مستند «نامکان»، آسیب‌های اجتماعی حاشیه‌نشینی را روایت کرده است/ نگاه متفاوت به مقولات انسانی

به گزارش برنا، این شبکه از این هفته مجموعه جدیدی را روی آنتن می‌برد؛ مجموعه مستند «نامکان» روایتی صریح از حاشیه‌نشینی و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن است که به تهیه‌کنندگی احمدرضا بلیغ ساخته شده است.

احمدرضا بلیغ تهیه‌کننده «نامکان» با اشاره به موضوع این مجموعه مستند گفت: موضوع کلی که در این مجموعه مستند مورد بررسی قرار گرفته است، آسیب‌های اجتماعی در بستر حاشیه‌نشینی است. برای پژوهش میدانی و‌ پیدا کردن مصادیق حاشیه نشینی بیش از 20 منطقه حاشیه‌نشین را بررسی کردیم و نهایتاً تعدادی از آنان را در دو کلانشهر تهران و مشهد انتخاب کردیم که در این میان 7  قسمت در تهران و دو قسمت نیز در شهر مشهد به تولید رسید.

وی اضافه کرد: آسیب‌های اجتماعی موضوعی کلی است که از طلاق و بزهکاری گرفته تا خشونت اجتماعی را شامل می‌شود اما در این مجموعه سعی کردیم حاشیه‌نشینی را به عنوان بستری اجتماعی و جغرافیایی که زاینده آسیب است مورد بررسی قرار دهیم. به عبارت دیگر، در بستر موضوع حاشیه‌نشینی، مقولات انسانی مهمی نظیر کودکان کار، زنان سرپرست خانوار، اتباع خارجی و ... وجود دارد که تنها مسأله جغرافیایی در آن اهمیت ندارد و باید از ابعاد مختلفی آن را بررسی کرد.

بلیغ گفت: در واقع در این مجموعه با در نظر گرفتن اهمیت موضوعات سوژه‌هایمان را به دو دسته جغرافیا محور و انسان محور تقسیم کردیم که در قسمت‌های جغرافیا محور به محلات بافت فرسوده، سیاست‌گذاری زمین، ساخت شهرک‌های اقماری و معضلاتش و نیز مسأله شهرهای جدید پرداختیم. همچنین در قسمت‌هایی به موضوعات انسانی نظیر کودکان کار و خیابان، اعتیاد و ترک اعتیاد، زنان سرپرست خانوار و اتباع افغانستانی و پاکستانی پرداختیم.

این تهیه کننده ضمن بازگویی برخی از موانع و مشکلات تولید این مجموعه گفت: تولید فیلم مستند به خودی خود دشواری‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای دارد که کار را برای همه اعضای گروه سخت می‌کند، این مسأله با در نظر گرفتن کار در محلات حاشیه‌نشین و با سوژه‌های طبقه‌ای خاص از جامعه که همیشه نادیده گرفته شده است و تحت شدیدترین فشارهای اجتماعی هستند دوچندان می‌شود.

بلیغ همچنین با اشاره به هدف‌گذاری مخاطبین این مجموعه افزود : ما این مجموعه را به دور از نگاه های جشنواره‌ای و داستان محور ساختیم و سعی کردیم علی رغم داشتن این موقعیت برای نزدیک شدن به سوژه‌ها و پرداخت شخصی‌تر به آنها همیشه مسأله را مد نظر داشته باشیم و به دنبال بررسی و پرداخت بیشتر از منظر جامعه‌شناسی شهری باشیم تا در مجموع این مستند ها برای مردم و نیز مسئولین امر دارای ارزش باشد.

تهیه کننده مجموعه «نامکان» با بیان اینکه در این مجموعه سعی شده عزت نفس، شأن اجتماعی و دوری از هرگونه پیش قضاوت در مورد اقشار فرودست و در حاشیه جامعه حفظ شود گفت: یکی از معضلاتی که در جامعه بزرگ رسانه وجود دارد بعضاً نگاه غلط و آسیب‌زا به این اقشار است که چه در فیلم و سریال‌ها و چه در مستندها به چشم می‌خورد. در حالی که اگر بخواهیم نگاهی تاریخی و جامعه شناختی به موضوع داشته باشیم این روند شهری شدن جامعه و اختلاف طبقاتی در شهر است که به این اقشار آسیب وارد کرده و آن ها را از تعاملات سازنده شهری کنار گذاشته که همین امر سبب شده این قشر از جامعه بستر مناسبی برای رشد بزه و آسیب های اجتماعی باشد.

بلیغ با اشاره به اینکه مسائل اجتماعی مملو از سوژه های خاص و قابل پرداخت است افزود: در این مقطع و با وجود محدودیت‌های بی‌شمار ما توانستیم تعداد انگشت شماری از خیریه‌ها و سمن‌ها را در دل پرداختن به سوژه‌های اجتماعی معرفی کنیم که به نوعی ادای دین به این موسسات مردمی است که می‌توانند به الگوساز جامعه و حرکت‌های سازنده و امید بخش باشند و امیدوارم صدا و سیما و دیگر نهادهای متولی دولتی در ادامه به این گروه‌های مردمی بیش از پیش توجه کنند و برای رفع هرچه بیشتر معضلات و آسیب‌های اجتماعی آنها را در جامعه معرفی و تشویق کنند.

این مستند در شبکه سه و با مشارکت بسیج صدا و سیما تولید شده است و ازعوامل ساخت آن می توان به صابر الله‌دادیان: جانشین تهیه و کارگردان قسمت‌های تهران، حسن آخوندپور: کارگردان قسمت‌های شهر مشهد، مهدی آزادی: تصویربردار و حسن مهدوی: صداگذار اشاره کرد.

«نامکان» از این هفته چهارشنبه ها ساعت 21 از شبکه مستند پخش می شود تکرار آن روز بعد ساعت 2 بامداد و 15 خواهد بود.