خروج ۸۰درصد چهره‌های تحریم‌شده از لیست تحریم‌ها بر اساس برجام/ چرا برخی اصرار دارند بگویند از خطوط قرمز عبور کردیم

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، به نقل از خانه ملت، نشست نوبت عصر روز(یکشنبه 22 شهریور ماه) کمیسیون ویژه بررسی برجام با حضور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، عباس عراقچی، مجید تخت روانچی و حسن قشقاوی معاونان وی برگزار شد.

در این نشست پس از پلسخگویی محمدجواد ظریف به سوالات نمایندگان، محمدحسن ابوترابی‌فرد در تشریح سوال خود از عباس عراقچی گفت: در نشست صبح کمیسیون برجام مطالبی از سوی اعضای تیم مذاکره کننده قبلی مطرح شد که ما در موضوع لغو قطع‌نامه‌ها واژه لغو مفاد قطع‌نامه‌ها آمده است. یکی دیگر از موضوعات این بود بحث تحریم سوئیفت بانک‌ها است که براساس موضوعات مطرح شده به نظر می‌رسد این تحریم در برجام برداشته نشده است.  یکی دیگر از موضوعات مطرح شده در نشست صبح این بود که خواسته و مطالبات غربی‌ها در مذاکرات ناظر بر چند موضوع از جمله تعلیق غنی‌سازی، تعلیق رآکتور آب سنگین اراک و تعلیق فناوری بوده است، آن هم در برابر موضوعاتی که خیلی پایدار نیست. به طور مثال اینکه ساختار تحریم‌ها فرو نمی‌ریزد.

بر اساس برجام مفاد قطع‌نامه‌های گذشته همگی لغو می‌شود/ سوئیفت به خاطر هزینه حیثیتی ارتباط خود با ایران را قطع کرده بود

عراقچی در پاسخ به سوال نایب‌رئیس مجلس گفت: در قطع‌نامه و برجام اشاره شده که مفاد قطع‌نامه‌های گذشته همگی لغو می‌شود از طرف دیگر در بحث موضوع تحریم‌های سوئیفت باید گفت که کلا این تحریم علیه ایران و اتباع ایران وجود نداشته است، بلکه تحریمی سوئیفت فقط برای کسانی که در لیست تحریم‌ها بودند، قرار داده شده بود.

وی در ادامه این مطلب افزود:در کل ما یکسری تحریم علیه ایران مانند تحریم مبادلات بانکی و نفت ایران داریم و یکسری تحریم داریم که درخصوص افراد وضع شده است از طرف دیگر خود شرکت سوئیفت که یک شرکت خصوصی است به علت موضوع هزینه حیثیتی ارتباط خود را با ایران قطع کرده بوده است.

عراقچی هم چنین تصریح کرد: متاسفانه خیلی از شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ دنیا به انتخاب خودشان با ما کار نمی‌کردند و هیچ ربطی به موضوع تحریم‌ها نداشته است که شرکت سئیفت نیز جزو این شرکت‌های بزرگ است از طرفی آنچه که در تحریم‌ها آمده بود این بود که اموال  اشخاص حقیقی و حقوقی که در لیست تحریم‌ها هستند، مصادره شود، همچنین خدمات پولی و بانکی نیز به آنها ارائه نمی‌شده است.

وی تصریح کرد:  حال براساس برجام هر شخصی که از لیست تحریمی خارج شود، تحریم سوئیفت به صورت اتوماتیک از روی آن فرد برداشته می‌شود از آنجایی که برخی افراد خاص به علت تحریم‌های اشاعه‌ای و تسلیحاتی وارد لیست شده‌اند، این تحریم برای آنها باقی خواهد ماند اما کل عملیات انتقال پول از جمله سوئیفت برای ایران تحریم نبوده و کماکان آزاد خواهد بود.

بیش از 75 درصد از افراد تحریم شده بر اساس برجام از لیست تحریم خارج می شوند

عراقچی با اشاره به خروج کسر قابل توجهی از افراد از لیست تحریم بر اساس برجام گفت: براساس آمارها بیش از یک‌هزار نفر در لیست تحریمی قرار داشتند که براساس برجام بیش از 800 نفر از آنها از لیست خارج می‌شوند و آن افرادی که باقی می‌مانند به خاطر تحریم‌های اشاعه‌ای و تسلیحاتی است و آن موقع که این تحریم‌ها نیز برداشته شود، تحریم این افراد نیز از بین می‌رود.

وی همچنین تصریح کرد: از طرف دیگر به طور حتم دستاورد بزرگ ما در توافق هسته‌ای این بود که دعوای بر سر تعلیق برنامه هسته‌ای ایران از سوی غربی‌ها کنار گذاشته شده، از این‌رو برنامه غنی‌سازی ما براساس توافق ژنو و براساس برجام ادامه می‌یابد همچنین میزان ماشین‌های سانتریفیوژ و شکل و اندازه آن کاملا مشخص است، بنابراین تعلیق برنامه غنی‌سازی رخ نداده است.

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان ادامه داد: علاوه براین موضوع تعلیق آب سنگین اراک نیز درست نیست، زیرا اراک آب سنگین باقی مانده و این نه تنها به خاطر نکات فنی است، بلکه براساس مباحث سیاسی بود و آنها اعلام می‌کردند که آب سنگین اراک باید برچیده شود، اما ما در این رابطه خط قرمز مشخصی داشتیم و همواره اعلام می‌کردیم که تاسیسات باید باقی بماند و این موضوع در نهایت به نفع جمهوری اسلامی حل و فصل شد.

وی گفت: در رابطه با موضوع بازفراوری نیز باید بگویم که ما تاکنون اصلا بازفراوری نداشته‌ایم که بخواهیم آن را تعلیق کنیم، البته در یک مقطعی آقای دکتر صالحی گفت که موضوع بازفراوری تنها در حد آزمایشگاهی بوده و در موضوع تحقیق و توسعه مقداری بازفراوری پلوتونیوم را انجام دادیم و بعد آن را کنار گذاشتیم. بله، براساس برجام قبول کردیم که در 15 سال آینده بازفراوری انجام ندهیم که این موضوع از جمله مسائلی بود که ما به صورت داوطلبانه برای اهداف بالاتر کشور پذیرفته‌ایم.

با اجرای برجام هیچ مانعی برای سرمایه‌گذاری در ایران برای هیچ کشور خارجی به غیر از آمریکا وجود نخواهد داشت

در ادامه موید حسینی صدر نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس در تشریح سوال خود از عراقچی گفت: من نخست از جدیت کمیسیون برجام در بررسی توافق هسته‌ای تشکر می‌کنم. متاسفانه شاهد بودیم که در جلسه امروز زمانی که ظریف وزیر امور خارجه قصد صحبت کردن داشت، چند نفر سخنان وی را قطع می‌کردند که این اقدام واقعاً منصفانه نیست و خواهش می‌کنم که از این اقدامات اجتناب شود. از طرف دیگر با توجه به مسئله برجام این سوال مطرح است که امکان سرمایه‌گذاری مشترک در صنایع از جمله خودروسازی یا معادن از چه تاریخی در کشور شروع می‌شود؟

معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال این نماینده گفت: براساس متن برجام تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی از روز اول توافق، قوانین مربوط به تحریم‌ها برداشته شده و از روز اجرا عملا تحریم‌ها لغو می‌شود. بنابراین هیچ مانعی برای سرمایه‌گذاری در ایران برای هیچ کشور خارجی به غیر از آمریکا به علت وجود تحریم‌های اولیه نخواهد بود.

وی ادامه داد: البته این موضوع که امکان سرمایه‌گذاری در کشور وجود دارد بدان معنا نیست که کشورها مجبورند که در ایران سرمایه‌گذاری کنند، از این‌رو این موضوع به برنامه‌ریزی و ترغیب شرکت‌ها و کمپانی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران برمی‌گردد و این موضوع امری تجاری و اقتصادی است و طرف خارجی سرمایه خود را به جایی می‌برد که بتواند از آن استفاده مالی کند. بنابراین در گام نخست ما باید شرایط مناسبی را برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد کنیم که از جمله شرایط سیاسی، شرایط اقتصادی از جمله تصویب قوانین مطلوب دارای اهمیت است.

