نوجوانان به حدود ۲۰ درصد رسیده است. همچنین امار چاقی در کودکان مدرسه‌ای بالای ۵ سال تقریباً ۲۳ درصد است که این روند افزایشی، زنگ خطری برای سلامت نسل آینده محسوب می‌شود. عوامل متعددی از جمله تغذیه نامناسب، کم‌تحرکی، و تغییرات سبک زندگی در این افزایش نقش دارند. همچنین کودکان و نوجوانانی که در این سنین دچار چاقی هستند.

وی عنوان کرد: این بحران سلامتی، پیامد‌های جدی به همراه دارد. سلامت کودکان به خطر می‌افتد و آنها در معرض بیماری‌های مزمن و مشکلات قلبی در آینده قرار می‌گیرند. چاقی همچنین بر جنبه‌های مختلف زندگی نوجوانان از جمله عملکرد تحصیلی و سلامت روانی و در صدر آن‌ها عدم اعتماد به نفس و منزوی بودن تاثیر می‌گذارد، این شرایط آینده‌ای نامطمئن را برای آنها رقم می‌زند. در ایران شیوع چاقی بیشتر در سنین نوجوانی دیده می‌شود.

رئیس انجمن تغذیه ایران تصریح کرد: عوامل متنوعی در گسترش چالش اضافه وزن و چاقی نقش دارند. سبک زندگی مدرن با صنعتی شدن جوامع، منجر به کاهش فعالیت‌های فیزیکی و تغییر عادات غذایی شده است. رژیم‌های غذایی سنتی و سالم جای خود را به غذا‌های پرچرب و ناسالم داده‌اند.

میرزای رزاز خاطرنشان کرد: عادات ناسالم غذایی و سبک زندگی می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی افراد تأثیر بگذارد. مصرف مداوم نوشیدنی‌های شیرین و پرکالری، کمبود میوه و سبزیجات در رژیم غذایی، و تمایل به خوردن تنقلات پرکالری، به ویژه هنگام تماشای تلویزیون، از عوامل اصلی چاقی و مشکلات مرتبط با آن هستند. همچنین گذراندن زمان طولانی مقابل صفحه نمایش که متاسفانه در سال‌های اخیر به نوعی سبک زندگی معمول در کودکان و نوجوانان تبدیل شده است، چه تلویزیون و چه دستگاه‌های دیجیتال می‌تواند منجر به کاهش فعالیت فیزیکی و عادت‌های ناسالم غذایی شود. علاوه بر این عادات خواب نامناسب، مانند غذا خوردن قبل از خواب و کمبود خواب با کیفیت، نیز بر سلامت تأثیرگذار است.

وی افزود: این مشکل، به ویژه در دوران کودکی، می‌تواند پیامد‌های جدی در آینده داشته باشد. عادات غذایی نامناسب در سنین پایین، می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن در بزرگسالی شود. بنابراین، برای مقابله با این چالش، لازم است به اصلاح سبک زندگی بپردازیم. تغذیه سالم و افزایش فعالیت‌های جسمی، راهکار‌هایی هستند که می‌توانند به بهبود این وضعیت کمک کنند.

رئیس انجمن تغذیه ایران عنوان کرد: فناوری‌های نوین درحال حاضر تهدید جدی برای سلامتی محسوب می‌شوند، می‌توانند فرصت‌های جدیدی را ارائه دهند. تلفن‌های هوشمند می‌توانند به ابزار‌هایی قدرتمند برای آموزش و مدیریت وزن تبدیل شوند، اما آگاهی و آموزش صحیح، اساس حل این مشکل است. عادات غذایی نوجوانان به ویژه در ایران نیازمند توجه ویژه است. اصلاح این الگو‌ها در سنین پایین، نه تنها سلامت فرد را تضمین می‌کند، بلکه بار اقتصادی و اجتماعی بیماری‌های مرتبط با چاقی بیماری‌های غیر واگیر مانند بیماری‌های قلب وعروق، فشار خون، دیابت، سرطان، آلزایمر و ... را در آینده کاهش می‌دهد.

وی درباره راهکار موثر برای کاهش وزن اظهار کرد: به والدین و مراقبان، ابزار‌هایی برای کمک به کودکان اضافه وزن و چاق راهنمایی‌هایی ارائه می‌دهند تا زندگی سالم‌تری داشته باشند. کلید اصلی، ایجاد نظم در وعده‌های غذایی است. وعده‌های کوچک و متعادل در زمان‌های مشخص، انرژی لازم را به کودکان می‌رساند بدون اینکه کالری اضافی وارد بدن شود. دوری از پرخوری، اولین گام برای مدیریت وزن است، کودکان را به انتخاب‌های سالم تشویق کنید. به جای قند و چربی‌های مضر، ماست کم‌چرب و آجیل را جایگزین کنید. از هویج که به صورت ورقه ورقه برش می‌دهید به جای برگه‌های چیپس خصوصا در ساعات تماشای تلویزیون یا بازی‌های رایانه‌ای استفاده کنید. این خوراکی‌ها نه تنها سالم‌تر هستند، بلکه انرژی پایدار و طولانی‌مدت را تضمین می‌کنند.

میرزای رزاز ادامه داد: ورزش و بازی‌های فعال، بخش جدایی‌ناپذیر زندگی سالم است. تشویق کودکان به شرکت در ورزش‌های گروهی و بازی در طبیعت، نه تنها سلامت جسمی آنها را بهبود می‌بخشد، بلکه شادی و نشاط را به خانواده هدیه می‌دهد. پیاده‌روی‌های خانوادگی، علاوه بر تاثیرات بارز در سلامتی و کاهش وزن، فرصتی برای پیوند‌های عاطفی و تجربه‌های مشترک است.

رئیس انجمن تغذیه ایران تصریح کرد: صبحانه، وعده‌ای حیاتی است. کودکان را به مصرف صبحانه‌های مغذی تشویق کنید. صبحانه سالم، انرژی لازم برای آغاز روز را تأمین می‌کند و تمرکز و یادگیری را بهبود می‌بخشد. برای اینکه در ساعات اولیه صبح کودک اشتها برای صرف صبحانه داشته باشد، باید دونکته اساسی ازجمله داشتن خواب کافی حد اقل هشت تا نه ساعت، صرف شام ترجیحا سبک‌تر حداقل سه تا چهار ساعت قبل از خواب رعایت شود.

وی ادامه داد: آموزش انتخاب میان‌وعده‌های سالم به کودکان، ضروری است. نظارت بر مقدار مصرف، از پرخوری جلوگیری می‌کند. میوه‌ها، سبزیجات و تنقلات سالم، جایگزین‌های مناسبی برای تنقلات پرکالری هستند. کاهش زمان استفاده از وسایل الکترونیکی، به سلامت جسمی و روانی کودکان کمک می‌کند. تشویق آنها به بازی‌های خارج از خانه، خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی را تقویت می‌کند.

میرزای رزازبیان کرد: آموزش اهمیت خواب کافی به کودکان، عادات خواب سالم‌تری را ایجاد می‌کند. خواب مناسب، انرژی روزانه را تأمین می‌کند و با تنظیم متابولیسم، به مدیریت وزن کمک می‌کند.

انتهای پیام/