ارزیابی و سنجش آگاهی مردم در حوزه محیط زیست

به گزارش خبرگزاری برنا، «معصومه ابتکار» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نشست شاخه بین گروهی محیط زیست فرهنگستان علوم که به میزبانی این فرهنگستان برگزار شد، گفت: با توجه به جایگاه فرهنگستان علوم در تنظیم افق های بلند مدت، این نهاد می تواند در تصمیم سازی ها و سیاست گذاری ها، کمک موثری برای سازمان حفاظت محیط زیست باشد.

معاون رئیس جمهور با اشاره به تاثیر مستقیم آگاهی و دانش مردم از محیط زیست در انتخاب شیوه و روش زندگی آن ها، خواست تا فرهنگستان علوم سنجشی علمی و دقیقی از سطح آگاهی و دانش و اطلاعات مردم در سطوح و قشرهای مختلف جامعه نسبت به محیط زیست داشته باشد تا بتوان بر اساس آن برنامه ای برای آموزش فراگیر محیط زیست در کشور و تاثیر در شیوه زندگی مردم بر اساس دانش محیط زیستی را شاهد بود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری برخی از اقدام های این سازمان طی سه سال گذشته برای آموزش و ارتقاء سطح دانش محیط زیستی در جامعه، اظهار کرد: یکی از موفق ترین تفاهم نامه های بین دستگاهی سازمان حفاظت محیط زیست با وزارت آموزش و پرورش است که منجر به ورود مباحث محیط زیستی به کتاب هاب درسی، تعریف دوره های آموزشی محیط زیستی برای آموزگاران و دانش آموزان، ایجاد تشکل های محیط زیستی دانش آموزی و ابلاغ و اجرای دستورالعمل مدیریت سبز و محیط زیست در 106 هزار مدرسه کشور شد.

وی، اجرای طرح «یک ساعت با محیط بان» و ایجاد فرصت برای صحبت مستقیم و بی واسطه محیط بانان با دانش آموزان را یکی دیگر از اقدام های مسترک سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش برای فراگیری آموزش های محیط زیستی در کشور برشمرد و افزود: شکل گیری حدود 30 مدرسه طبیعت با پشتوانه مردم و بخش خصوصی نیز در همین راستا است.

ابتکار اشاره ای هم به رشد سازمان های مردم نهاد طی 3سال اخیر داشت و افزود: امروز شاهد روند رو به رشد سمن های محیط زیستی پس از دوره ای افول با تسهیل گری های صورت گرفته توسط دولت هستیم. به گونه ای که در سال 1392 حدود 300 تشکل و در سال 1395 شاهد حدود 900 تشکل محیط زیستی در کشور فعال هستند و شبکه های استانی و ملی تشکیل داده اند.

معاون رئیس جمهور تصویب آئین نامه فعالیت شبکه های مردم نهاد در هیات دولت برای تقویت حمایت و پشتیبانی بیشتر از این فعالیت ها را از جمله اقدام های مهم دولت یازدهم در این حوزه برشمرد و اظهار کرد: حضور نماینده سمن های محیط زیستی هر استان در شورای برنامه ریزی استان و برخورداری از حق رای، همچنین حضور نماینده سمن ها در کمیته ملی توسعه پایدار و تدوین بخش محیط زیست برنامه ششم نشان از اهمیت نقش و جایگاه سمن ها برای دولت یازدهم و سازمان حفاظت محیط زیست دارد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: همکاری با گروه های مرجع همچون هنرمندان و ورزشکاران برای ارتقاء دانش و آموزش محیط زیستی در جامعه از دیگر برنامه هایی بود که در این دوره دنبال شد و در همین راستا هر فدراسیون ورزشی با انتخاب یک گونه ارزشمند کشور سعی کرد تا برای افزایش دانش عمومی در ارتباط با آن گونه گام بردارد و در بخش هنر نیز اتفاقات بسیار خوبی همچون برگزاری پنجمین دوره جشنواره بین المللی فیلم سبز پس از سال ها تعطیلی با شرکت 1200 فیلم که 400 مورد آن در حوزه بین المللی بود، رخ داد.

به گفته وی، برگزاری جشنواره بین المللی فیلم سبز در بیش از 60 شهر کشور و ارتباط بسیار خوب با سایر جشنواره های بین المللی فیلم سبز همچون جشنواره توکیو، همچنین استقبال بسیار خوب از این جشنواره در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی منجر به شکل گیری ستادبرگزاری هفتمین جشنواره بین المللی فیلم سبز شد.