عراقچی گفت: در گام دوم باید از امکان رقابت موجود بین کشورها و شرکت‌ها به درستی استفاده کنیم. البته ممکن است صهیونیست‌ها و جناح‌های مخالف در آمریکا تمام تلاش خود را برای ایجاد یک فضای ابهام‌آلود نسبت به سرمایه‌گذاری به کار بگیرند، از این‌رو ما در مقابل این اقدامات باید این فضا را بشکنیم که یکی از راه‌های تحقق این امر این است که از رقابت ایجاد شده میان کشورها استفاده کامل را ببریم. البته ممکن است خیلی از اروپایی‌ها در مورد سرمایه‌گذاری در ایران تردید کنند اما براساس نشانه‌های موجود این کشورها اشتیاق زیادی برای حضور و سرمایه‌گذاری در ایران دارند.

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان تصریح کرد: از طرف دیگر کشورهای اروپایی می‌دانند که در حال حاضر کشورهایی مانند چین و هند که در دوران تحریم با جمهوری اسلامی تبادلات اقتصادی داشتند، در دوران پس از تحریم به مراتب آسانتر فعالیت خواهند کرد و آنها به طور حتم برای انجام سرمایه‌گذاری و تبادلات اقتصادی منتظر کسی نخواهند شد.

در این نشست همچنین مجید تخت روانچی عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان گفت: در شرایط کنونی علاوه بر وجود فضای سیاسی میان کشورها و علاقه‌مندی دولت‌ها و بخش خصوصی کشورهای اروپایی و آسیایی، براساس برجام وقتی تحریم‌ها برداشته شود اموری مانند نقل و انتقال مالی بین اشخاص، فعالیت‌های بانکی، ارائه خدمات بیمه و بیمه اتکایی، حمایت مالی از تجارت با ایران آزاد می‌شود.

وی ادامه داد: به طور قطع زمانی که تحریم‌های مالی، اقتصادی و بانکی برداشته شود، کشورها به صورت اتوماتیک برای سرمایه‌گذاری و حمایت مالی از تجارت با ایران اقدام می‌کنند. در شرایط کنونی بیمه‌های صادراتی اروپایی در حال مذاکره با مسئولان ما هستند، البته در عمل ما قراردادی را در شرایط کنونی به علت تحریم‌ها امضا نمی‌کنیم.

ابراهیم کارخانه ای: محدودیت های تعیین شده در برجام خلاف منویات رهبر انقلاب است

در ادامه ابراهیم کارخانه‌ای نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی در تشریح سوال خود از عراقچی گفت: با اشاره فرمایشات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه «آنها اصرار دارند که محدودیت‌ها به صورت بلندمدت باشد، اما ما زمان‌هایی مانند 15 سال و 25 سال را قبول نداریم»،‌ ولی شاهدیم که حدود 40 بار در برجام زمان‌های 10 سال و 15 سال قید شده است حال سوال پیش می‌آید که وقتی رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند ما این محدودیت‌ها را قبول نداریم و فرموده‌اند که زمان مورد نظر خود را به تیم مذاکره‌کننده گفته‌ام، حال شما چگونه فرمایشات معظم‌له را در برجام اجرایی می‌کنید؟

وی ادامه داد: یکی دیگر از خط قرمزهای جمهوری اسلامی در توافق موضوع بازدید از مراکز نظامی بوده است و رهبری بارها فرموده‌اند که ما اجازه چنین کاری را نمی‌دهیم، ولی با این وجود شاهدیم که براساس برجام آنها بعد از 24 روز می‌توانند از این مراکز بازدید کنند. علت این تناقض چیست؟

کارخانه‌ای ادامه داد: یکی دیگر از موضوعات، مسائل لغو تحریم‌ها است. در این رابطه رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند که لغو تحریم‌ها نباید منوط به اجرای تعهدات از سوی ایران باشد. حال شاهدیم که در برجام و قطع‌نامه شورای امنیت آمده است که نخست ایران باید به تعهدات خود عمل کرده و سپس تحریم‌ها برداشته شود.

این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: در رابطه کارگروه خرید هم باید گفت که ایران اولین کشوری است که می‌پذیرد که خودمان تحت رژیم کنترل کالاهای با کاربرد دو گانه قرار بگیریم، این کالا در مجموع حدود 200 صفحه کالا است، حدود 80 صفحه آن مربوط به کالاهای با کاربرد دو گانه بوده اما 90 درصد کاربرد این تجهیزات غیرهسته ای بوده و تنها 10 درصد آن هسته‌ای است. البته شاید گفته شود که این موضوع از گذشته بوده اما در قطع‌نامه 2231 تمام لیست کالاها به‌روز شده است، همچنین ما در آن زمان این موضوع را در قطع‌نامه نپذیرفته بودیم اما ایران در قطع‌نامه 2231 عملاً این موضوع را پذیرفته است و در صورت عدم اجرا، نقض توافق برجام رخ می‌دهد.

عراقچی: محدودیت‌های 20 و 25 ساله تنها در حوزه نظارتی بوده و در دیگر محدودیت‌ها زمانی بالای 15 سال وجود ندارد

عراقچی در پاسخ به این نماینده گفت: آنچه که درخصوص پذیرش محدودیت‌های بلندمدت رخ داد دعوای اصلی در طول مذاکرات میزان محدودیت‌های غنی‌سازی بود که رهبر معظم انقلاب نیز بارها فرموده بودند که محدودیت‌های بلندمدت را قبول نداریم. البته درخواست غربی‌ها برای محدودیت، زمان 20 سال بود که در نهایت در مذاکرات این مقدار به محدودیت‌های 10 ساله منتج شد.

وی تصریح کرد: از طرف دیگر محدودیت‌های 20 و 25 ساله تنها در حوزه نظارتی بوده و در دیگر محدودیت‌ها زمانی بالای 15 سال وجود ندارد و موارد محدودیت بالای 15 سال به هیچ وجه نیاز کنونی کشور نیست و این موارد تماماً مورد تایید قرار گرفته است. البته دعوای اصلی در رابطه با محدودیت غنی‌سازی بود که در همان محدوده مورد نظر رهبری توافق صورت گرفت.

عراقچی ادامه داد: از طرف دیگر در بحث فردو نیز تنها 15 سال محدودیت غنی‌سازی وجود دارد و بعد از 10 سال ایران در سایت نطنز به هر میزان که بخواهد و براساس برنامه بلندمدت کشور غنی‌سازی صورت می‌دهد. فردو برای ایران یک اهمیت استراتژیک داشته و دستورالعمل ما این بوده که این ارزش استراتژیک حفظ شود.

این مقام ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور افزود: موضوع ورود بازرسان به اماکن نظامی در مقطع خود به بخش پی‌ام‌دی برمی‌گشت و لیستی که آنها داده بودند برای دسترسی به برخی اماکن نظامی و مصاحبه با تعدادی از دانشمندان هسته‌ای، با برخورد قاطع رهبر معظم انقلاب این موضوع کلا کنار گذاشته شد و پس از آن بحث نقشه راه به میان آمد که هم‌اکنون براساس این نقشه در حال انجام امور هستیم.

وی ادامه داد: اما در رابطه با پروتکل الحاقی و دسترسی‌های این پروتکل باید بگویم که آنها خط قرمز نبودند از این‌رو در چارچوب پروتکل الحاقی که مسیر خودش را دارد و به هیچ وجه این دسترسی‌ها آسان و سهل برای آنها نیست، در صورتی که درخواست آژانس برای دسترسی به نقطه اختلافی برسد در آنجا می‌تواند پس از 3 روز به شورای حکام گزارش دهد و سپس این عدم دسترسی به‌عنوان یک نقض آشکار به شورای امنیت گزارش شود.

پیش بینی برجام درباره احتمال بروز اختلاف بین طرفین/ دسترسی‌ها در برجام مدیریت شده است/بازرسان با چشمان بسته به نقطه درخواستی منتقل می‌شوند

عراقچی افزود: در برجام پیش‌بینی شده که در صورت بروز اختلاف، موضوع بازرسی وارد یک پروسه جدیدی ‌شود که براساس آن بازرسی حدود 24 روز طول می‌کشد که این زمان برای دسترسی به آن مکان زمان طولانی و بلندمدت است که در این رابطه هم در کنگره و هم از سوی نتانیاهو نسبت به این موضوع اعتراض کردند که بازرسی بعد از 24 روز به هیچ وجه به معنی دسترسی نیست.

