اکران فیلم خارجی طرحی شکست‌خورده یا راهی برای نجات سینماهای ایران؟

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، با تعطیلی طولانی مدت سینماها و بازگشایی ناموفق سالن‌های سینما که استقبال چندانی از فیلم‌ها صورت نگرفت ایده‌های مختلفی برای استقبال مردم و ریسک کمتر برای فیلم‌های ایرانی مطرح شد که یکی از این ایده‌ها می‌تواند اکران فیلم‌های خارجی باشد.

مخالفان اکران فیلم‌های خارجی معمولاً به در دسترس بودن این فیلم‌ها برای مردم اشاره دارند، سال‌هاست که مخاطبان فیلم‌های خارجی با دانلود و خرید دیسک این فیلم‌ها به راحتی می‌توانند فیلم‌های روز دنیا را ببینند اما موافقان تأکید دارند که فیلم دیدن بر پرده سینما مطالبه بسیاری از مخاطبان است و حتی می‌تواند رقابتی ایجاد کند که منجر به پیشرفت سینمای کشور شود.

می‌توان هر دو استدلال را درست دانست ولی مسأله اصلی به صرفه بودن این دو اتفاق در کنار هم است؛ به این معنی که با وجود در دسترس بودن فیلم‌های خارجی میزان استقبال مردم از فیلم‌ها بر پرده سینما به قدری باشد که برای سینماداران و واردکنندگان آثار صرفه اقتصادی داشته باشد و یا به مرور زمان فرهنگ سینما رفتن را در اقشار مختلف جامعه نهادینه کند.

در گفت‌وگو با سینماگران این موضوع را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:

 محمد حسین فرحبخش: با اکران فیلم‌های خارجی مخالفم / اکران بدون خرید رایت فیلم‌ها خلاف شرع است!

محمد حسین فرحبخش با اشاره به اینکه فیلم‌های خارجی همزمان با اکران برای عموم مردم در دسترس هستند تأکید کرد که مردم فیلم‌ها را بدون سانسور می‌توانند در خانه ببینند و لزومی ندارد که برای دیدن نسخه سانسور شده همان فیلم‌ها بلیت بخرند و به سینما بیایند.

محمد حسین فرحبخش تهیه‌کننده و کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، درباره اکران فیلم‌های خارجی در ایران گفت: مخالف اکران فیلم‌های خارجی هستم و به نظرم بسیار بعید است که اکران این فیلم‌ها بتواند اتفاقی خوب در سینمای ایران رقم بزند و با استقبال خوبی مواجه شود.

فرحبخش تصریح کرد: دلایل بسیاری دارد که فیلم‌های خارجی در ایران چندان موفق نخواهند بود. یکی از این دلایل مربوط به قوانین کشور ما می‌شود. فیلم‌های آمریکایی یا در واقع هالیوودی که جذابیت بیشتری نسبت به دیگر آثار دارند در کشور ما امکان اکران ندارند چرا که نمایش این فیلم‌ها در کشور ما غیر قانونی است. در این شرایط تنها فیلم‌های اروپایی می‌مانند که آن‌ها هم جذابیت چندانی ندارند و طبیعی است که مردم برای دیدن این فیلم‌ها به سینما نیایند.

او افزود: از طرفی همه این فیلم‌ها با بهترین کیفیت، با زیرنویس فارسی در همان روزهای اکران جهانی در دسترس همه قرار دارند و مردم می‌توانند این فیلم‌ها را دانلود یا به صورت دی‌وی‌دی خریداری کنند. از همه مهم‌تر نسخه‌های خریداری شده بدون سانسور هستند و ما قرار است در سینمای‌مان این فیلم‌ها را سانسور کنیم پس کمتر کسی حاضر می‌شود که بلیت خریداری کرده و به دیدن این فیلم‌ها بیاید.

این تهیه‌کننده سینما در ادامه درباره خرید فیلم‌های خارجی برای اکران در سینماهای ایران گفت: اگر یک کشور فیلمی از سینمای ایران را بدون اینکه خریداری کند، در سینماهایش نمایش دهد محکوم به دزدی است و طبق قانون باید پاسخگوی عملکرد خود باشد. ما هم نباید فیلم‌ها را بدون خرید رایت نمایش دهیم. این فیلم‌ها باید خریداری شده و از شورای پروانه نمایش، مجوز بگیرند و اکران شوند. بعید می‌دانم با توجه به وضعیت اقتصادی فعلی کشور برای کسی خرید فیلم‌های خارجی صرفه اقتصادی داشته باشد و اگر قرار باشد برای توجیه صرفه اقتصادی این فیلم‌ها بدون اینکه خریده شوند همان نسخه موجود در اینترنت اکران شود دزدی و خلاف شرع است و باید جلوی چنین اتفاقی را گرفت.

