"کرتویچ کرمانشاه" نخستین زیستگاه‌ بشر در خاورمیانه

به گزارش برنا؛ برای گردشگران جالب است که بدانند نخستین سکونتگاه بشر در خاورمیانه در کجا قرار دارد. تپه‌ «شیخی‌آباد» در روستای کرتویج در شهرستان صحنه، در شرق استان کرمانشاه نخستین زیستگاه بشر در خاورمیانه است و گسترش تمدن خاورمیانه از این نقطه آغاز شده است. در کاوش این تپه عمر آن ۱۱ هزار و ۸۰۰ سال مشخص شد که قدیمی تر از مجموعه گنج دره هرسین ۱۰ هزار ساله است.

برای باستان‌شناسان تپه باستانی شیخی‌آباد با اهمیت است. این تپه با دیرینگی آغاز هزاره‌ هشتم پیش از میلاد، آگاهی‌های فراوانی در این زمینه به‌دست می‌دهد. این گستره را "دینَوَر" نیز می‌نامند. در ۱۰ هزار سال پیش بود که انسان یکجانشین در شیخی‌آباد دینَوَر استقرار یافت. انسان‌های دیرینه‌ دینور در دوره‌ی نوسنگی زاگرس زندگی می‌کردند.

تاریخچه این منطقه وقتی روشن شد که وزارت میراث فرهنگی با همکاری باستان‌شناسانی از انگلستان به سرپرستی پروفسور "راجرس متیوس" کاوش‌هایی را در این منطقه انجام داد و نمونه‌هایی از دیوارهای چینه‌ای، اشیای گلی و زغال ‌کشف کرد و استخوان‌های زینت داده شده را برای آزمایش کربن چهارده به دانشگاه آکسفورد ارسال نمود.

شیخی‌آباد، رازهای پنهان زندگی انسان‌های نخستین را آشکار می‌کند

یک باستان‌شناس برجسته کشور در خصوص آخرین وضعیت مطالعات و کاوش در تپه شیخی آباد دینور (نخستین سکونتگاه بشر در خاورمیانه)، گفت: پس از انجام فصل اول کاوش در این تپه که با همکاری یک گروه باستان شناس از انگلستان صورت گرفت، کار ادامه کاوش در این محوطه بی‌نظیر تاریخی باستانی تعطیل ماند.

«یعقوب محمدی‌فر» افزود: این دوره از تمدن زاگرس به چندپاره بخش‌بندی می‌شود: پارینه‌سنگی، فراپارینه‌سنگی و نوسنگی. دوره‌ی نوسنگی نیز دوبخشی است؛ بخشی بدون سفال است و بخش دیگر همراه با یافته‌های سفالینه. شیخی‌آباد در کنار پهنه‌های باستانی سراب، گردان و گنج‌دره‌ی هرسین (در استان کرمانشاه) ارزشی همپای آنان و چه‌بسا بیش از آن پهنه‌ها، برای باستان‌شناسی گستره‌ی زاگرس دارد و مورد نگرش پژوهندگان است.

رییس سابق دانشکده هنر ومعماری دانشگاه بوعلی سینای همدان، گفت: یافته‌های شیخی‌آباد این امکان را به باستان‌شناسان می‌دهد تا ۲ هزار سال ناآگاهی از چگونگی زندگی انسان‌های نخستین را تا اندازه‌ای پوشش دهند و آثاری از دل خاک نمایان کنند که روشنایی‌هایی بر آن ناآگاهی‌ها و کمبود منابع می‌افکند. از همین نکته می‌توان پی به اهمیت بالای تپه‌ی شیخی‌آباد بُرد.

محمدی‌فر اظهار کرد: باستان شناسان در این تپه فضای معماری یک خانه مسکونی و بافت آن، فضای معماری معبدی مقدس که با چهار شاخ بز کوهی و قوچ تزیین شده، مجسمه گلی مربوط به یک الهه ونوس، استخوان‌های تزئین شده و ابزار استخوانی و سنگی را پیدا کردند که هریک از آنها گواهی بر قدمت و تمدن کهن منطقه است.

وی خاطرنشان کرد: آنها در کاوش های خود یک الهه منحصر به فرد را کشف کردند که نمونه آن در تپه سراب کرمانشاه وجود دارد. این الهه در مقایسه با الهه تپه سراب، کوچکتر و از نظر باستان شناسان انگلیسی نمونه علمی منحصر به فردی است.

وی ادامه داد: در زمان کاوش‌های این تپه مساله گیاه باستان‌شناسی و استخوان‌شناسی نیز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و ۵۵ نوع دانه گیاهی از جمله جو وحشی و عدس و استخوان حیوانات وحشی مانند قوچ، بز کوهی و نوعی ماهی به دست آمد.

روستای کرتویج بخش دینور همه روزه میزبان گردشگران داخلی و خارجی است

رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان صحنه نیز در این ارتباط گفت: بخش دینور سابقه تاریخی و فرهنگی به قدمت ۱۰ هزار سال قبل از میلاد و در صدر اسلام نیز جز اولین مناطقی بوده است که به اسلام گرویده اند و به همین منظور یکی از دلایل نامگذاری دینور بخاطر دین آوری بوده است و در صدر اسلام به نام ماه الکوفه معروف بوده است.

«سعید بروشان» همچنین عنوان کرد: دینور با بیش از ۱۰۰ روستا از نظر کشاورزی و باغات از مناطق حاصلخیز و خوش آب و هوای استان و شهرستان صحنه محسوب می گردد که این امر مردم منطقه را به فعالیت کشاورزی و دامپروری وا داشته و شاهد این موضوع چهار هزار و۵۰۰ هکتار باغات هفت هزار و۸۱۰ هکتار زمین آبی و ۱۰هزار هکتار زمین دیم است.

وی خاطر نشان کرد : این منطقه دارای جایگاه بسیار مهمی در تاریخ کشور بوده و حتی براساس اظهار نظر بسیاری از دانشمندان و باستان شناسان، اولین زندگی های بشری، در این منطقه نمود پیدا کرده است.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان صحنه با بیان اینکه تپه تاریخی و باستانی شیخی‌آباد در حد فاصل ۲۲ کیلومتری بخش دینور، ۳۰ کیلومتری شهرستان صحنه و ۷۵ کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد، گفت: هر هفته بازدید کنندگان بسیاری از داخل و خارج از کشور از این منطقه بازدید می کنند.

او یادآور شد: طبیعت زیبا در کنار اثری بر جای مانده از تاریخ کهن باعث شده که صنعت گردشگری در روستا رونق داشته باشد.

بخش دینور در شهرستان صحنه قرار دارد و از شمال به شهرستان سنقر، از جنوب به کرمانشاه، از شرق به شهرستان صحنه و از غرب به بخش بیلوار از توابع بخش مرکزی شهر کرمانشاه محدود می‌شود.