معاون وزیر امور خارجه کشورمان گفت: براساس برجام، دسترسی‌ها به صورت مدیریت شده بوده و تنها از نقطه اعلامی بازرسی صورت می‌گیرد و بازرسان با چشمان بسته به نقطه درخواستی منتقل می‌شوند. از طرف دیگر می‌توانیم در طی این 24 روز آن مواردی که جزو اسرار داخلی کشور است را از آنجا خارج کنیم که این موضوعات به معنی دسترسی نیست. البته تمام موضوعات با نهادهای اطلاعاتی و امنیتی بررسی و چک شده است و نگرانی خاصی در این رابطه وجود نخواهد داشت.

عراقچی افزود: در رابطه با تحریم‌ها براساس برجام، در روز توافق که مراحل قانونی در همه کشورها انجام می‌شود، اتحادیه اروپا تحریم‌های خود را لغو کرده، رئیس جمهور آمریکا روند توقف تحریم‌ها را امضا می‌کند. در این روز حکم لغو تحریم‌ها از سوی رئیس‌جمهور آمریکا و شورای اتحادیه اروپا انشا می‌شود، اما تاثیرگذاری این حکم زمانی است که ایران کارها و تعهدات خود را انجام دهد.

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان ادامه داد: این موضوعات قطعاً با فرمایشات رهبر معظم انقلاب هیچ تناقضی ندارد زیرا ایشان فرمودند «تحریم‌های اقتصادی باید برداشته شود و گفتیم هم فوراً، حالا فوراً را معنا کردند و ما حرفی نزدیم، اشکالی ندارد، دوستان ما فوراً را به یک شکلی معنا کردند و ترتیبی برایش انتخاب کردند، ما هم مخالفتی نکردیم».

وی افزود: در رابطه با کارگروه خرید هم باید بگویم که درست است در این حوزه محدودیت‌هایی است و در این رابطه باید مجوزهایی از کمیته مربوطه اخذ شود، ولی فراموش نکنیم که این اقلام خطرناک و دومنظوره است و می‌تواند در سلاح هسته‌ای کاربرد داشته باشد. اینها براساس قطع‌نامه‌های قبلی تاکنون ممنوع بوده است. مگر در گذشته این تجهیزات و اقلام را به ما می‌دادند که امروز معترض این محدودیت‌ها هستیم. در گذشته محدودیت‌های ویژه‌ای در این رابطه وجود داشت و حتی موظف بودند کشتی‌ها و هواپیما‌های ما را برای شناسایی این اقلام بازرسی کنند. حال براساس قطع‌نامه جدید این اقلام از طریق کمیسیونی که ما هم عضو آن هستیم، برای مقاصد صلح‌آمیز با مجوز قابل خریداری شده‌اند و مقاصد نظامی ما شامل این موضوع نمی‌شود.

رسایی: اما در برجام پذیرفته‌ایم که اگر این اقلام را از دسترسی‌هایی همیشه خرید کرده ایم ،خریداری کردیم،‌ متهم هستیم و تحریم‌ها می‌تواند برگردد

در ادامه حمید رسایی در تشریح سوال خود از عراقچی گفت: مطابق برجام یک کانال خرید مشخص شده که براساس آن کانال خرید باید ما اقلام دوگانه خود را تامین کنیم. همچنین طبق متن برجام صراحت دارد که کمیسیون مشترک و آن کانال خرید ملزم به موافقت در برابر درخواست‌های ما برای تهیه اقلام دوگانه در حوزه غیرنظامی و غیرهسته‌ای نیستند. حال اگر ما در حوزه پزشکی، پتروشیمی، نفت، برق، آب و نیروگاه به اقلام مربوطه نیاز داشته باشیم، طبق قاعده درخواست خود را به کمیسیون می‌دهیم.

وی ادامه داد: حال اگر ما نیاز خود را به کمیسیون مربوطه اعلام کردیم و آنها به هر دلیل و بدون توجیهی نپذیرفتند دو راه پیش‌روی ما است؛ یا موضوع را رها کنیم که در نتیجه این موضوع صنایع ما مانند صنایع پتروشیمی و پزشکی دچار مشکلات بسیاری می‌شود که این موضوع برخلاف اصل 153 قانون اساسی است که براساس آن ما حق نداریم هیچ قراردادی را ببنیدم که شئون کشور زیر سوال برود.

رسایی تصریح کرد: در این رابطه یک راه دیگر هم هست و آن تهیه اقلام از طرق دیگر است. حال اگر از راهی دیگر اقلام را تهیه کردیم و آنها فهمیدند، آیا این موضوع نقض برجام بوده و تحریم‌ها برمی‌گردد؟ بنابراین فکر می‌کنم که تیم مذاکره‌کننده در مسئله کانال خرید، به گونه‌ای عمل کرده که این موضوع به ضرر ما است، زیرا ما در گذشته زمانی که اقلام مربوطه را خریداری می‌کردیم، موجب نمی‌شد که متهم به نقض توافق شویم اما در برجام پذیرفته‌ایم که اگر این اقلام را از دسترسی‌های دیگر خریداری کردیم،‌ متهم هستیم و تحریم‌ها می‌تواند برگردد.

وی گفت: در مذاکرات سال 82 تا 84، ایران به صورت داوطلبانه اجرای پروتکل الحاقی را پذیرفت و یکسری اقدامات را انجام داد. از این‌رو ما براساس توافقی که کردیم تمام تاسیسات هسته‌ای را پلمپ کردیم اما آنها به تعهداتشان عمل نکردند. وقتی تعهدات غربی‌ها عملیاتی نشد، همان دولت ملزم به باز کردن پلمپ‌ها شد. وقتی پلمپ‌ها بازگشایی شد، غربی‌ها اعلام کردند که به علت عدم اجرای داوطلبانه تعهدات ما قطع‌نامه‌های جدیدی را علیه شما صادر کردیم. حال سوال اینجاست که در شرایط کنونی مجددا می‌پذیرید که داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرایی کنید. حال اگر مانند دفعه پیش غربی‌ها به تعهداتشان عمل نکنند، به گفته خودتان اجرای داوطلبانه خودتان را متوقف می‌کنید. از طرفی اگر این موضوع رخ دهد،‌غربی‌ها همه تحریم‌ها را باز می‌گردانند.

توضیح عراقچی در مورد خرید اقلام حساس در برجام

عراقچی در پاسخ به سوالات رسایی گفت: در بخش کمیسیون مشترک و کانال خرید، اقلام دوگانه تا الان به صورت کامل ممنوع بوده اما براساس برجام توسط کمیسیون مشترک مجوز آن صادر می‌شود. این اقلام، اقلام خطرناک و حساسی است و اینطور نیست که اقلام فراگیر برای تمام صنایع باشد. از این‌رو برخی صنایع مانند صنایع پتروشیمی و پزشکی برای فعالیت‌های صلح‌آمیز خود به این اقلام نیاز دارند. البته این اقلام به این صورتی که گفته می‌شود، شایع و رایج نیست.

وی ادامه داد: تا الان ما یا نمی‌توانستیم این اقلام را تامین کنیم که این موضوع باعث بروز محدودیت‌ها و کمبودها در برخی صنایع مانند صنایع پتروشیمی شده بود. از زمان اجرای برجام تامین اقلام مربوطه در مسیر معقولی قرار می‌گیرد و مبدأ، مقصد و محل استفاده صنعتی آن مشخص می‌شود و کمیسیون مشترک آن را بررسی می‌کند و مجوز می‌دهد. زمانی که کمپانی‌های معتبر برای اجرای پروژه‌ها وارد می‌شوند، نیاز به این اقلام دوگانه دارند. آنجا وقتی که همه چیز مرتب باشد، باید مجوز از سوی کمیسیون صادر شود.

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان ادامه داد: حال فرض کنید که کمیسیون مشترک بهانه گرفته و مجوز مربوطه را صادر نکند، از این‌رو در زمینه شماره 4 برجام آمده است که اگر کارگروه مربوطه بدون هیچ دلیلی درخواست تامین اقلام را رد کند و ایران نسبت به آن اعتراض کند، در داخل کمیسیون مشترک مکانیزمی برای حل و فصل اختلاف به راه می‌افتد و نهایت آن این است که بعد از چند مورد به این نتیجه می‌رسیم که آنها بهانه‌جویی می‌کنند و ما هم به حالت قبل باز می‌گردیم و از توافق خارج می‌شویم.

