روز جهانی حفاظت از رودخانه ها گرامی باد

با توسعه شهرنشینی و خالی شدن و کاهش جمعیت روستاها، همراه با اجرای طرح های عمرانی و دور شدن انسان از رودخانه ، دوستی دیرینه انسان و رودخانه در  نقاط جهان گسسته شد و متاسفانه نسبت به رودخانه ها که روزی حیاتمان را مستقیم از آن داشتیم بسیار بی مهر شده و نقش رودخانه‌ها را در حیات خود نادیده گرفتیم.

عوامل موثر در تغییر مقدار آب رودخانه در طول زمان شامل توپوگرافی، جنس زمین، پوشش گیاهی و شرایط اقلیمی می باشد اما تخریب پوشش گیاهی حوزه آبخیزها، آلودگی های ناشی از تخلیه فاضلاب ها و انواع آلودگی ها، بهره برداری از شن و ماسه و مهم تر از همه سدسازی‌های افراطی بر روی رودخانه ها هر یک به شکلی در دگرگونی محیط زیست رودخانه ها موثر واقع شده اند.

این تخریبات گسترده و خاموشی رودخانه ها یکی پس از دیگری به وسیله سدها سبب ایجاد جنبشی بزرگ با نام “حفاطت از رودخانه ها در برابر سد سازی” شد که به صدور بیانیه ای به تاریخ ۱۴ مارچ ۱۹۹۷ در شهر کوریتیبای برزیل از سوی سازمان‌های مدافع طبیعت و مردم بومی انجامید. از آن سال به بعد این روز (23 اسفند) در خیلی از کشورهای به شیوه های مختلف گرامی داشته می شود و سال‌ها است که طرفداران محیط زیست می‌کوشند دولت‌ها و شرکت‌ها و کارتل‌های بزرگ را وادار سازند تا برای تامین آب یا انرژی، راه‌های متناسب با حفظ محیط زیست و حقوق مردم ذینفع در مسیر رودخانه‌ها را در پیش بگیرند و از خاموش کردن رودهای پر خروش و زنده در پشت دیوار عظیم سدها خودداری کنند.

در بخشی از بیانیه کوریتیبا، آمده است: ((سدها در همه جا، مردم را به زور از خانه هایشان بیرون می کنند، مزارع حاصلخیز، جنگل ها و مناطق کم نظیر را به زیر آب می برند، مناطق ماهی گیری و تامین آب شرب را از میان می برند، و مایه پراکندگی اجتماعی، فرهنگی، و فقر اقتصادی جوامع ما می شوند. ما باید به سوی جامعه ای پیش برویم که انسان و طبیعت دیگر بر پایه ی منطق بازار، که در آن تنها ارزش مربوط به کالاها و تنها هدف سود است، کم ارزش نشوند.

روز جهانی حفاظت از رودخانه‌ها فرصتی است برای تامل در رفتارهای نابخردانه‌ای که با این رگ‌های زندگانی‌بخش زمین داشته‌ایم. درباره این روز با دیگران صحبت کنیم و بکوشیم توجه مردم،  را به موضوع حیاتی حفاظت از رودخانه ها جلب کنیم.