«درخت زرین» فاز نخست یک پروژه بین‌المللی است/ صادرات نگاه هنرمندان ایرانی به مفهوم درخت

جمشید حقیقت‌شناس، کیوریتور نمایشگاه «درخت زرین» در هفدهمین جشنواره تجسمی فجر، در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر درباره عنوان نمایشگاه و گزینش درخت سرو توضیح داد: تمدن همواره در تعامل با درختان زاده شده است. در گذشته، گروهی از انسان‌های کوچ‌نشین و دامدار، به دلیل جابه‌جایی‌های مداوم، برخی از سالخوردگان خود را که از این سفر‌های پیوسته خسته شده بودند، در کنار درختان ساکن می‌کردند. این افراد که تجربه کافی داشتند، برای رهگذران و کوچ‌نشینان دیگر به راهنما تبدیل می‌شدند. با گذشت زمان، تعداد بیشتری به آن‌ها پیوستند و نخستین نشانه‌های یکجانشینی پدید آمد. درخت نخستین آموزگار تمدن بود؛ کشاورزی را به انسان‌ها آموخت و در پی آن، فرهنگ‌ها، خط، دانش، معماری و شهرسازی شکل گرفتند.

وی ادامه داد: درخت در فرهنگ‌های مختلف نماد‌هایی عمیق دارد. درخت سرو در ادبیات، نماد آزادگی و سرزندگی است. این شگفت‌آور است که درختانی چهار هزار ساله هنوز زنده‌اند و حیات دارند. هیچ موجود دیگری، این‌گونه پایدار نبوده است و به همین دلیل عنوان درخت زرین را برای این نمایشگاه انتخاب کردیم.

حقیقت‌شناس با اشاره به ارتباط درخت با هنرهای تجسمی افزود: هنرمندان بی‌شماری به مفهوم درخت پرداخته‌اند. درخت به ما یادآوری می‌کند که ریشه‌هایی عمیق در زمین داریم و همزمان رو به آسمان و نور حرکت می‌کنیم. شهرسازی نیز در همجواری با درختان شکل گرفته، اما امروزه اهمیت آن در طراحی شهری کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. درخت به ما فهماند که شجره‌ای داریم، که پدر و مادر و فرزندان وجود دارند و این آگاهی از طریق او به انسان منتقل شد.

این کیوریتور درخصوص گزینش انتخاب آثار این نمایشگاه بیان کرد: ملاک انتخاب، توجه هنرمندان به درخت به عنوان عنصری تأثیرگذار بوده است، نه صرفاً به عنوان بخشی از منظره. البته محدودیت‌های جشنواره باعث شد که تنها بخشی از این ایده را اجرا کنیم، اما این نمایشگاه تنها فاز ابتدایی از پروژه‌ای بزرگ‌تر است. هدف ما ارائه یک پیشنهاد بین‌المللی است، به‌گونه‌ای که این مجموعه در نقاط مختلف جهان نمایش داده شود و بتواند معرفی‌کننده نگاه ایرانی به مفهوم درخت باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که چگونه در بخش غیررقابتی جشنواره از میان آثار متعدد، بدون قضاوت تعدادی از آثار را انتخاب کردند، توضیح داد: توجه اصلی این دوره جشنواره تجسمی به دانایی و معرفت معطوف است. کسی که صرفاً به دنبال درآمدزایی است، می‌تواند مسیر دیگری را انتخاب کند. در هنر، کسانی موفق می‌شوند که رویداد و جریان جدیدی پیشنهاد می‌دهند.

حقیقت‌شناس با اشاره به تأثیر ایجاد بخش غیررقابتی در جشنواره افزود: این مسئله می‌تواند گرایش آثار را به سمت آگاهی و دانایی سوق دهد. در بسیاری از حوزه‌های هنری، زمانی که نگاه رقابتی کمتر شده، تمرکز بر کیفیت و محتوای آثار افزایش یافته است. این همان چیزی است که جامعه از هنر انتظار دارد؛ کیفیتی که بتواند به حیات انسان معنا ببخشد.

انتهای پیام/