عراقچی گفت: اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکند، بازگشت‌پذیری در برنامه ما کاملا وجود دارد. از طرف دیگر اگر آنها توافقات خود را اجرایی نکنند، ما به هیچ جایی نمی‌توانیم مراجعه کنیم و تنها می‌توانیم به خودمان مراجعه کنیم. از این‌رو مکانیزم‌های ضمانت اجرایی باید به نوعی در دست خودمان باشد و بازگشت‌پذیری در برنامه ما به سرعت رخ می‌دهد و این موضوعی است که مانع نقض تعهدات از سوی غربی‌ها می‌شود.

براساس برجام ایران یا یکی از اعضا از توافق کنار بکشد، دیگر برجامی وجود نخواهد داشت

در ادامه علیرضا زاکانی گفت: این سوال در اینجا پیش می‌آید که اگر آنها به تعهدات خود عمل نکردند و ما به حالت قبل بازگشتیم آیا تحریم‌ها و قطع‌نامه‌ها به حالت قبل باز می‌گردد؟ 

مجید تخت‌ روانچی در پاسخ به سوال زاکانی گفت: در ضمیمه 4-6-4-4 برجام، مکانیزم خرید آمده است و در آنجا ذکر شده که اگر یک کشور نسبت به صدور مجوز برای تامین یکی از اقلام دوگانه مخالفت کرد شرایط به چه صورت می‌شود. البته ما جزو کمیسیون مشترک هستیم و اینگونه نیست که ما بیرون از اتاق باشیم و آنها برای ما تصمیم بگیرند که این بدان معناست که ما در کمیسیون مربوطه دلایل خود را ارائه و بحث می‌کنیم و اینگونه نیست که اگر یک کالایی که مصرف پزشکی و صلح‌آمیز دارد و از درخواستمان دفاع می کنیم.

وی ادامه داد: اگر براساس برجام ما یا یکی از اعضا از توافق کنار بکشد، دیگر برجامی وجود نخواهد داشت. در آن زمان آنها وارد پروسه‌ای می‌شوند که تحریم‌های جدید علیه ایران وضع کنند، از این‌رو مکانیزمی که در برجام پیش‌بینی شده برای بازگشت‌پذیری بسیار روشن و شفاف است به طوری که اگر ما شاکی باشیم و اعلام کنیم که توافق را نمی‌خواهیم اجرا کنیم، دیگر برجامی وجود نخواهد داشت و بازی برهم می‌خورد.

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان افزود: براساس برجام اگر شاکی راضی نشد، می‌تواند بخشی یا کل برجام را اجرایی نکند، حال اگر ما نسبت به موضوعی شاکی باشیم، این یکی از انتخاب‌های ما است که برخی از تعهدات‌مان را عمل کنیم و برخی از آنها را عمل نکنیم. در صورتی که کل آن را اجرایی نکنیم دیگر برجامی وجود نخواهد داشت.

عراقچی نیز در این رابطه گفت: قطعا نگرانی نمایندگان بجاست. نگرانی در این رابطه این است که طرف مقابل با سوءاستفاه از کمیسیون مشترک بخشی از نیازهای ما را تعطیل کند که این بدان معناست که آنها تصمیم گرفته‌اند که برجام را کنار بگذارند. از طرف دیگر برجام می‌گوید که اقلام دوگانه‌ای که استفاده صلح‌آمیز دارد مجاز بوده و کمیسیون مشترک می‌بایست آن را احراز و سپس به آن مجوز دهد. در صورتی که یکی از کشورهای مربوطه بهانه‌جویی ‌کند این موضوع به مکانیزم حل اختلاف موجود در کمیسیون ارجاع می‌شود. این بدان معناست که این کشور قصد دارد برجام را برهم بریزد. در واقع یک حالت این است که یک کشور با بهانه‌جویی می‌رود تا برجام را کنار بگذارد که ما عکس‌العمل نشان خواهیم داد.

امیرآبادی فراهانی: آمریکا تعهد قطعی به حذف قوانین مزاحم و برداشته شدن تحریم‌های ایالتی علیه ایران را اعلام نکرده است

زاکانی در ادامه گفت: کارخانه‌ای درخصوص اقلام دوگانه به صورت کتبی متنی را به ما ارائه کرده است که در آن آمده است این اقلام اکثرا در قله‌های توسعه علمی قرار دارند یعنی هایتک هستند که با کسب مجوز امکان کنترل پیشرفت کشور مهیا می‌شود و این خود یک گلوگاه است.

همچنین در ادامه احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه براساس گفته‌های صالحی ما در طول مدت 8 سال دو نوع سانتریفیوژ IR6و IR8را برنامه‌ریزی می‌کنیم و بعد از 10 سال، هر سال تعداد 200 دستگاه سانتریفیوژ را تولید می‌کنیم. با تخمین اینکه اگر این 200 سانتریفیوژ میانگین 15 سو تولید کند، 36 سال به طول می‌انجامد. حال دوستان می‌گوید که ایران براساس برنامه بلندمدت خود اقدام به غنی‌سازی و استفاده از سانتریفیوژها می‌کند.

وی گفت: نکته بعدی اینکه آمریکا تعهد قطعی به حذف قوانین مزاحم و برداشته شدن تحریم‌های ایالتی علیه ایران را اعلام نکرده است و صرفاً‌ گفته است که تلاش خواهد کرد. این بدان معناست که ممکن است تلاش آنها نتیجه‌ای در بر نداشته باشد و تحریم‌ها برجای خود باقی بماند. اخیراً هم که فرمانداران 15 ایالت آمریکا که اکثرا جمهوری‌خواه هستند به اوباما نامه نوشته‌اند مبنی بر اینکه تحریم‌های ایالتی را لغو نخواهند کرد. درست است که این تحریم‌ها فقط در خاک همان ایالت‌ها معتبر است، اما بسیاری از موسسات تولید تکنولوژی‌ مانند صنایع هواپیمایی و... در همان ایالت‌ها است و تعداد 15 ایالت هم رقم کمی نیست. سوال اینجاست که چرا الزام نکردید که ایالت‌ها نیز شامل بحث لغو تحریم‌ها شوند؟

امیرآبادی فراهانی گفت: از طرف دیگر این سوال نیز مطرح است که چرا با جمع‌آوری سانتریفیوژها از نطنز و فردو این دستگاه‌ها برای نگهداری به نطنز منتقل می‌شوند. ظاهرا طرف مقابل بر این نکته تاکید زیادی داشته است، حال شما چقدر در این مسئله حساس هستید و دقت کرده‌اید؟

عراقچی: همه کشورهایی که پروتکل الحاقی را اجرا می‌کنند برنامه بلندمدت هسته‌ای خود را به آژانس ارائه می‌دهند اما این به معنای توافق بین کشور و آژانس نیست

عراقچی در پاسخ به سوال امیرآبادی گفت: ابتدا من پاراگراف 62 و 63 را که باعث سوءتفاهم شده و برخی با استناد به آنها زمان 47 سال و 147 سال را بیان می‌کنند که به گونه‌ای تنها این اعداد با تردستی بیرون می‌آید. در هر دو بند 62 و 63 آورده شده است که ایران براساس برنامه خود اقدام به غنی‌سازی می‌کند. برنامه ایران در یکی از پاراگراف‌ها آورده شده است مبنی بر اینکه برنامه‌ای که ایران براساس پروتکل الحاقی باید به آژانس ارائه دهد. همه کشورهایی که پروتکل الحاقی را اجرا می‌کنند برنامه بلندمدت هسته‌ای خود را به آژانس ارائه می‌دهند. این به معنای توافق بین کشور و آژانس نیست، بلکه برنامه خود آن کشور است که آن را به آژانس ارائه می‌دهد. مثلا می‌گوید که من در 10 تا 15 سال آینده برنامه غنی‌سازی بدین شرح دارم. در این برنامه نوع و تعداد دستگاه، مکان، سطح غنی‌سازی و... مشخص می‌شود.

وی تصریح کرد: ما نیز همین کار را بعد از اجرای پروتکل الحاقی خواهیم کرد. براساس برجام ما تا 8 سال محدودیت‌ها را قبول می‌کنیم و بعد از این مدت تابع برنامه خودمان هستیم.  حال این سوال مطرح است که این برنامه چندساله است؟ کجا ذکر شده است که 40 یا 140 ساله است؟ این زمان دست خودمان است ولی احتمالا ما این برنامه را 15 ساله ارائه می‌دهیم. بنابراین براساس برنامه خود یعنی 15 سال، تحقیق و توسعه در 8 سال اول به روشی که در برجام آمده است، می‌باشد،‌ تا 10 سال نیز دستگاه‌ها بدون روتور و سالانه 200 سانتریفیوژ می‌باشد و بعد از آن نیز طبق برنامه خودمان همان سقف 200 سانتریفیوژ را تا وقتی که تحقیق و توسعه IR6و IR8تمام شود، ادامه می‌دهیم.