فرحبخش در پایان تأکید کرد: امروز بسیاری از سالن‌های سینماهای ما امکانات لازم را برای اکران فیلم‌های خارجی با بهترین کیفیت دارند و با این حال فکر می‌کنم اگر در این شرایط که فیلم‌های ایرانی حاضر به اکران در سینماها نیستند ما فیلم‌های خارجی را با بهترین کیفیت اکران کنیم شاید کمی به سینماها کمک شود اما نباید این مسأله ادامه‌دار شده و در دوران پساکرونا هم شاهد اکران فیلم‌های خارجی باشیم. می‌تواند چند روزی اکران فیلم‌های خارجی را هم امتحان کرد و دید که آیا در این شرایط نمایش آن‌ها به صرفه‌تر از فیلم‌های ایرانی است یا خیر.

شهرام خرازی‌ها: در جامعه مطالبه دیدن فیلم‌ خارجی بر پرده سینما وجود ندارد

شهرام خرازی‌ها منتقد سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: تاریخچه نمایش فیلم‌های خارجی در سینماهای ایران به اواخر دهه 50 و اوایل دهه 60 برمی‌گردد. پس از دهه 60 ما به شکل گسترده اکران فیلم خارجی نداشتیم و هر از گاهی به صورت محدود اکران فیلم خارجی داشتیم و هیچگاه این اکران‌ها به گستردگی قبل نبود.

خرازی‌ها خاطرنشان کرد: مردم ایران عادت به دیدن فیلم‌های خارجی در سینما ندارند و عدم اکران این آثار سلیقه مردم را اینگونه جهت‌دهی کرده که از کانال‌های دیگر مثل دانلود و یا با خرید دیسک فیلم‌ها از دستفروش‌ها و دیگر فروشندگان این فیلم‌ها را تهیه‌ کنند و در خانه ببینند. پس بسیار بعید است که مردم از فیلم‌های خارجی در سینماها استقبال کنند.

او افزود: در شرایط حاضر که به هیچ‌وجه نمی‌توان امید به رونق سینما با اکران فیلم‌های خارجی داشت. مردم ترجیح می‌‌دهند در این شرایط که احتمال ابتلا به کرونا بسیار بالا رفته به سینما نروند چرا که خطر ابتلا در محیط‌های سرپوشیده چند برابر است و کمتر کسی حاضر است با این خطر به سینما برود.

این منتقد در ادامه اظهار داشت: نکته دیگر این است که فیلم‌های خارجی در کشور ما سانسور می‌شوند و اگر این اتفاق رخ ندهد و فیلم‌ها با بالا‌ترین کیفیت ممکن اکران شوند به مرور زمان می‌توان به توجه مردم امیدوار بود اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که عادت فیلم دیدن روی پرده تابع سبک زندگی است و می‌بینیم مردم در سال‌های اخیر از پرده سینما به تلویزیون سپس لپ‌تاپ و حال صفحه گوشی موبایل‌ها روی آورده و فیلم‌ها را در این قاب‌ها می‌بینند. این اتفاق به بینایی افراد آسیب می‌زند ولی فرهنگ فیلم دیدن به این سمت می‌رود و به نظر کاری نمی‌توان کرد و تغییر این رویکرد که امروز در بین مخاطبان ایرانی نهادینه شده کار بسیار سختی است که نیاز به زمان دارد.

او افزود: من منکر این مسأله نمی‌شوم که هنوز بسیاری از مردم علاقه‌مند به دیدن فیلم‌ها بر پرده سینما هستند و اما همین تعداد زیاد آنقدر قابل توجه نیست که بخواهیم فیلم‌های خارجی را در سطحی گسترده اکران کنیم. در دهه 60 فرهنگ فیلم دیدن بر پرده سینما جدی‌تر و پررنگ‌تر بود و امروز به دلیل جهت‌دهی‌های وزارت ارشاد این فرهنگ تغییر کرده است و اکران فیلم‌های خارجی به هیچ‌وجه مقرون به صرفه نیست.

