
به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا، روزنامه ابتکار نوشت: «در گذشتههای دورتر که تنها تاکسیها و اتوبوسهای شرکت واحد در سطح شهر خدمات حملونقل را به عهده داشتند با حضور بانوان به عنوان راننده در ابتدا مخالفتهای بسیاری شده بود، هر چند با گذر زمان شمار رانندگان خانم افزایش یافت و حتی بانوان توانستند سهمی از حملونقل اتوبوسهای شرکت واحد را نیز به خود اختصاص دهند. در حال حاضر اما با حضور زنان در کابین کوچک راهبری مترو مخالف میشود و محمد احمدیبافنده به عنوان مدیرعامل بهرهبرداری متروی تهران حضور زنان در شرکت مترو به عنوان راهبر قطار را در تضاد با کرامت انسانی آنها عنوان میکند.
ابوالفضل قناعتی: از ظرفیت بانوان در تمام زمینه ها باید استفاده شود
ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون حملونقل شورای شهر تهران در این رابطه به «ابتکار» میگوید: «من مسئول انضباط شرکت تاکسیرانی هستم و با جرات میگویم که هیچ ممنوعیت جنسیتی برای رانندگی وجود ندارد؛ چرا که بسیاری از خانوادهها دوست دارند فرزند دخترشان یا همسر خانواده با خیال راحتتری در سطح شهر جابهجا شود؛ چرا که از نظر اعتقادی برخی خانوادهها این گونه میپسندند و همه امکانات چه در تاکسیهای بیسیم و چه تاکسیهای خطی و اتوبوسها برای بانوان فراهم است.»
در ارتباط با کرامتهای انسانی
کرامت به معنی دور شدن از پستی و فرومایگی است. حال باید پرسید حضور بانوان در قطارهای مترو به عنوان راهبر چگونه کرامت آنها را زیر سوال میبرد؟ در سالهایی که تهران به خود قطارهای مترو را دیده، کمتر کسی را میتوان یافت که راهبر قطار را دیده باشد یا با او همکلام شود. واگنهای کوچک ابتدایی و انتهایی قطار که راهبران در آن مینشینند در کمترین ارتباط با مسافران است و تنها در
حالتهای خاص مسافران میتوانند به طور مستقیم راهبر را ببینند که این موضوع در تاکسیها و اتوبوسها بیشتر لمس میشود؛ چرا که رانندگان خانم به طور مستقیم با افراد در ارتباط هستند در نتیجه باید دید کرامت گفته شده از زبان احمدی بافنده به چه معنا است.
ابوالفضل قناعتی در ادامه گفتوگو با «ابتکار» با اشاره به این موضوع که از ظرفیت بانوان در تمام زمینهها باید استفاده شود، میگوید: «این موضوع تاکنون نه در کمیسیون حملونقل و نه در صحن شورا مطرح نشده است. نظر من این است که فضا باید به گونهای باشد که از ظرفیت بانوان نیز استفاده شود؛ چرا که آنها نیز بخشی از اجتماع هستند و باید در ساخت آن مشارکت داشته باشند.»
وی در ادامه میافزاید: «ممکن است به کارگیری خانمها در بعضی از بخشهای مترو واقعاً مثمرثمر باشد، پس باید از پتانسیل آنها استفاده کرد. هر چند این موضوع نیز مطرح میشود که کار باید با جنس خانمها همخوانی داشته باشد. حال اگر به مسائل دینی و اعتقادی جامعه و فرد خدشهای وارد نشود؛ چرا که نه، خانمها هم میتوانند به عنوان راهبر خدمت کنند. عقیده من این است که از ظرفیت بانوان هم در بخشهای اقتصادی و هم اجتماعی و فرهنگی باید استفاده شود.»
به عقیده من که بلامانع است
همچنین اسماعیل دوستی، عضو کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال خبرنگار «ابتکار» که مدیرعامل بهرهبرداری مترو حضور زنان در کابینهای راهبری قطارهای مترو را در تضاد با کرامت آنها میداند، با خنده پاسخ میدهد: «به عقیده من که بلامانع است.»
شرایط استخدام راهبر مترو چیست؟
بر اساس آن چه در شرایط استخدام راهبری قطارهای برقی عنوان شده است، «تابعیت جمهوری اسلامی ایران»، «متدین بودن به یکی از ادیان رسمی کشور»، «اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران»، «دارا بودن مدرک فوق دیپلم در یکی از گرایشهای برق، کامپیوتر و مکانیک»، «عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردانها»، «داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه، یا معافیت دائم
غیر پزشکی»، «تایید صلاحیت توسط مبادی ذیربط»، «حداکثر ۲۸ سال سن»، «برخورداری از سلامت کامل بینایی و شنوایی و انطباق با استانداردهای طب کار برای شغل راهبری قطارهای مترو»، «اولویت سکونت در استان تهران»، «عدم اشتهار به فساد اخلاقی و نداشتن سابقه محکومیت کیفری یا محرومیت ازحقوق اجتماعی»، «عدم محرومیت قانونی از استخدام رسمی در ادارات و سازمانهای دولتی و موسسات عمومی» و «عدم اشتغال» از مواردی است که شرایط استخدام راهبر قطار ذکر شده است. هیچیک از موارد گفته شده در شرایط استخدام بر نوع جنسیت اشاره نداشته و گویای این موضوع است که بانوان هم باید بتوانند در آزمون شرکت کنند. این استخدام بر اساس آزمون کتبی، مصاحبه تخصصی و انجام معاینات پزشکی صورت می گیرد. نتیجهای که میتوان از شرایط ذکر شده گرفت این است که بانوان نیز این حق را دارند که در آزمون شرکت کنند.