این مقام مسئول همچنین با اعلام خبر برگزاری نخستین جشنواره ملی موسیقی سبز با حضور برجسته ترین اساتید و موسیقی دانان در اردیبهشت سال آینده، اظهار کرد: تلاش کردیم تا با استفاده از ظرفیت تمامی حوزه ها، آموزش های محیط زیستی فراگیری در کشور داشته باشیم.

رتبه بندی دانشگاه های سبز در کشور برای نخستین بار

ابتکار افزود: در همین راستا و در ذیل تفاهم نامه منعقد شده با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، امسال برای نخستین بار اقدام به رتبه بندی دانشگاه ها بر اساس شاخص های محیط زیستی و اجرای مدیریت سبز در آن ها کردیم و امیدواریم با رفع نواقص احتمالی بتوانیم شاهد شکل گیری رقابت بسیار خوب دانشگاه ها برای کسب رتبه های برتر در رده بندی دانشگاه های سبز کشور باشیم.

معاون رئیس جمهور شکل گیری و فعالیت تشکل های دانشجویی حامی محیط زیست در دانشگاه ها را یکی دیگر از اقدام های مثبت برای آموزش محیط زیست دانست.

وی ضمن یادآوری برگزاری 3 دوره استارتاپ محیط زیستی در حوزه فناوری، اختراع و اقدام هایی که می تواند به کسب و کار سبز منجر شود، خاطرنشان کرد: این استارتاپ ها که با استقبال دانشجویان و جوانان روبه رو شد، زمینه بسیار خوبی برای حمایت از فعالیت های اقتصادی و اشتغال سبز توسط جوانان و دانشجویان است.

این مقام مسئول از تغییر نگاه و رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست برای مدیریت مناطق حفاظت شده گفت و اظهار کرد: رایزنی و مذاکره با استانداران برای اختصاص بودجه در شورای برنامه ریزی استان ها به منظور اجرای مطالعات محیط زیستی و طرح های مدیریت زیست بومی مناطق که متاسفانه بایگانی شده بود با همکاری جوامع بومی و محلی و مردم روستایی و عشایر از دیگر اقدام های مثبت سازمان حفاظت محیط زیست در این دوره است.

ابتکار خاطرنشان کرد: در دولت یازدهم برای نخستین بار اعتبار ویژه تالاب ها تخصیص داده شد.

معاون رئیس جمهور همچنین از تعامل و همکاری با رسانه ها و رسانه ملی گفت و اظهار کرد: به رغم اهمیت اطلاع رسانی فراگیر در حوزه محیط زیست، ما نیز همچون سایر بخش های دولت یازدهم شاهد عدم انعکاس فعالیت ها و اقدام های سازمان حفاظت محیط زیست در بخش خبر به ویژه خبر سیما به دلیل رویکردهای جناحی هستیم و این در حالی است که سایر بخش های صدا و سیما، همکاری و فعالیت های بسیار خوبی در حوزه محیط زیست دارند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: متاسفانه هر چه در موضوع آموزش جلوتر می رویم، متوجه می شویم که حجم اطلاعات و دانش محیط زیستی در سطوح و اقشار مختلف مردم و حتی سیاست گذاران حوزه های مختلف تا چه اندازه کم است و این موضوع بسیار نگران کننده است زیرا نبود دانش کافی می تواند منجر به اتخاذ یا اجرای تصمیم های نادرست شود.

وی با یادآوری تلاش های صورت گرفته در سال های پایانی دولت سید محمد خاتمی برای اجرای سیاست های اقتصاد سبز در حوزه اقتصاد و ارزش گذاری خدمات زیستی و تنوع زیستی در کشور، همچنین بررسی و برآورد اقتصادی خسارات وارده به حوزه محیط زیست و منابع طبیعی بر اثر برنامه های توسعه ای و عمرانی و سبز شدن حساب های ملی در برنامه چهارم توسعه، گفت: متاسفانه همه این مباحث مغفول ماند و حتی شکل گیری صندوق ملی محیط زیست پیرو همین نگاه متوقف شد.

ابتکار اظهار کرد: دولت یازدهم مجدد موضوع مالیات سبز، اقتصاد سبز و اشتغال سبز را در دستور کار قرار داد و حتی مالیات سبز یکی از ارکان مهم لایحه اصلاح قانون ارزش افزوده شد که هم اکنون در دستور کار دولت است.