عراقچی: تولید سالانه 200 سانتریفیوژ تا زمان اعلامی ایران ادامه می‌یابد/ زیرا تا وقتی تحقیق و توسعه ماشین‌های ما تمام نشده است، تولید حتی 100 سانتریفیوژ در سال نیز اضافه است

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان افزود: تولید سالانه 200 سانتریفیوژ تا زمان اعلامی ایران ادامه می‌یابد. مثلا اگر برنامه خودمان را 13 ساله ارائه دهیم، ایران از 10 تا 13 سال،‌ سالیانه 200 سانتریفیوژ تولید می‌کنیم. از سال 13 به بعد به میزان بیشتر تولید خواهیم کرد و در سال سیزدهم به تولید 190 هزار سو می‌رسیم و اگر IR8جواب دهد و از آن سال تولید انبوه را شروع کنیم تا سال 15 به یک میلیون سو نیز خواهیم رسید. حتی تولید سالی 200 سانتریفیوژ نیز یک اقدام غیرضروری است، زیرا تا وقتی تحقیق و توسعه ماشین‌های ما تمام نشده است، تولید حتی 100 سانتریفیوژ در سال نیز اضافه است.

وی گفت: جای نگرانی نیست و این اعدادی که دوستان ضرب و تقسیم کرده و مطرح می‌کنند مبنی بر رسیدن ایران به تولید 190= هزار سو بعد از 40 یا 140 سال به علت عدم درک میزان سال تعیین‌شده از سوی خودمان است. اگر توجه کنیم که میزان سال برنامه بلندمدت را خودمان تعیین می‌کنیم، همه چیز حل می‌شود.

توضیح عراقچی درباره علت انتقال سانتریفیوژها از سایت فردو به نطنز

عراقچی در رابطه با علت انتقال سانتریفیوژها از سایت فردو به نطنز گفت:  انباری که ما برای سانتریفیوژها در نظر گرفتیم سالن شماره Bدر نطنز است که زیر زمین قرار دارد و همه ماشین‌های سانتریفیوژ در آنجا نگهداری می‌شوند. این موضوع را ما خودمان خواستیم که ماشین‌های IR1و IR2mبه این مکان منتقل شوند.

در ادامه تخت‌روانچی نیز درخصوص تحریم‌های ایالتی آمریکا علیه جمهوری اسلامی گفت: سیستم حکومتی آمریکا یک سیستم فدرالی است یعنی ایالت‌ها مصوباتی برای خود دارند و دولت فدرال نیز مصوباتی دارد. در یکی از پاراگراف‌ها آمده است که «چنانچه قانونی در سطح ایالتی یا محلی در ایالات متحده مانع از اجرای لغو تحریم‌های مشخص شده در این برجام شود، ایالات متحده با در نظر گرفتن تمامی اختیارات موجود، گام‌های مقتضی را به منظور تحقق لغو تحریم‌ها خواهد برداشت. ایالات متحده به طور فعال مقامات در سطح ایالتی یا محلی را تشویق خواهد کرد که تغییرات در سیاست‌ ایالات متحده منعکس شده در لغو تحریم‌ها وفق این برجام را در نظر داشته و از اقداماتی که با این تغییر سیاست همخوانی ندارد، خودداری نماید.»

وی تصریح کرد: برخی ایالت‌های آمریکا مصوباتی دارند که در آنها اختیاراتی به رئیس جمهور داده که وی براساس منافع ملی آمریکا می‌تواند آن قانون را کنار بگذارد. اما در برخی مصوبات ایالت‌ها این موضوع ذکر نشده است بنابراین دولت فدرال آمریکا نمی‌تواند اقدامی درخصوص این سری از مصوبات کاری کند.

عراقچی: روند خرید و فروش هواپیما در برجام آزاد می شود

این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور تصریح کرد: نکته‌ای مهم دیگر این است که آیا مصوباتی که در ایالت‌ها تصویب می‌شود در کار تجاری با ما تاثیری دارد یا خیر؟ مثلا اگر یک کارخانه هواپیماسازی در ایالتی باشد و آن ایالت مصوبه منع تجارت با ایران را داشته باشد، اینطور نیست که بتواند از خرید و فروش هواپیما جلوگیری کند. روند خرید و فروش هواپیما در چارچوب مقررات دولت فدرال است که براساس این برجام آزاد می‌شود.

وی ادامه داد: تحریم‌های ایالتی در مورد برخی کارهای اقتصادی است. مثلا یک شرکت اروپایی در ایالتی از آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کند و اگر آن ایالت مصوباتی داشته باشد به شرکت اروپایی اعلام می‌کند که اختیار داری یا با این ایالت کار کنی یا با ایران تجارت کنی. در این صورت است که تحریم‌های ایالتی تاثیرگذار می‌شود.

در ادامه عراقچی در پاسخ به سوال زاکانی در رابطه با چگونگی روند تدوین و تصویب برنامه بلندمدت ایران در حوزه هسته‌ای گفت: ما خودمان این برنامه را می‌نویسیم و به آژانس اعلام می‌کنیم و این برنامه در جایی تصویب نمی‌شود. البته اینکه آیا سازمان انرژی اتمی سیاست‌های کلان خود را در شورایی به تصویب می‌رساند، من نمی‌دانم. اما در کل این سازمان برنامه را تدوین و به آژانس اعلام می‌کند که این برنامه ایران است. آژانس این برنامه را نه توافق و نه تصویب می‌کند. ما تنها در این حوزه این را موافقت کردیم که موضوعات و محورهای برجام را در برنامه بلندمدت کشور رعایت کنیم.

وی تصریح کرد: حال چون در برجام آمده است که ایران بعد از 10 سال دنباله‌روی برنامه خود است و این برنامه،‌ برنامه محرمانه‌ای بین کشورها و آژانس است، کشورهای غربی گفتند که از کجا معلوم است که شما در این برنامه بلندمدت به تعهدات خود براساس برجام عمل خواهید کرد؟ ما اعلام کردیم که حتما رعایت می‌کنیم اما آنها گفتند که ایران اجازه دهد که آژانس برنامه ایران را با ما به اشتراک بگذارد تا ما بتوانیم ببینیم که ایران آیا به تعهدات خود در برنامه مذکور عمل کرده است؟

کوچک زاده: اجرای کامل این برجام موجب حصول اطمینان از ماهیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نخواهد شد و این حصول اطمینان به راستی‌آزمایی آژانس منوط شده است

در ادامه مهدی کوچک‌زاده نماینده مردم تهران در مجلس در سوال خود گفت: براساس یکی از بندهای توافق برجام اجرای کامل آن موجب حصول اطمینان از ماهیت صرفاً‌ صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد. در بند (د) آمده است که اجرای موفقت‌آمیز این برجام ایران را قادر به استفاده از انرژی هسته‌ای می‌کند. در بند (هـ) آمده است که این برجام منجر به لغو کامل تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم‌های چندجانبه خواهد شد.

وی ادامه داد: از این متون می‌توان فهمید که اجرای کامل این برجام موجب حصول اطمینان از ماهیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نخواهد شد و این حصول اطمینان را به راستی‌آزمایی آژانس منوط کرده است. بعد از این حصول اطمینان است که آنها تحریم‌ها را از سر ما باز خواهند کرد. سوال من این است که با توجه به اینکه خط قرمز به معنای حدی است که عدم رعایت آن مجاز نیست.

کوچک‌زاده افزود: حال ظریف اعلام کرده است که ما در مذاکرات خطوط قرمز رهبری را تا حد امکان رعایت کرده‌ایم و با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه هدف از مذاکرات برداشته شدن تحریم‌ها بود و اگر قرار است تحریم‌ها برداشته نشود، مذاکرات برای چه انجام شده است؟ حال سوال اینجاست که آیا خطوط قرمز رهبری در موضوع لغو تحریم‌ها رعایت شده است؟

این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: نکته دیگر درخصوص کلمه "موقت"است. در ذیل پیوست شماره 5 آمده است که ایران رسماً به آژانس اطلاع می‌دهد که از روز اجرا ایران پروتکل الحاقی را به صورت موقت اجرا خواهد کرد. در روز انتقالی که 8 سال پس از روز توافق است، ایران منطبق با جایگاه رئیس‌جمهور و پارلمان جهت تصویب پروتکل الحاقی اقدام خواهد کرد. حال این سوال پیش می‌آید که در کدام فرهنگ کلمه موقت به معنای 8 سال یا طول حکومت دو دولت در یک کشور است.

