آیا حج ایرانیان باعث ثروتمند شدن عربستان می شود؟

عربستان پنج روز پیش حتی روابط دیپلماتیک و هرگونه ارتباط زمینی، دریایی و هوایی با کشور همسایه و هم پیمان خود "قطر" را قطع و دلیل آن را مقابله با تروریسم و افراط گرایی اعلام کرد!!

همزمان با این تحولات، تبلیغات سوئی نیز از سوی برخی ایرانیان در رابطه با سفر حج انجام می شود که ریشه در اختلافات قدیمی عرب و عجم نیز دارد. 

دکتر محمد فاضلی، جامعه شناس و معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در رابطه با این پدیده در کانال تلگرامی خود متن کوتاه زیر را نوشته است:

احساس می‌کنم جریان خاصی وجود دارد که تلاش می‌کند مناقشه سیاسی میان دو کشور ایران و عربستان را به مناقشه عمیق‌تر اجتماعی هم تبدیل کند.

این جریان می‌کوشد با بیان این‌که ایرانیان با سفر حج باعث ثروتمند شدن کشور عربستان شده‌اند ملی‌گرایی ایرانی را تحریک کرده و آمادگی اجتماعی بیشتری برای برخورد و مناقشه شدیدتر دو کشور فراهم کند. این جریان از انتشار عکس‌نوشته‌هایی از سران ثروتمند عرب گرفته تا بیان نکاتی کذب درباره ترجمه تحریف‌آمیز قرآن علیه ایرانیان برای این هدف استفاده می‌کند.

توجه به چند نکته در این خصوص مهم است:

ثروت اصلی سران عرب از نفت به دست آمده است. بقیه کشورهای عربی که مکه و مدینه ندارند نیز ثروتمند هستند و رفتاری شبیه به سران عربستان از خود بروز می‌دهند.

نقش درآمد حاصل از سفر ایرانیان به حج در مقابل کل درآمدهای ملی عربستان بسیار ناچیز است.

روابط مناسب ایران و عربستان اگر برقرار باشد، درآمد ناشی از حجاج ایرانی مکه و مدینه، احتمالا با درآمد حاصل از سفر شیعیان عربستان به ایران می‌تواند برابری کند.

اهمیت روابط صلح‌آمیز دو قدرت منطقه، بسیار بیشتر از هزینه‌های اقتصادی حج برای ایران است.

حج یک واجب دینی و بخشی از علائق اکثریت دینداران ایران است. حج مردم ایران را نمی‌توان تعطیل کرد. یادمان باشد ما تنها مسلمانان جهان نیستیم که به حج می‌رویم. حج بخشی از مشارکت ما در جهان اسلام نیز هست.

حج نوعی توریسم مذهبی هم هست. اگر هزینه کردن برای حج نادرست باشد، هزینه کردن برای سفر به سایر کشورها از جمله ترکیه و امارات هم همین گونه است. بسیاری از آن‌ها که علیه هزینه‌های اقتصادی حج می‌نویسند، هرگز پیشنهاد سفر به ترکیه یا سایر کشورها را رد نمی‌کنند. بقیه کشورها هم به اندازه عربستان به فکر منافع ملی خودشان هستند و ما را دوست ندارند. حج یک استثنا نیست.

* نتیجه‌گیری ساده:

ممکن است ذیل عنوان ملی‌گرایی ایرانی، تأمین منافع ملی، ضدیت با سران عرب یا هر عنوان دیگری، خیلی ساده از گرایش‌های نادرست ضدعربی جامعه ایرانی برای دمیدن بر مناقشه‌ای سیاسی که می‌تواند به مخاصمه‌ نظامی خطرناکی تبدیل شود، سوءاستفاده کنند. هوشیار باشیم.