معاون رئیس جمهور ابراز امیدواری کرد: به زودی شاهد رتبه بندی بانک های کشور بر اساس شاخص های اقتصاد سبز و بانکداری سبز باشیم که تمامی فرآیندهای بانکداری و حتی ارائه تسهیلات بانکی بر اساس شاخص های محیط زیستی را در برمی گیرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از تعریف 200 عنوان شغل سبز با همکاری وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی خبر داد و افزود: برنامه ریزی هایی برای شکل گیری کارآفرینی های سبز در سراسر کشور داریم و اقدام هایی هم در این راستا صورت پذیرفته که از آن جمله می توان به دوره های آموزشی 6 ماهه انجمن های کارآفرینی برای شکل گیری بنگاه داری سبز در حوزه های مختلف همچون پسماند، انرژی، آب اشاره کرد که هم اکنون در برخی از استان ها همچون لرستان به صورت پایلوت در حال اجرا است.

این مقام مسئول، مشارکت مردم و بخش خصوصی را از ضرورت های اثربخشی برنامه های محیط زیستی در کشور برشمرد و اظهار کرد: علاوه بر اقدام های صورت گرفته در سطح ملی، اقدام های بسیاری نیز در حوزه بین المللی شکل گرفته است.

ابتکار برگزاری حدود 52 دوره آموزشی بین المللی محیط زیست را از جمله آثار مهم و اجرایی شدن حدود 20 تفاهم نامه بین المللی محیط زیستی منعقد شده میان ج.ا.ایران با سیار کشورها دانست و گفت: فضای بسیار خوب ایجاد شده در سطح بین المللی به ویژه پس از برجام منجر به شکل گیری فعالیت ها و اقدام های بسیار موثر و خوبی در حوزه محیط زیست کشور شده است.

معاون رئیس جمهور با اشاره به دیدارهای خود با فعالان اتاق های بازرگانی، نمایندگان تشکل ها و بخش های خصوصی کشورهای مختلف در سفرهای خارج از کشور، اظهار کرد: فعالیت های بسیار گسترده این بخش ها در حوزه محیط زیست و در موضوع هایی همچون بهینه سازی مصرف انرژی، توسعه انرژی های نو و پاک، مدیریت پسماند و مدیریت آب، همچنین فناوری ها و تکنولوژی های نوین در حوزه محیط زیست می تواند برای ایران الگو و کمک موثری باشد.

نمایشگاه بین المللی محیط زیست فرصتی برای تبادل و ترویج فناوری های سبز

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از نمایشگاه بین المللی محیط زیست تهران را فرصتی برای ترویج فناوری های سبز و تبادل تجربه و دانش میان دانشگاهیان و بخش خصوصی ج.ا.ایران و سایر کشورها دانست و گفت: تا کنون علاوه بر اعلام حضور بسیاری از کشورها در 16 نمایشگاه بین المللی محیط زیست تهران که 6 تا 9 اسفندماه در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی برگزار می شود، کشورهایی همچون کره جنوبی، ژاپن، فرانسه و اتریش درخواست کرده اند تا علاوه بر غرفه های کشورشان، پاویونی ویژه برای ارائه فناوری های نوین در حوزه محیط زیست داشته باشند.

وی با اشاره به برخی از صحبت ها در خصوص توافق آب و هوا پاریس، اظهار کرد: توافق پاریس و برنامه ملی مشارکت ایران برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به صورت 4 درصد غیرمشروط و 8 درصد مشروط به رفع کامل تحریم ها و انتقال تکنولوژی و فناوری های نوین، پیرو دو سال گفتگو و بررسی های داخلی و بین دستگاهی و بین بخشی بود.

ابتکار خاطرنشان کرد: برنامه ملی مشارکت ایران برای کاهش انتشار گازهاس گلخانه ای تا سال 2030 کاملا واقع بینانه و بر اساس برنامه و اعلام دستگاه های موثر در فرآیند توسعه ای کشور و بر مبنای هدف گذاری رشد 8 درصدی اقتصاد کشور ارائه شد و حتی پیش از آن مقام معظم رهبری تکلیف کاهش 50 درصدی مصرف انرژی و ضرورت بهینه سازی مصرف انرژی در کشور برای هدررفت سرمایه های ملی را تعیین کرده بودند.