برید کنار مهندس اومده!
حامد یک راهبر قطار مترو تهران است. از او در ارتباط با حضور زنان به عنوان راهبر قطارهای مترو پرسیدیم، حامد به خبرنگار اجتماعی «ابتکار» میگوید: «به گفته مدیرعاملمان حضور زنان به عنوان راهبر در شان آنها نیست. به عقیده من یک سری مسائل در شرایط سخت باعث میشود که بانوان از پس این کار به سختی برآیند.»
حامد در تشریح این دشواریها میگوید: «به طور مثال اگر ترمز قطار دچار مشکل شود، راهبر باید زیر قطار برود و تعمیر آن را انجام دهد. این کار در پیک شلوغی مترو بسیار استرسزا است. همچنین زمانی که یکی از درها خراب شود و این در مربوط به واگن آقایان شود، برای من که مرد هستم با تمسخر افراد داخل مترو متوجه میشوم. حال فرض کنید این مردم با یک خانم چه رفتاری خواهند داشت!»
حامد در ادامه به این موضوع که در حال حاضر زنان در کنترل اتاق فرمان مترو حضور دارند، اشاره میکند و میگوید: «اگر خانمی خصوصیات فیزیکی خود را افزایش دهد، به عقیده من میشود در زمینه راهبر قطار هم از آنها استفاده کرد. همچنین که در اتاقهای فرمان مترو از آنها استفاده میشود، چون کار با کامپیوتر است و نیازی به آمادگی جسمانی ندارد.»
او میگوید: «اگر فرهنگ مردم بالا رود، در خیلی از مشاغل میشود از زنان استفاده کرد اما آنچه میبینم در حال حاضر ما مردان هم به سختی میتوانیم برای تعمیر یک بخش کوچک به داخل واگنها بریم. یادم هست برای تعمیر در یکی از واگنها که گیر کرده بود، رفته بود که مردم با لحن تمسخر میگفتند: برید کنار مهندس اومده!»
حضور زنان به عنوان راهبر در قطارهای شهری
با نگاهی به سیستمهای راهبری قطار شهری در جهان میتوان دید که بانوان نیز در راهبری قطارها سهیم هستند. حال اگر توجه به مسائل اعتقادی و بر اساس گفتههای احمدی بافنده توجه به کرامت بانوان در راهبری مترو، میتوان نمونههای مشابهای در کشورهای اسلامی را یافت که به این سمت نائل شدهاند. بر اساس خبری که ایسنا منتشر کرده است، زن ۲۸ ساله اماراتی به عنوان اولین زن راهبر قطار در منطقه خاورمیانه معرفی شده است. «مریم آل صفر» که به عنوان راهبر سیستم ریلی درونشهری امارات مشغول به کار است، توانست همانند مردان از حقی برابر برخوردار شود و عنوان اولین زن راهبر قطار در خاورمیانه را به دست آورد. مریم در گفتوگو با پایگاه اینترنتی گلفنیوز گفته بود: همیشه با شکیبایی با مشکلات روبهرو میشوم و از ریسک کردن ترس به خود راه نمیدهم و با جدیت کار میکنم و راهبری قطار مترو از اولین اولویتهای من بوده است. او به دیگر زنان اماراتی توصیه کرده است در صورتی که آرزوی دست یافتن به مشاغل غیر مرسوم برای زنان را دارند برای رسیدن به آن برنامهریزی کنند تا به هدفشان دست یابند.
امیدوارم روزی این تابو بشکند
مهدیه دختری ۲۹ ساله است که در پرسوجوهای خبرنگار ما علاقه خود را به راهبر شدن نشان داده است. او در گفتوگو با خبرنگار «ابتکار» میگوید: «علاقمندی من به راهبر شدن به این برمیگردد که دوست دارم کنترل یک وسیله عظیم مانند قطار را در دست داشته باشم.»
او که هم شرایط سنی و هم تحصیلات مربوط به راهبر شدن را دارد، میگوید: «شما از من میپرسید که آمادگی تعمیر بخشی از قطار را که خراب شده را دارم، من میگویم وقتی شغلی را میپذیرم اگر بسیار سخت هم باشد، زمانی که آموزش کافی دیده باشم، حتما با دل و جان میپذیرم.»
مهدیه در پاسخ به این سوال که راهبر شدن در تضاد با کرامت زنان است، میگوید: «ببینید، تجربه من میگوید که زن بودن چالشهایی به همراه دارد و این موضوع در جامعه ما بیشتر هم است. در جامعه ما تمسخر، دست پایین انگاشتن و بیاعتمادی به زنان بسیار شایع است و نمیتوانیم این موضوع را رد کنیم. من حداقل در خودم این تلاش را کردم که مهارتهای خود را بالا ببرم و موضوع کاری را شخصی نکنم و قاطع باشم. مثلا اگر کسی در زمان بروز مشکل به من توهینی کرد که مربوط به جنسیتم است، به این موضوع بیاعتنایی میکنم و از او میخواهم که کنار برود تا کاری که لازم است را انجام دهم.»
او میگوید: «نه تنها من که بسیاری از خانمهای هم سن و سال من به این شغل علاقه دارند اما متاسفانه اجازه حضور زنان در این شغل به ما داده نشده است. امیدوارم روزی این تابو نیز مانند تابو رانندگی زنان به عنوان تاکسی بشکند.»