خرازی‌ها در ادامه با اشاره به کمبود سالن‌های سینما در ایران گفت: فیلم‌های سینمایی بسیاری داریم که هر سال در صف اکران می‌مانند و رنگ پرده سینما را نمی‌بینند. گروه هنر و تجربه با همین هدف تأسیس شده تا فیلم‌هایی که شانس کمتری برای اکران دارند بتوانند حداقل اکرانی داشته باشند و اگر قرار باشد فیلم‌های خارجی هم به این صف اضافه شوند وضعیت قطعاً بدتر می‌شود. به نظر من مطالبه دیدن فیلم‌های خارجی بر پرده سینما در جامعه ما وجود ندارد و برای قشری که این مطالبه را دارند می‌توان چند سینما ممتاز را در نظر گرفت که به طور ثابت فیلم‌های خارجی اکران کنند و این امکان هم تنها در شهرهای بزرگ وجود دارد چرا که در بسیاری از شهرستان‌ها تعداد سینماها بسیار اندک است.

خرازی‌ها در پایان تصریح کرد: اکران فیلم‌های خارجی پیش از این در سال‌های اخیر در ابعاد کوچک‌تر امتحان خود را پس داده‌اند و می‌بینیم در فرهنگسراها که بعضاً فیلمی خارجی اکران می‌شود معمولاً نیمی از سالن پر شده و استقبال چندانی از فیلم‌ها نمی‌شود. از طرفی باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که وقتی از دهه 60 جلوی اکران فیلم‌های خارجی در ایران گرفته شد، سینمای ما رشد کرد و پس از آن بود که فیلم‌های ایرانی کیفیت بهتری پیدا کردند و توانستند در جشنواره‌های بین‌المللی جوایز متعددی کسب کنند.

ابراهیم عامریان: در شرایط عادی باید از اکران فیلم‌های خارجی حمایت کرد / در دسترس بودن فیلم‌ها توجیه درستی نیست؛ برخی ترجیح می‌دهند فیلم را بر پرده سینما ببینند

ابراهیم عامریان با حمایت از اکران فیلم‌های خارجی در سینماهای ایران تأکید کرد که در دسترس بودن فیلم‌ها توجیه درستی نیست چرا که برخی ترجیح می‌دهند فیلم را بر پرده سینما ببینند.

ابراهیم عامریان تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: در شرایط عادی، وقتی که مردم به سینما می‌روند و از فیلم‌ها استقبال لازم صورت می‌گیرد قطعاً اکران فیلم‌های خارجی نیز می‌تواند اتفاق مثبتی باشد اما در شرایط حاضر که کمتر کسی ریسک سینما رفتن را به جان می‌خرد اکران فیلم‌های خارجی قطعاً هیچ کارکردی نخواهد داشت.

عامریان خاطرنشان کرد: وقتی مردم حتی از فیلم‌های جدید ایرانی در سینماها استقبال نمی‌کنند بعید است استقبال چندانی از فیلم‌های خارجی که به راحتی در اینترنت در دسترس هستند صورت گیرد. از طرفی هنوز مردم به حفظ سلامتی‌شان در سالن‌های سینما اطمینان ندارند و طبیعی است که برایشان فرقی نداشته باشد چه فیلمی اکران می‌شود، در هر صورت کسی به سینما نخواهد آمد.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: در شرایط عادی موافق اکران فیلم‌های خارجی هستم و این توجیه که مردم وقتی می‌توانند فیلم را دانلود کنند قطعاً به سینما نمی‌آیند را قبول ندارم. بارها تجربه شده که نسخه قاچاق فیلمی در دسترس عموم قرار گرفته اما مردم ترجیح داده‌اند فیلم را روی پرده ببینند. وقتی «تگزاس 2» بر پرده سینما بود و حدود 19 میلیارد تومان فروخته بود نسخه قاچاقش در دسترس عموم قرار گرفت اما پس از این اتفاق فیلم توانست 6 میلیارد تومان دیگر نیز بفروشد. این تجربه ثابت می‌کند که بسیاری از مخاطبان سینما ترجیح می‌دهند فیلم را در سالن‌ بر پرده عریض ببینند و اکران فیلم خارجی هم می‌تواند اینچنین مورد استقبال قرار گیرد.