عراقچی: اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی یک نکته مثبت است/دولت آمریکا بیان می‌کند که در شرایط کنونی برای لغو تحریم‌ها حریف کنگره نمی‌شود

عراقچی در پاسخ به سوال این نماینده گفت: کلمه‌ای که در برجام آمده و شما از آن با معنی "موقت"یاد کردید، می‌تواند به معنای "داوطلبانه"نیز باشد. از طرف دیگر اینکه ما سندی مانند پروتکل الحاقی را برای مدت طولانی‌تری در کشور قبل از تصویب مجلس اجرایی کنیم، این بد نیست، برعکس اگر زود آن را تصویب می‌کردیم ناخوشایند بود.

وی تصریح کرد: حال توقع این بود که اگر ما می‌گفتیم که پروتکل الحاقی را یک یا دو سال دیگر به مجلس برای تصویب می‌آوردیم،‌ شما باید به ما اعتراض می‌کردید،‌ زیرا آنها لغو تحریم‌‌ها را به سرعت به کنگره نمی‌برند. ما زمان ارائه پروتکل الحاقی به مجلس را با زمان ارائه لغو تحریم‌ها از سوی دولت آمریکا به کنگره را متناظر کردیم.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای تاکید کرد: دولت آمریکا بیان می‌کند که در شرایط کنونی برای لغو تحریم‌ها حریف کنگره نمی‌شود ولی می‌توانیم آنها را متوقف کنیم. آنها براساس برجام این را متعهد شدند که 8 سال دیگر موضوع لغو تحریم‌ها را اعم از اشاعه‌ای و تسلیحاتی به کنگره ببرند ولی تا آن زمان آنها را متوقف می‌کنیم و ما نیز بر همین اساس گفتیم که پروتکل الحاقی را 8 سال دیگر برای تصویب به مجلس می‌بریم.

عراقچی با بیان اینکه اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی یک نکته مثبت است، تصریح کرد: به طور حتم به هر میزانی که این پروتکل دیرتر تصویب شود، برای کشور بهتر است. همانطور که آنها متعهد شدند که موضوع لغو تحریم‌ها را به کنگره می‌فرستند ما نیز متعهد شدیم که پروتکل الحاقی را به مجلس ارسال کنیم،‌ حال سرنوشت این پروتکل و تصویب شدن یا نشدن آن در اختیار مجلس است و ما در مذاکرات تعهدی نکردیم.

عراقچی: قطع‌نامه 2231 آخرین قطع‌نامه شورای امنیت در رابطه با ایران است

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان با تاکید بر اینکه خطوط قرمز رهبری در مذاکرات و توافق برجام کاملا رعایت شده است،‌ اظهار داشت: قطعاً اجرای کامل برجام باعث اطمینان خواهد شد. آنها در برجام غنی‌سازی ما را قبول کرده و قرار شده که تحریم‌ها برداشته شود و در مقابل ما اطمینان می‌دهیم که به سراغ سلاح هسته‌ای نخواهیم رفت. این حصول اطمینان یک دوره 10 ساله دارد که ما در این 10 سال برخی نظارت‌ها و محدودیت‌ها را قبول می‌کنیم تا به آنها اطمینان دهیم.

وی ادامه داد: بعد از این مدت 10 ساله، اطمینان به آنها داده می‌شود و این محدودیت‌ها برداشته شده و ایران مانند هر کشور دیگر عضو ان‌پی‌تی غیردارنده سلاح هسته‌ای آزادانه می‌تواند برنامه‌های هسته‌ای خود را دنبال کند.

عراقچی تصریح کرد:یکی از ویژگی‌های قطع‌نامه 2231 که بسیار مهم است این بوده که آخرین قطع‌نامه شورای امنیت در رابطه با ایران است، زیرا تمام مراحل بعدی نیز در این قطع‌نامه پیش‌بینی شده، یعنی این قطع‌نامه حتی موارد لغو خود را نیز پیش‌بینی کرده است به صورتی که این قطع‌نامه بعد از 10 سال به صورت خودکار لغو خواهد شد.

عضو تیم ارشد مذاکره کننده گفت: این قطع‌نامه به صورت جالبی تنظیم شده است مبنی بر اینکه بعد از 5 سال محدودیت‌های تسلیحاتی، بعد از 8 سال محدودیت‌های موشکی و بعد از 10 سال نیز این قطع‌نامه خودبخود ملغی خواهد شد. یعنی با فرض بر اینکه هیچیک از طرفین تعهدات خود را نقض نخواهند کرد، بعد از 10 سال دیگر ما به شورای امنیت نخواهیم رفت و موضوع ایران به کل از دستور کار شورا خارج خواهد شد.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده‌ هسته‌ای کشورمان در ادامه افزود: رهبر معظم انقلاب هدف از این مذاکرات را لغو تمام تحریم‌های مالی و اقتصادی به صورت فوری و لغو سایر تحریم‌های تسلیحاتی،‌ اشاعه‌ای و ممنوعیت موشکی در فاصله‌ای معقول اعلام فرموده بودند که البته ایشان درخصوص تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی هیچ اجباری برای ما تعیین نفرموده بودند که حتما باید فوری برداشته شود. اتفاقاً‌ تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی نه تنها برای ما ضرر نداشته است بلکه باعث پیشرفت ما در این حوزه‌ها شده است.

وی گفت: زمان معقول برای لغو تحریم‌های تسلیحاتی 5 سال، موشکی 8 سال و اشاعه‌ای نیز 8 سال بوده است که در برجام رعایت شده است. ما خطوط قرمز را رعایت کردیم. همچنین درخصوص تحریم‌های کنگره،‌ رهبر معظم انقلاب فرموده بودند که تمام تحریم های اقتصادی و مالی باید لغو شود، از این‌رو بعد از مذاکره ما خدمت معظم‌له رسیدیم و عرض کردیم که دولت آمریکا می‌گوید نمی‌توانم تحریم‌های کنگره را هم‌اکنون لغو کنم ولی می‌توانم آنها را متوقف کنم که ایشان فرمودند اشکالی ندارد.

عراقچی ادامه داد: در مورد لغو فوری تحریم‌ها هم گفتیم که نمی‌شود به صورت همزمان لغو تحریم‌ها انجام بگیرد که معظم‌له در سخنرانی خود فرمودند که دوستان آمدند و کلمه "فوراً"را به شکلی معنا کرده و ترتیبی برای انتخاب کردند و ما هم با آن مخالفتی نکردیم. ما در طول مذاکرات هر جایی که درخصوص دستورالعمل‌های رهبری مشکلی به‌وجود آمد، ما به ایشان گزارش دادیم که ایشان یا آنها را اصلاح کردند یا فرمودند که اشکالی ندارد و مخالفتی نکردند.

سوال قاسم جعفری درباره وضعیت اجرای برجام در صورت تغییر رییس جمهور آمریکا

در ادامه قاسم جعفری نماینده بجنورد در مجلس شورای اسلامی در تشریح سوال خود گفت: با توجه به اینکه براساس برجام دستورات اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا و تحریم‌های این کشور علیه ایران تنها متوقف می‌شود، آیا ضمانتی وجود دارد که رئیس‌جمهور بعدی متعهد به اجرای برجام باشد؟ به طور مثال یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرده که هم‌اکنون احمق‌ترین‌ آدم‌ها در آمریکا حاکم هستند و ما باید این توافق را از بین ببریم و این نشان می‌دهد که ما هیچ ضمانتی برای اجرای برجام نداریم.

