همه دانستنی‌ها درباره مجوز میراث فرهنگی سد چمشیر/ مطالعات ۱۲ ساله وجود آثار باستانی را اثبات نکرد

به گزارش خبرگزاری برنا، از جمله موضوع‌هایی که درباره سد و نیروگاه چم شیر در فضای مجازی مطرح شده و برای بسیاری از دوستداران فرهنگ و تاریخ کشور نگرانی ایجاد کرده است، اشاره به برخی مطالب نامعتبر مبنی بر وجود برخی بقایای تاریخی و باستانی در منطقه است که ادعا می‌شود با بهره‌برداری از سد نابود خواهند شد. اشاره به وجود بقایای فرهنگی و باستانی در بستر سد چم شیر در حالی مطرح می‌شود که مطالعات و کاوش‌های انجام شده دراین‌رابطه در سه‌فاز و طی ۱۲ سال وجود هیچ‌گونه اثر و یا آثار ارزشمند تاریخی در محدوده سد چم شیر را اثبات نکرده است.

مستند به اطلاعات و اسناد موجود، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در سال ۱۳۸۹ قصد خود را برای ساخت سد و نیروگاه و شبکه آبیاری چم شیر به اطلاع پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری رساند و آمادگی خود را جهت تأمین بودجه و هر نوع همکاری لازم برای انجام مطالعات تاریخی - فرهنگی و باستان‌شناسی این طرح اعلام کرد.

اقدام داوطلبانه‌ای که سبب شد تا فاز نخست مطالعات تاریخی - فرهنگی (بررسی و شناسایی باستان‌شناسی) مخزن سد و شبکه آبیاری چم شیر طی قراردادی به سرپرستی یکی از پژوهشگران پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به نام سراغی و با بودجه این شرکت انجام شود و پیرو همین مطالعات به دلیل مشاهده‌نشدن هرگونه بقایای تاریخی و باستانی قابل‌ذکر، مجوز ساخت و آبگیری سد چم شیر طی نامه‌ای از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری صادر شود.

در رابطه‌با مجوز میراث‌فرهنگی و گردشگری برای ساخت سد، همچنین ذکر این نکته لازم است که با وجود انجام مطالعات مورد اشاره و نظر به درخواست مدیریت وقت پژوهشکده باستان‌شناسی، مطالعات تکمیلی دیگری طی قرارداد دیگری با مدیریت یکی دیگر از پژوهشگران آن مرکز به شهرام زارع و به سرپرستی محمدتقی عطایی انجام پذیرفت.

فاز دوم مطالعات نیز حدود چهار سال به طول انجامید و در این مدت پژوهشگران ۸ محوطه باستانی دارای ابهام را بررسی کردند، اما بار دیگر بقایا و آثار قابل‌ذکری در کاوش‌های ایشان یافت نشد.

با وجود انجام مطالعات فاز اول و دوم و عدم دستیابی به نتیجه خاص، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به‌منظور رفع هرگونه ابهام و ایراد در مکاتبات دیگری خواستار انجام مطالعات تکمیلی و بیشتر شد.

توضیح اینکه به‌واسطه همین پیگیری‌های داوطلبانه و تأمین اعتبار کافی، قرارداد تکمیلی مربوط تنظیم و فاز نهایی این مطالعات در دستور کار قرار گرفت که در حال حاضر پروژه کاوش‌های نجات‌بخشی سد چم شیر توسط ۱۸ تیم مجرب باستان‌شناسی با مدیریت دکتر حسین عزیزی خرانقی در حال انجام است و مقرر شده نتایج نهایی این کاوش‌ها تا ۱۵ دی‌ماه سال جاری به این شرکت ارائه شود.

دقت بالای بررسی باستان‌شناسی باعث شده تمام شواهد فعالیت‌های انسانی مخزن سد (به‌عنوان‌مثال حتی بقایای استقرارگاه‌های عشایری دهه‌های اخیر) به‌عنوان محوطه تاریخی معرفی و موردتوجه قرار گیرد و هیچ مکان یا محوطه تاریخی بدون مطالعه و کشف و مستندسازی آثار فرهنگی منقول و غیرمنقول باقی نخواهد ماند.

اگرچه این وعده داده می‌شود که نتایج فاز سوم کاوش‌های باستان‌شناسان نیز که با نظارت مستقیم ریاست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی در حال انجام است به‌منظور تنویر افکار عمومی از طریق مجاری رسمی جهت اطلاع متخصصان و عموم علاقه‌مندان انتشار برسد، اما دررابطه‌ با مطالعات فاز اول و دوم و نیز مطالعات فاز سوم تا این تاریخ ذکر چند نکته مهم ضرورت دارد:

شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران علاوه بر انجام تعهدات قانونی خویش، در راستای مسئولیت‌های اجتماعی و وظایف میهنی، همکاری همه‌جانبه‌ای با پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی داشته و دارد.

پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی حداقل مدت ۱۲ سال آن هم با تأمین هزینه و پشتیبانی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران برای انجام این مطالعات فرصت داشته است و اتفاقاً این شرکت به‌منظور رفع هرگونه ابهام پیگیر اصلی انجام مطالعات اولیه، ثانویه و تکمیلی بوده است.

فرایند ساخت سد و نیروگاه چم شیر پس از اخذ مجوز از سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری که در سال ۱۳۹۰ صادر شد، آغاز شده است.

در مطالعات انجام شده شواهد و مدارکی ناظر بر استقرار بناهای بزرگ و یا معماری برجسته و فاخر ادوار تاریخی و امثال آن و نیز آثار ارزشمند تاریخی و باستانی کشف نشده و تنها یافته‌های پژوهشگران به بقایای استقرارگاه‌های فصلی یا دائمی عشایری با معماری اولیه روستایی محدود بوده است.

انتهای پیام/