او افزود: اکران فیلم‌های خارجی سطح سلیقه مردم را در دیدن فیلم بالا می‌برد و توقعات از فیلم‌های سینمایی بیشتر می‌شود، در نتیجه فیلمسازان ما نیز مجبور به ارتقای کیفیت آثارشان می‌شوند و این روند کیفیت فیلم‌های سینمایی ما را دو چندان می‌کند. به نظر من تأثیرات مثبت اکران فیلم‌های خارجی به مراتب بیشتر از تأثیرات منفی آن است و در شرایط عادی که سینماها به فعالیت خود ادامه می‌دهند باید از این ایده استقبال کرد.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «انفرادی» در پایان تأکید کرد: فیلم‌های خارجی و به خصوص آثار هالیوودی با کیفیت بسیار بالایی ساخته می‌شوند و معمولاً این فیلم‌ها ویژگی‌هایی مثل سه بعدی، صدای دالبی و... دارند که باید این ویژگی‌ها نیز برای مخاطبان ایرانی وجود داشته باشد به این معنی که در اکران فیلم‌های روز دنیا باید توجه داشته باشیم که فیلم‌ها با بالاترین کیفیت خریداری شوند و تجربه‌ای کامل از دیدن فیلم را به مخاطب ارائه دهند. با توجه به شرایطی که وجود دارد بعید می‌دانم این اتفاق رخ دهد و اگر فیلم‌ها با همان کیفیت نسخه بلوری که در اینترنت موجود است اکران شوند قطعاً میزان استقبال به حداقل می‌رسد. به نظر من در اکران فیلم‌های روز دنیا حرف اول را کیفیت بالای فیلم‌ها بر پرده سینما می‌زند که می‌تواند موجب جلب نظر مخاطب شود. 

سپهر پهلوانی: در شرایط حاضر اکران هیچ فیلمی به سینماها کمک نمی‌کند

سپهر پهلوانی، مدیر پردیس سینمایی ارگ، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: در وضعیت حاضر که مردم برای حفظ سلامتی‌شان و جلوگیری از ابتلا به بیماری کرونا ترجیح می‌دهند به سینماها نروند اکران فیلم خارجی یا هر فیلم دیگری نمی‌تواند به سینما کمک کند و باعث استقبال مردم شود.

پهلوانی تصریح کرد: در شرایط عادی اکران فیلم خارجی می‌تواند اتفاق خوبی باشد و قشری از جامعه را که شاید علاقه‌ای به دیدن فیلم‌های ایرانی ندارد به سینماها می‌کشاند اما اکران فیلم‌های خارجی باید به صورتی باشد که مردم با کیفیت خوب فیلم‌ها را ببینند.

او افزود: امروز اکثر فیلم‌ها با کیفیت سه بعدی و صدای دالبی ساخته می‌شوند، اگر ما نسخه اصلی فیلم‌ها را خریداری کنیم قطعاً از فیلم‌ها استقبال می‌شود اما در غیر این صورت وقتی فیلم‌ها با همان کیفیت در فضای مجازی در دسترس هستند لزومی ندارد مردم به سینما بیایند و فیلم را به همان کیفیت ببینند. بعید است که نسخه اصلی فیلم‌ها با کیفیت عالی خریداری شود اما اگر این اتفاق رخ دهد قطعاً اتفاق خوب و مثبتی است.

مدیر پردیس سینمایی ارگ در ادامه گفت: همیشه برخی مدیران مخالفان اکران فیلم‌های خارجی بودند و دلایل خود را برای این مسأله داشته‌اند که بسیاری مواقع دلایل قانع‌کننده‌ای بوده اما به نظر من اگر به شکل مداومی فیلم‌های خارجی اکران می‌شدند و مردم به دیدن این فیلم‌ها در سینما عادت کرده بودند سلیقه مردم به این سمت شکل گرفته بود و امروز بدون شک اکران فیلم‌های خارجی به سینما کمک می‌کرد اما متأسفانه هر بار این موضوع با توجه به سلیقه مدیران وقت مطرح و رد می‌شدند.

پهلوانی در پایان تأکید کرد: مردم ما در سال‌های گذشته عادت کرده‌اند که فیلم‌های خارجی را در خانه ببینند و تقریباً همه فیلم‌های روز دنیا در ایران توسط سینمادوستان دیده می‌شود. اگر فیلم‌های اکران شده امتیاز ویژه‌ای نسبت به فیلم‌های موجود در اینترنت نداشته باشند قطعاً لزومی ندارد که این فیلم‌ها در سینماهای ما اکران شوند.

آیت ملک‌نیا: اکران فیلم‌های خارجی در این شرایط بی‌فایده اما در شرایط عادی کمک‌کننده است

آیت ملک‌نیا با اشاره به اینکه همچنان اعتماد مردم برای حضور در سالن‌های سینما جلب نشده، تأکید کرد که در این شرایط فرقی ندارد چه فیلمی اکران می‌شود و فیلم‌های خارجی نیز نمی‌توانند به کمک سینما بیایند اما در شرایط عادی قطعاً اکران فیلم‌های خارجی کمک‌کننده است.