وی ادامه داد: از 18 دستور و تحریمی که رئیس‌جمهور آمریکا امضا کرده است، تنها 4 یا 5 دستور شامل برجام می‌شود و برخی اعلام می‌کنند که 273 بانک، شرکت و موسسه مالی همچنان بعد از اجرای برجام، همچنان نامطلوب شناخته می‌شوند و معناش این است که تحریم‌ها ادامه می‌یابد. یکی از بحث‌های جدی که مطرح می‌شود این است که آیا بعد از توافق می‌توانیم از درآمدهای نفتی به صورت دلار استفاده کنیم یا خیر؟

این نماینده مردم در مجلس نهم در ادامه گفت: این سوال پیش می‌آید که قبل از اعمال تحریم‌ها از سوی غرب ما چه می‌کردیم که این نشان‌دهنده اهمیت فرمایشات رهبر معظم انقلاب درخصوص بحث اقتصاد مقاومتی است. حال باید ببینیم در مقابل داده‌ها چه ستانده‌هایی در برجام به دست آورده‌ایم؟ در بحث برگشت‌پذیری نیز به نظر من دوستان تیم هسته‌ای بسیار ساده‌سازی کرده‌اند. آقای صالحی در جواب سوال من در کمیسیون امنیت ملی درخصوص زمان مورد نیاز برای برگشت به برنامه هسته‌ای قبل از توافق، اعلام کرد که به طور مثال برای برگشت به وضعیت گذشته آب سنگین اراک حدود 3 سال زمان نیاز داریم.

جعفری ادامه داد: براساس سخنان ظریف،‌ احتمال عهدشکنی آمریکا بسیار بالا است. از طرف دیگر براساس قطع‌نامه شورای امنیت پس از 10 سال موضوع پرونده ایران را جمع‌بندی می‌کند و این موضوع لغو و بستن پرونده ایران در این شورا درست نیست.

همچنین در ادامه هادی قوامی نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نتیجه مذاکرات هسته‌ای و برجام در واقع لغو تحریم‌های مالی و پولی و بانکی در روز اجرای توافق است. در موضوع توافق بحث سرمایه‌گذاری‌های خارجی مطرح می‌شود که می‌بایست شریک سرمایه‌گذاری داخلی شود و تکنولوژی را به کشور منتقل کند و سرمایه‌گذار داخلی نیز بتواند در آنجا حضور یابد. تجربه سرمایه‌گذاری خارجی در شرایط عادی برای کشور ناموفق بوده است. حال موضوع این است که ما نباید به نوعی گرفتار این شویم که برنامه‌های توسعه‌ای‌مان به سمتی بروند که نتوانیم کشور را به سمت استقلال و پیشرفت جلو ببریم.

در این نشست همچنین محمدابراهیم رضایی نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی در تشریح سوال خود از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور گفت: یکی از مباحث مهم در موضوع برجام مسئله تحریم‌های بانکی است. شاهدیم برخی اطلاعات و اخبار در کمیسیون ویژه برجام مطرح می‌شود که این اطلاعات ارائه شده از سوی کارشناسان در رابطه با یک متن کاملا برعکس آن چیزی است که از سوی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ارائه می‌شود. حال این سوال پیش می‌آید که آیا بعد از اجرای توافق، انتقال پول نفت به کشور راحت‌تر صورت می‌گیرد؟

در ادامه عباسعلی منصوری آرانی نماینده مردم کاشان در مجلس نیز در تشریح سوال از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان گفت: سیاست نظام جمهوری اسلامی همیشه بر مذاکره پایه‌گذاری شده است. پس از آن در خود مذاکرات موضوع تهدید و فرصت پیش آمد که از این مقطع نیز عبور کردیم و قاعدتاً در شرایط کنونی باید در رابطه با آینده مباحث مطرح شود، زیرا اکنون دیگر از مقطع مذاکرات عبور کرده‌ایم و در پسامذاکره قرار داریم که در این زمان نیز فرصت و تهدیدهایی وجود دارد. حال سوال این است که آیا شما برای تهدیدها و فرصت‌های پیش‌آمده برنامه‌ای دارید یا خیر؟

عراقچی: در صورت نقض برجام توسط آمریکا فرآیند برگشت پذیری پیش بینی شده است

عراقچی در پاسخ به سوالات نمایندگان ابتدا خطاب به جعفری گفت: اگر رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا به هر دلیلی به برجام پایبندی نداشته باشد، یعنی برجام را نقض کرده است. البته نقض برجام در هر زمانی حتی در زمان رئیس‌جمهور فعلی نیز ممکن است از سوی آمریکا صورت بگیرد. در اینجا باید بگویم که ما موضوع بازگشت‌پذیری را داریم که قبلا توضیح داده‌ام. با توجه به اینکه اکثر نمایندگان مجالس آمریکا با برجام مخالف هستند، این اتفاقات و رویکردها نشانه این است که آمریکایی‌ها توافق را بد می‌دانند و معتقدند که سر اوباما کلاه رفته است و به این دلیل اکثریت سنا و کنگره با برجام مخالف هستند.

وی تصریح کرد: همچنین دوستان اعلام کردند که در صورت اجرای برجام، تنها 4 یا 5 دستور اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا لغو خواهد شد که باید بگویم بقیه دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکا در طول سال‌های گذشته به قوانین کنگره تبدیل شده و در شرایط کنونی تنها 5 دستور معتبر بوده که ما در برجام بر لغو آنها تاکید کرده‌ایم و رئیس جمهور آمریکا آنها را لغو خواهد کرد. البته یکی از این دستورات اجرایی مربوط به ایران و سوریه است که بخش‌های مربوط به ایران آن لغو خواهد شد.

عراقچی: تحریم‌های اولیه آمریکا تحریم‌هایی هستند که بعد از انقلاب و بعد از حادثه گروگانگیری و به دلایل غیرهسته‌ای وضع شده‌اند

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان ادامه داد: در رابطه با تحریم 273 نفر از افراد نیز باید بگویم که هم‌اکنون لیستی از تحریم‌ها و همچنین لیستی از افراد تحت تحریم داریم. افرادی که تحت تحریم قرار دارند اشخاصی هستند که تحریم‌ها را نقض کرده‌اند یا به تعبیر غربی‌ها در برنامه‌های موشکی، تسلیحاتی و هسته‌ای ایران نقش موثری ایفا کرده‌اند. مثلا سپاه و بسیاری از فرماندهان سپاه به خاطر مشارکت در برنامه‌های تسلیحاتی و موشکی ایران به صورت حقیقی و حقوقی مورد تحریم قرار گرفته‌اند.

وی در ادامه با تحریم‌های اولیه آمریکا گفت: تحریم‌های اولیه آمریکا تحریم‌هایی هستند که بعد از انقلاب و بعد از حادثه گروگانگیری و به دلایل غیرهسته‌ای وضع شده‌اند. براساس این تحریم‌ها همه اتباع آمریکایی از فعالیت‌های اقتصادی با ایران منع شده‌اند. بنابراین اگر به دنبال لغو تحریم‌های اولیه و انجام تراکنش‌های دلاری هستیم باید با آمریکا درخصوص روابط دوجانبه مذاکره کنیم. اگر دوستان علاقه‌مند هستند، بگویید تا انجام شود ولی می‌دانید که این یک خط قرمز کاملا رد نشدنی است که ما نه چنین قصدی داریم و نه آن را معقول می‌دانیم و نه جزو اصول ما است، پس وارد چنین بحثی نه شدیم و نخواهیم شد. در این رابطه نه اراده‌ای داریم و نه اجازه‌ای داریم.

عراقچی ادامه داد: مقام معظم رهبری درخصوص مسئله برجام ضرورت مسئله رسیدگی مجلس را تاکید کرده‌اند و می‌فرمایند در مسائل بعد از برجام، اگر آمریکایی‌ها می‌گویند ما ساختار تحریم را نگه می‌داریم، جواب آنها را بدهید و بر دهان آنها بزنید. اگر قرار است ساختار تحریم‌ها حفظ شود، پس ما برای چه مذاکره کردیم، اگر قرار است تعلیق شود، پس معامله‌ای نداریم. قالب سخنان ایشان برای مسائل بعد از برجام است.

وی درخصوص موضوعات مطرح شده مبنی بر عادی‌سازی موضوع برگشت‌پذیری از سوی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای گفت: من از دوستان خواهش می‌کنم که موضوع را اینگونه بیان نکنند، ساده‌سازی را دوستانی می‌کنند که توانایی‌های جمهوری اسلامی را نادیده می‌گیرند و فکر می‌کنند ما آنقدر ضعیف هستیم که آنها اگر توافق را نقض کردند، ما دستانمان را بالا می‌گیریم و هیچ ابزاری برای مقابله نداریم. خیر،‌ اصلا اینگونه نیست. ما باید با ایمان بر توانمندی‌های خود، پیش برویم. اگر آنها از تعهدات خود تخلف کنند، ما نیز توانایی این را داریم که به برنامه خود بازگشته و عکس‌العمل مناسب را نسبت به این اقدام آنها انجام دهیم.