مبنای تمام اقدام ها در توافق پاریس دواطلبانه بودن است

وی افزود: توافق پاریس بر خلاف پروتکل کیوتو به صورت کاملا داوطلبانه و بر مبنای همکاری از پایین به بالاست. زیرا یکی از اشتباه های پروتکل کیوتو تحکم از بالا و تعیین سهم بر کشورهای توسعه یافته در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای بود و از همین رو هم موفقیت چندانی به دنبال نداشت ولی توافق پاریس آن اشتباه را جبران کرد و هیچ گونه تنبیه و تحریم و جریمه ای هم برای مشارکت کشورها در نظر گرفته نشده است و مبنای تمام اقدام ها داوطلبانه بودن است.

به گفته معاون رئیس جمهور، هر عقل سلیمی می پذیرد که برای مقابله با آلودگی هوا، پیشگیری از هدر رفت سرمایه های ملی و جلوگیری از تغییر اقلیم که ایران یکی از کشورهای متاثر از آن است، باید انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش داد و دولت یازدهم نیز در این زمینه برنامه های متعددی همچون اقتصاد کم کربن را دارد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به دو چالش مهم منابع اعتباری و فشارهای سیاسی برای دولت یازدهم در اجرای برنامه های مختلف، اظهار کرد: تبعات مختلف تحریم های ناعادلانه علیه کشور، سالل ها بی توجهی به برنامه ها و رویکردهای راهبردی کشور منجر به ایجاد فشارهای بسیار زیاد و شرایط سخت کاری برای دولت در بخش های مختلف شده است و البته دولت یازدهم همه موانع را رفع خواهد کرد تا برنامه های راهبردی کشور به صورت درست اجرایی شود.

وی خاطرنشان کرد: از جمله نکات مثبت و امیدبخش برای دولت یازدهم در این شرایط سخت، همکاری گسترده دانشگاه ها و دانشگاهیان، بخش خصوصی و مردم در اجرای برنامه ها است.

ابتکار با بیان اینکه متاسفانه طی دهه های گذشته به دلایل مختلف، محیط زیست در اولویت کشور قرار نداشت و این موضوع همزمان با تغییر اقلیم و آثار منفی آن همچون خشکسالی و کاهش بارش در کشور شد و نتایج بسیار نامناسبی را بر جا گذاشت.

معاون رئیس جمهور ضمن اشاره به سیاست های ابلاغی محیط زیست نظام توسط مقام معظم رهبری و تاکید و نگاه ویژه رئیس دولت یازدهم به موضوع محیط زیست، گفت: فرصت ایجاد شده برای محیط زیست پس از سال ها بی توجهی و غفلت از این حوزه، بسیار مهم و ارزشمند است و نباید از بین برود.

طبیعت و محیط زیست ایران ظرفیت بارگذاری جدید ندارد

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر نظر کارشناسان و متخصصان مبنی بر اینکه طبیعت و محیط زیست ایران ظرفیت بارگذاری جدید در حوزه های مختف همچون آب، تالاب، تنوع زیستی گیاهی و جانوری، جنگل و دریا را ندارد، تصریح کرد: تغییر نگاه و رویکردها در حوزه های مرتبط به محیط زیست و طبیعت ایران بسیار ضروری است و به طور نمونه با توجه به مصرف 85 درصد منابع آب زیرزمینی و حجم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی و راندمان پایین این بخش یکی از ضرورت ها، انقلاب در بخش کشاورزی است.

وی خاطرنشان کرد: گرچه برخی از واقعیت ها یا اجرای برخی برنامه ها بسیار سخت و تلخ است اما اگر امروز اجرایی نشود معلوم نیست که فردا چه خساراتی را به همراه داشته باشد. همانطور که به طور نمونه، عدم اجرای برنامه های مشخص مقابله با آلودگی هوا در چین منجر به درگیری پکن و 23 شهر دیگر این کشور با آلودگی هوا حدود 400 شده است و این به معنای درگیری حدود نیم میلیون نفر در چین با آلودگی هوا سمی و تحمیل هزینه های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی کلان به این کشور است.

ابتکار با بیان اینکه محیط زیست و آب دو تهدید مهم تمدنی برای ایران و نیازمند توجه ویژه است، گفت: دولت یازدهم به رغم تحویل گرفتن مسئولیت در شرایط سخت رشد اقتصادی منفی 6 درصد، تورم 40 درصد، مشکلات وسیع اشتغال و بسیاری شرایط دشوار دیگر، محیط زیست را به یکی از مهم ترین اولویت های خود تبدیل کرده است و می خواهد دولتی محیط زیستی باشد ولی این موضوع نیازمند حمایت بخش های مختلف از جمله بخش های علمی و دانشگاهی و فرهنگستان ها است.