آیت ملک‌نیا مدیر سالن‌های سینمای موزه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: اکران فیلم‌های خارجی در این شرایط نمی‌تواند به کمک سینماها بیاید چرا که متأسفانه هنوز مخاطبان از امن بودن سالن‌های سینما اطمینان حاصل نکرده و ترجیح می‌دهند فعلاً به سینما نیایند؛ قطعاً در این شرایط فرقی نمی‌کند چه فیلمی اکران شود.

ملک‌نیا تأکید کرد: این در حالی است که مطمئناً سالن‌های سینما امن‌ترین مکان در بین مکان‌های عمومی هستند چرا که تمام پروتکل‌های بهداشتی در سالن‌های سینما رعایت می‌شود و مردم نیز در سالن‌ها با فاصله از هم به تماشای فیلم می‌نشینند. تمام نکات بهداشتی با بیشترین دقت رعایت شده و هیچ خطری مخاطبان را تهدید نمی‌کند اما متأسفانه مسأله اصلی اعتمادی است که مردم باید پیدا کنند و هنوز این اعتماد به وجود نیامده است.

او افزود: برای جلب اعتماد مردم نیاز است که شهرداری و صدا و سیما با تبلیغات گسترده‌ای که می‌توانند داشته باشند به کمک سینما بیایند. پس از حاصل شدن این اعتماد است که می‌توان درباره کیفیت و نوع فیلم‌ها صحبت کرد، تا زمانی که سینما مخاطب ندارد فرقی ندارد چه فیلمی اکران می‌شود و فیلم‌های خارجی هم نمی‌توانند کاری انجام دهند چرا که اولویت چیز دیگری است.

مدیر سالن‌های سینمای موزه در ادامه اظهار داشت: پس از جلب اعتماد مردم، صحبت درباره اکران فیلم‌های خارجی به کیفیت این آثار مربوط می‌شود. من نمی‌دانم فیلم‌های خارجی چگونه تهیه می‌شوند اما معمولاً بحثی که درباره آن‌ها وجود داشته به کیفیت این آثار مربوط بوده و مخاطبان ایرانی نیاز دارند که فیلم‌ها را با بالاترین کیفیت ببینند و قطعاً مسئولان نیز باید فیلم‌های خارجی را با بیشترین کیفیت تهیه کنند. اگر کیفیت لازم وجود داشت قطعاً در شرایط عادی اکران فیلم‌های خارجی کمک‌کننده است چرا که باعث ایجاد رقابت می‌شود و پیش‌تر هم تجربه اکران این فیلم‌ها نتیجه خوبی داشته و رقابت خوبی بین فیلم‌های ایرانی و فیلم‌های خارجی به وجود آمده است.

ملک‌نیا با اشاره به عدم استقبال مردم از فیلم‌های سینمایی در روزهای اوج‌گیری شیوع بیماری کرونا، گفت: در این وضعیت فیلم‌هایی مثل «شنای پروانه» و «خوب، بد، جلف 2» که با هدف کمک به سینما اکران شده‌اند بیشترین ضرر را متحمل شده و واقعاً صاحبان این آثار ریسک بالایی را پذیرفتند و باید از آن‌ها حمایت بیشتری صورت گیرد.

او در پایان تأکید کرد: متأسفانه این روزها که شرایط مدام در حال تغییر است و وضعیت مدام بدتر می‌شود، تصمیم‌گیری‌ها لحظه‌ای است و نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از آینده داشت. خواهش من از رسانه‌ها این است که به کمک وزارت فرهنگ بیایند تا وزارت فرهنگ بتواند با قدرتی بیشتر در کنار سینماها باشد. متأسفانه حوزه فرهنگ و هنر بیشتر ضرر را در روزهای کرونا متحمل شد و با وجود اینکه در سینماها شاهد رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی هستیم مردم همچنان از حضور در سالن‌ها پرهیز می‌کنند و باید برای جلب اعتماد مردم به کمک وزارت فرهنگ رفت. در این روزهایی که سینماها در سال 99 فعالیت خود را آغاز کرده‌اند تمام پروتکل‌های بهداشتی رعایت شده و مخاطبان با فاصله در حالیکه ماسک به صورت دارند فیلم می‌بینند.