این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در ادامه با اشاره به اظهارات برخی افراد مبنی بر نقض صریح فرمایشات رهبری در بحث تحریم‌ها گفت: من بارها گفته‌ام که اصلا اینطور نیست. من از آقای نقوی‌حسینی می‌خواهم که در گزارشی جلسه امروز را به صورت کامل ارائه کنند زیرا در گزارش نوبت صبح که مشروح جلسه از اخبار صداوسیما پخش شد، مواردی در رابطه با نقض خطوط قرمز نظام از سوی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور مطرح شده است.

وی ادامه داد: این اصلا جمله قشنگی نیست که بگوییم که در این مسائل بسیار مهم خط قرمز رهبری رد شده است و بعد رهبری می‌فرمایند که اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای امین و غیور و فرزندان انقلابند. یعنی ما خط قرمز را رد کرده و رهبری را خدای ناکرده دور زده‌ایم و موضوعات را خدای ناکرده زبانم لال به رهبری تحمیل کرده‌ایم و سپس معظم‌له اینگونه از ما تجلیل می‌کنند.

در ادامه سید حسین نقوی حسینی خطاب به عراقچی گفت: من در گزارش نمی‌گویم که فلانی با این دلایل اینها را رد کرد، بلکه می‌گویم مثلا آقای عراقچی استدلال و جمع‌بندی‌اش در رابطه با فلان موضوع اینگونه بود. آقای جلیلی نیز استدلال و جمع‌بندی‌شان این بود و قضاوت برعهده مردم خواهد بود.

عراقچی همچنین تصریح کرد: در رابطه با نحوه لغو تحریم‌های اروپا نیز باید بگویم که در برجام به صراحت موضوع لغو تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپا آمده است. در این توافق‌نامه به صراحت آمده است که «اتحادیه اروپایی همه مفاد مقررات این اتحادیه را در مورد تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای را لغو می‌کند». همچنین در ضمیمه 5 بحث برنامه اقدام مشترک آمده است که اتحادیه اروپا که مقررات خود را لغو می‌کند،‌ مفاد متناظر در تصمیم شماره 413 را نیز تعلیق می‌کند.

عراقچی: براساس برجام،‌ تمامی خدمات نفتی از جمله نقل و انتقالات مالی، حمل و نقل و بیمه آزاد خواهد شد

وی در بخش دیگری از توضیحات خود درخصوص سوال نمایندگان در رابطه با لغو قطع‌نامه 2231 و خروج پرونده ایران از شورای امنیت گفت: من از دوستان می‌خواهم تمام قطع‌نامه‌های شورای امنیت را مطالعه کنند که این شورا دو عبارت کاملا استاندارد دارد که در پایان قطع‌نامه‌ها به کار می‌برد. یکی عبارت "تصمیم می‌گیرد که کماکان موضوع را ادامه دهد" و دیگری اینکه "تصمیم می‌گیرد که بررسی موضوع را خاتمه دهد". از این‌رو با توجه به اینکه عبارت دوم در قطع‌نامه 2231 شورای امنیت آمده نشان دهنده آن است که این شورا به دنبال بستن پرونده ایران است.

عراقچی درخصوص بحث سرمایه‌گذاری خارجی تصریح کرد: اصلا بحث سرمایه‌گذاری خارجی به کمیسیون مشترک مربوط نمی‌شود و همه فعالیت‌های اقتصادی انجام خواهد شد الا آنجایی که در یک پروژه‌ای یک محصولی کالایی دومنظوره است که این محصول باید از کمیسیون مشترک مجوز بگیرد. همچنین در رابطه با برگشت درآمدهای نفتی باید بگویم که براساس برجام،‌ تمامی خدمات نفتی از جمله نقل و انتقالات مالی، حمل و نقل و بیمه آزاد خواهد شد.

وی ادامه داد: به هر حال باید با توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب به مسائل پس از برجام دقت کنیم و راه نفوذ دشمن باید قطعا بسته شود. برجام نیز مانند موضوعات دیگر مثل انتخابات امکان باز شدن راه نفوذ دشمن را دارد. باید مراقب باشیم که راه نفوذ دشمن را ببندیم. برجام می‌تواند فرصت‌های طلایی را برای ما ایجاد کند و در عین حال می‌توانند تهدیدهایی نیز به همراه داشته باشد.

عراقچی گفت: برجام برای ما فرصتی ایجاد می‌کند تا توان اقتصادی کشور را در سال‌های گذشته به دلایل دیگری که برای ما ارجحیت داشتند، ضعیف شده است، این توان را احیا کنیم. بتوانیم قدرت اقتصادی خود را شکوفا کنیم و به تبع آن بتوانیم توانایی‌های منطقه‌ای، دفاعی و نظامی خود را تقویت کنیم. برجام به دیپلماسی کشورمان قدرت تهاجم داده است. وقتی جمهوری اسلامی ایران توانایی پیدا می‌کند که 6 قدرت اول دنیا را دور میز مذاکره می‌کشاند و آنچه که می‌خواهی از آنها می‌گیری و آنها مجبور می‌شوند قطع‌نامه‌های خود را کنار بگذارند، بنابراین به قدرت دیپلماسی ایران نیز افزوده شده است.

وی ادامه داد: مثلا در گذشته در مذاکرات منطقه‌ای مانند سوریه یا ژنو ایران دعوت نمی‌شد، ولی الان برای مذاکره با ایران صف می‌کشند. به طوری که اتحادیه اروپا به دنبال برقراری دیالوگ رسمی با ایران است. همه کشورها برای گفت‌وگو با ایران نه تنها در مباحث اقتصادی بلکه در رابطه با موضوعات منطقه نیز به دنبال مذاکره با ایران هستند.

در ادامه نبویان نماینده مردم تهران در مجلس خطاب به عراقچی گفت: متن برجام با اظهارات شما و آقای ظریف متفاوت است. شما فرمودید تحریم‌های اتحادیه اروپا کاملا لغو می‌شود. براساس برجام در روز اجرا مفاد آیین‌نامه اجرایی شماره 267 لغو و مفاد متناظر در تصمیم شماره 413 تعلیق خواهد شد. همچنین در روز انتقال،‌ اتحادیه اروپا اقدام به لغو مفاد آیین‌نامه اجرایی 267 می‌کند.

عراقچی: سیستم پیچیده اتحادیه اروپا در نحوه تصمیم‌گیری برای لغو تحریم ها ‌/تحریم‌ها  در دو یا چند مرحله لغو می‌شود

عراقچی افزود: همچنین در جای دیگر آمده است که اتحادیه اروپایی تمام مفاد باقیمانده را لغو می‌کند. براساس برجام در روز اجرا یک‌بار آیین‌نامه اجرایی لغو می‌شود، حال در روز انتقال چگونه این آیین‌نامه بار دیگر لغو می‌شود؟ به نظر من معنی آن این است که خود آیین‌نامه اجرایی دارای سه بخش است که بخش اول آن در روز اجرا لغو می‌شود.

وی ادامه داد: از طرف دیگر لغو تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپایی منوط به راستی‌آزمایی و اجرای تعهدات از سوی ایران است که این موضوع نیز مشخص نیست که چه زمانی فرا می‌رسد.

عراقچی در پاسخ به اظهارات نبویان گفت: من به شما توصیه می‌کنم که یکی از کارشناسانی که روی قوانین اتحادیه اروپا مسلط است دعوت کنید تا درخصوص این موضوعات توضیحاتی را ارائه کند، زیرا هر کدام از عبارات و کلمات تبعات سیاسی و حقوقی مختلفی دارند و ترجمه معمولی عبارات امکان دارد که درست نباشد. اتحادیه اروپا در نحوه تصمیم‌گیری سیستم پیچیده‌ای دارد که بر مبنای آنها تحریم‌ها را در دو یا چند مرحله لغو می‌کند.

همچنین در ادامه تخت‌روانچی در پاسخ به سوال جعفری گفت: اگر ما در رابطه با تحریم‌های اولیه آمریکا صحبت می‌کنیم، موضوع تبادل دلار همچنان ممنوع است ولی براساس برجام از روز اجرای توافق ارائه اسکناس دلار به دولت ایران و همچنین دریافت دلار از طریق فروش نفت و محصولات دیگر به وسیله بانک‌های خارجی به غیر از بانک‌های آمریکایی صورت می‌گیرد.